Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ

Στροφή σε επαγγέλματα υψηλής ειδίκευσης, που οδηγούν σε ανώτερες διοικητικές θέσεις στον ιδιωτικό τομέα καταγράφει και για την Κύπρο η αναθεωρημένη πρόβλεψη του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (Cedefop), για τις τάσεις των επαγγελμάτων μέχρι το 2020.

Ο ευρωπαϊκός φορέας, που έχει έδρα τη Θεσσαλονίκη, στην έρευνα με τίτλο «Skill Demand and Supply Forecast for the European Union for 2010-2020» εκτιμά σε 147.000 τις ευκαιρίες απασχόλησης στην Κύπρο μέχρι το 2020. Από τις θέσεις αυτές οι 53.000 θα προκύψουν ως αποτέλεσμα της αύξησης της ζήτησης στην οικονομία και οι 94.000 θα είναι αποτέλεσμα ζήτησης για αντικατάσταση προσωπικού. Σχεδόν οι μισές ευκαιρίες, 77.000, αφορούν σε επαγγέλματα υψηλών προσόντων, με τις 49.000 θέσεις να είναι καινούργιες και οι 28.000 να αφορούν πλήρωση κενών θέσεων.

Οι θέσεις μεσαίας ειδίκευσης ανέρχονται σε 54.000 (21.000 νέες και οι 32.000 αναπληρώσεις), ενώ οι θέσεις χαμηλών προσόντων θα μειωθούν κατά 17.000.

Ο πρωτογενής τομέας θα συνεχίσει να φθίνει (-15%), ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει το υψηλό ποσοστό δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας στις κατασκευές (+21,6%) και η τάση σταθεροποίησης στις υπηρεσίες (αύξηση 13,8% το διάστημα 2010-2020 από 55,4% την περίοδο 2000 – 2010). Αυξημένη προβλέπεται να είναι η ζήτηση θέσεων εργασίας στη διανομή προϊόντων και τις μεταφορές (+21,8%).

Νέες θέσεις ανά επάγγελμα

Ανά επάγγελμα οι νέες θέσεις που θα ανοίξουν ώς το 2020 έχουν ως εξής:

-Ανώτεροι Υπάλληλοι – μάνατζερ, 24.000

-Επαγγελματίες, 15.000

-Τεχνικοί και βοηθοί επαγγελματιών, 15.000

-Κλητήρες / βοηθοί, 18.000

-Υπηρεσίες / Πωλήσεις, 14.000

-Εργάτες αγροτικής /αλιευτικής παραγωγής, 10.000

-Τεχνίτες και ασκούντες συναφή επαγγέλματα, 13.000

-Χειριστές μηχανών και εργαλείων, 6.000

-Ανειδίκευτοι εργάτες, χειρώνακτες, 30.000

Στις υπηρεσίες περιλαμβάνονται ο τουρισμός και ο κλάδος της υγείας.

Γενικά δυσεύρετες είναι οι δεξιότητες που αφορούν σπουδές σε τεχνολογία, μαθηματικά και μηχανική. Μείωση της ζήτησης αναμένεται στα χειρονακτικά επαγγέλματα και σε δουλειές χαμηλής ειδίκευσης, αν και υπάρχουν εξαιρέσεις, όπως οι υπηρεσίες προσωπικής φροντίδας, που θεωρούνται χαμηλών προσόντων. Η ζήτηση για αυτές θα εξακολουθήσει να αυξάνεται.

Οι υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού, του κλάδου της υγείας και των τεχνολογιών πληροφορικής, αναμένεται ακόμη να παρουσιάσουν από τους σημαντικότερους ρυθμούς ανάπτυξης απασχόλησης στα έτη μέχρι το 2020, αλλά ελαφρώς βραδύτερους, σε σχέση με τους αρχικά προβλεπόμενους, εν μέρει εξαιτίας των μέτρων λιτότητας και των περικοπών στις δημόσιες και ιδιωτικές δαπάνες και επενδύσεις, σημειώνει το Cedefop.

