Οι μονιμότερες αλλαγές, σε βάθος που ξεπερνά τα όρια εφαρμογής του Μνημονίου, δηλαδή πέραν του 2016, επέρχονται στο συνταξιοδοτικό, τόσο του δημόσιου, όσο και του ιδιωτικού τομέα.

Ειδικότερα, σε ότι αφορά το συνταξιοδοτικό του δημοσίου και ευρύτερου δημόσιου τομέα προβλέπεται αύξηση του ορίου αφυπηρέτησης κατά δύο χρόνια – ένα εξάμηνο κάθε χρόνο αρχής γενομένης από το 2013. Παράλληλα αυξάνεται και ο χρόνος κατοχύρωσης δικαιώματος συνταξιοδοτικών ωφελημάτων κατά δύο χρόνια (από 45-47 και 55-57, αντιστοίχως το 48-50 και 58-60).

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά όλοι οι υπάλληλοι που έχουν επαγγελματικό σχέδιο σύνταξης «κλειδώνουν» τα συνταξιοδοτικά τους ωφελήματα διατηρούν μέχρι και την 31/12/2012. Ο υπολογισμός των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων (σύνταξη + εφάπαξ) γίνεται με βάση τις πρόνοιες του σχεδίου στον τελευταίο μισθό κατά την ημέρα αφυπηρέτησης του κάθε υπαλλήλου.

Από την 1η Ιανουαρίου το σχέδιο εξακολουθεί να ισχύει αλλά ο υπολογισμός των ωφελημάτων θα γίνεται με βάση το μέσο όρο των απολαβών καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου.

Σε ότι αφορά τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις εισάγονται αντικίνητρα αποχώρησης ύψους 0,5% για κάθε μήνα πρόωρης αφυπηρέτησης (6% το χρόνο). Όσοι λόγω ηλικίας  (45 χρόνων και άνω) κλείδωσαν δικαίωμα συνταξιοδοτικών ωφελημάτων τότε δεν θα υποστούν μειώσεις για όσα ωφελήματα σχετίζονται με υπηρεσία μέχρι 31/12/2012.

Όσοι είναι ηλικίας κάτω των 45 θα υποστούν μειώσεις στα ωφελήματα που δικαιούνται από τυχόν πρόωρη αφυπηρέτηση (6% το χρόνο). Το ίδιο θα ισχυεί και για την όποια υπηρεσία συσσωρεύουν, υπάλληλοι που σήμερα, είναι άνω των 45.

Για όλους τους υπαλλήλους το εφάπαξ που θα υπολογίζεται  για υπηρεσία πριν την 31/12/2012  είναι αφορολόγητο. Αντίθετα όποιο εφάπαξ υπολογιστεί και αφορά υπηρεσία μετά την 1.1.2013 θα τυγχάνει φορολόγησης. Ο υπάλληλος ενδεχομένως να έχει τη δυνατότητα να επιμερίσει το εφάπαξ (annuities) του και να το ενσωματώσει στη σύνταξη του.

Επίσης το Μνημόνιο καταργεί τις όποιες ευνοϊκές ρυθμίσεις ισχύουν σε κάποιες κατηγορίες εργαζομένων (όπως στρατό, αστυνομία κλπ.), ενώ δεν επιστρέφονται οι καταβλητέες εισφορές χήρων και ορφανών έστω και αν ο υπάλληλος δεν είναι παντρεμένος οπότε δεν θα ασκήσει αυτό το δικαίωμα (μέχρι σήμερα επιστρεφόταν σε τέτοιες περιπτώσεις).

Οι νεοεισερχόμενοι σε μόνιμες οργανικές θέσεις καθώς και όσοι  προσελήφθηκαν από τον Οκτώβριο του 2011 και οι οποίοι αποκλείστηκαν με βάση Νόμο από το επαγγελματικό σχέδιο θα ενταχθούν στο σχέδιο και τα ωφελήματα τους θα υπολογίζονται με τη μεθοδολογία της υπηρεσίας που παράγεται από 1.1.2013 και μετέπειτα.