Γήρανση εργαζομένων

Εντυπωσιακό στοιχείο της μελέτης αποτελεί και η πρόβλεψη για αύξηση κατά 53% των εργαζομένων ηλικίας μεγαλύτερης των 65 χρόνων και κατά 38,9% στις ηλικίες 60 – 64 χρόνων. Σε απόλυτους αριθμούς οι αριθμοί είναι οι μικροί. Η πρόβλεψη αναφέρει αύξηση των εργαζομένων άνω των 65 χρόνων σε 20.000 (από 13.000 το 2010) και μεταξύ 60 – 63 χρόνων σε 25.000 (από 18.000 το 2010). Η συνολική απασχόληση στην Κύπρο αναμένεται να αυξηθεί κατά 17%, με το εργατικό δυναμικό να φτάνει τα 457.000 άτομα, από 409.000 το 2010 και 309.000 το 2000.

Στις παραγωγικές ηλικίες, η αύξηση της απασχόλησης θα είναι 14,3% στην ηλικιακή ομάδα 30 – 34 χρόνων, 31,4% στην ομάδα 35 – 39 χρόνων και 18,8% στην ομάδα 40 – 44 χρόνων.

Στην Ευρώπη

Πανευρωπαϊκά το Cedefop προβλέπει τη δημιουργία περισσότερων από 83.000.000 ευκαιριών απασχόλησης, εκ των οποίων οι 8.000.000 θα αφορούν νέες θέσεις εργασίας. Οι 75.000.000 θέσεις εκτιμάται ότι θα προκύψουν λόγω αντικατάστασης εργαζομένων («replacement demand»), που συνταξιοδοτούνται ή αποχωρούν από την αγορά εργασίας. Μόνον οι 8.000.000 θα οφείλονται σε επέκταση της ζήτησης για εργαζομένους («expansion demand»), δηλαδή σε πραγματική αύξηση απασχόλησης με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Η πρόβλεψη –αφορά τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε., τη Νορβηγία και την Ελβετία– στηρίζεται στην υπόθεση ότι τα προβλήματα στην Ευρωζώνη δεν θα οδηγήσουν τελικά σε μία νέα κρίση και ότι η ανάκαμψη θα ακολουθήσει μέτριους ρυθμούς.

«Αν και τυχόν περαιτέρω οικονομικά προβλήματα θα επηρεάσουν τον προβλεπόμενο αριθμό ευκαιριών για εργασία, ωστόσο εκτιμάται ότι θα διατηρηθούν οι κυρίαρχες τάσεις, που περιλαμβάνουν στροφή σε θέσεις εργασίας εντάσεως επαγγελματικών προσόντων («skill-intensive jobs») και προβλέπουν μεγαλύτερη ζήτηση στον κλάδο των υπηρεσιών», επισημαίνεται στην έκθεση.

Το Cedefop σημειώνει ακόμη ότι, ενώ η ζήτηση για υψηλότερες επαγγελματικές δεξιότητες εξακολουθεί να αυξάνεται στην Ευρώπη, ωστόσο η κρίση έχει καθυστερήσει/επιβραδύνει την άμεση ζήτηση, με αποτέλεσμα πολλοί εργαζόμενοι να αναγκάζονται να εργαστούν σε πόστα που απαιτούν χαμηλότερα προσόντα από τα δικά τους και να δημιουργείται αναντιστοιχία στην αγορά εργασίας.

Με βάση τις εκτιμήσεις του Cedefop η ύφεση την περίοδο 2008 – 2010 οδήγησε στην απώλεια 5.500.000 θέσεων εργασίας.

Το υψηλά εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό είναι ένας βασικός –αν όχι ο βασικότερος– παράγοντας για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, κατά τον εκτελούντα χρέη διευθυντή του Cedefop, Christian Lettmayr.
seitanidisi@kathimerini.com.cy

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» Κύπρου την 1η Απριλίου 2012