Σε ότι αφορά το Ταμείο Προνοίας Ωρομισθίων ενδέχεται να ισχύει η ίδια λογική. όπως και στους μόνιμους υπαλλήλους, σε σχέση με τον υπολογισμό του Κατοχυρωμένου Ταμείου Προνοίας τους, δηλ. για υπηρεσία μέχρι 31/12/2012 ο υπολογισμός του θα γίνεται με βάση το τελευταίο μισθό αποχώρησης ενώ για την υπηρεσία μετά τη 1.1.2013 ο υπολογισμός θα γίνεται με βάση το μέσο όρο των μισθών (οι μισθοί θα αναπροσαρμόζονται στη βάση αναλογιστικού δείκτη- πιθανόν να χρησιμοποιηθεί η  μεθοδολογία του ΤΚΑ).

Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων

Σε ότι αφορά το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων το υποχρεωτικό όριο αφυπηρέτησης αυξάνεται από το 2013 ένα εξάμηνο για κάθε χρόνο οπότε την 1.1.2016 θα φθάσει στο 65.

Ακολούθως, από το 2018 τίθεται σε εφαρμογή η διασύνδεση του ορίου συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής ως εξής: 6 μήνες ανά πενταετία, ώστε την 1/1/2023 το όριο συνταξιοδότησης να είναι τα 65,5 χρόνια και να καταλήξουμε το 2038 στα 67.

Εκείνοι οι εργαζόμενοι οι οποίοι θα επιλέγουν να αποχωρούν από την εργασία πριν το έτος ηλικίας υποχρεωτικής αφυπηρέτησης θα επιβαρύνονται με χρηματιή ποινή, ύψους 0,5% ανά μήνα για την περίοδο που απομένει μέχρι τη συμπλήρωση του έτους υποχρεωτικής αφυπηρέτησης. Δηλαδή στην περίπτωση που κάποιος αποχωρεί στα 63 έτη το 2013, θα επιβαρυνθεί με 3%,  για το 2013, καθώς η ηλικία υποχρεωτικής αφυπηρέτησης είναι το 63,5 . Στην περίπτωση που κάποιος αποχωρεί στα 63 το 2014 θα επιβαρυνθεί με 6% αφού το έτος ηλικίας αφυπηρέτησης είναι 64.

Για τους νέους συνταξιούχους από 1.1.2013 δεν θα καταβάλλεται αύξηση εξαρτωμένου  για το/τη σύζυγο που έχει εισόδημα.

Μεγάλη αλλαγή αποτελεί και το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν θα καταβάλλει την εισφορά της στο ΤΚΑ ύψους 4,3% αλλά θα αναλάβει την παραχώρηση πιστώσεων για διάφορες δαπάνες όπως για στρατιώτες και φοιτητές αλλά και το κόστος της δαπάνης για την κατώτατη σύνταξη.

Παράλληλα από το 2014 αυξάνονται κατά 1% οι εισφορές προς το ΤΚΑ (0,5% εργοδότες, 0,5% εργαζόμενοι), ενώ από 1/1/2013 αυξάνονται σε έντεκα από δέκα τα ελάχιστα χρόνια εισφορών για την κατοχύρωση σύνταξης. Το 2014 το όριο αυτό ανεβαίνει σε 12 χρόνια, το 2015 σε 13 και θα αυξάνεται ανά έτος μέχρι να γίνει 15 χρόνια.

Τέλος, καθ’ όλη τη διάρκεια του Μνημονίου οι συντάξεις παγώνουν, ενώ το 2013 θα εκπονηθεί νέα αναλογιστική μελέτη για τη βιωσιμότητα του ΤΚΑ. Τα νέα μέτρα που θα  προταθούν θα εφαρμοστούν από το 2014.

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή Κύπρου στις 2 Δεκεμβρίου 2012