Του Δρα Αντώνη Στ. Στυλιανού*
Η πρόσφατη ανακάλυψη υδρογονανθράκων σε μεγάλη βάθη στο Δέλτα του Νείλου της γειτονικής μας Αιγύπτου θεωρείται εκ των πραγμάτων σημαντική για την ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσόγειου αλλά πρωτίστως για την ίδια την Αίγυπτο, που εν τω μέσω τεράστιων πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων καλείται για ακόμη μια φορά να πείσει τις διεθνείς εταιρείες να επενδύσουν στη χώρα.
Η ανακάλυψη έγινε στα πλαίσια της βαθύτερης γεώτρησης που έχει πραγματοποιηθεί στο Δέλτα του Νείλου – περιοχή στην οποία έχουν ήδη ανευρεθεί κοιτάσματα φυσικού αερίου. Η γεώτρηση έφτασε στα 7 χλμ. από το υπέδαφος σε βάθος νερού τα 649 μέτρα και η εταιρεία ΒΡ που την πραγματοποίησε ανακάλυψε γεωλογική δομή μήκους 50 χιλιομέτρων με στήλη υδρογονανθράκων που εκτείνεται πέραν των 180 μέτρων σε βάθος και εκτιμώμενη περιεκτικότητα φυσικού αερίου 1.2. τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια. Το κοίτασμα Salamat, αν και από μόνο του δεν μπορεί να αλλάξει την έλλειψη ενέργειας που πλήττει την Αίγυπτο ή να αλλάξει τα οικονομικά δεδομένα της χώρας, υποδηλώνει την ύπαρξη ενδιαφερόντων γεωλογικών μορφωμάτων όσον αφορά στο φυσικό αέριο στη συγκεκριμένη περιοχή και στα συγκεκριμένα βάθη.
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι εταιρείες εξερεύνησης και εξόρυξης υδρογονανθράκων δεν περιορίζονται μόνο σε επιφανειακά ή κοντά στην επιφάνεια κοιτάσματα αλλά προχωρούν σε εξερεύνηση σε μεγάλα βάθη. Παράδειγμα που αφορά την Κύπρο αποτελεί η εξερεύνηση της αμερικανικής Noble στην λεκάνη της Λεβαντίνης που εκτιμάται ότι περιέχει τεράστιες ποσότητες φυσικού αερίου και πιθανότατα πετρελαίου. Στην περίπτωση της Αιγύπτου, η γεώτρηση στο κοίτασμα Salamat στοίχισε περίπου 380 εκατομμύρια δολάρια και παρόλο το τεράστιο κόστος, η ενέργεια της ΒΡ καταδεικνύει την σημασία που αποδίδεται πλέον σε πολύ πιο βαθιά γεωολογικά μορφώματα.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι επενδυτές δραστηριοτήτων εξερεύνησης και εξόρυξης φυσικού αερίου και πετρελαίου έχουν γίνει πλέον ιδιαίτερα προσεκτικοί, για διάφορους λόγους, όσον αφορά στην χρηματοδότηση δράσεων σε περιοχές όπου υπάρχει πολιτική αστάθεια Αυτό οφείλεται σε διάφορους παράγοντες που αναφέρονται στην αβεβαιότητα που επικρατεί στις τιμές, στην αύξηση του πληθωρισμού αλλά και, για αμερικανικές κυρίως εταιρείες, η ύπαρξη τεράστιων ποσοτήτων μη συμβατικών υδρογονανθράκων στις ΗΠΑ.
Στην περίπτωση της Αιγύπτου, μια σειρά εσωτερικών εξελίξεων οδηγεί στο προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι θα περιοριστούν σημαντικά οι εξαγωγές της σε φυσικό αέριο, ειδικά μετά την απόφαση όπως το φυσικό αέριο που προοριζόταν για εξαγωγή ως υγροποιημένο φυσικό αέριο μέσω της κοινοπραξίας του Βρετανικού BG Group και του Γαλλικού Ομίλου GDF Suez χρησιμοποιηθεί στην εγχώρια αγορά για αποφυγή μπλακαουτ και εις αντικατάσταση των ακριβών εισαγωγών σε καύσιμα. Η προοπτική επίσης εισαγωγής σημαντικών ποσοτήτων υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αίγυπτο εκτιμάται μάλιστα ότι βρίσκεται προς υλοποίηση στο εγγύς μέλλον.
Υπό το πρίσμα των πιο πάνω εξελίξεων αναδεικνύεται ο ενεργειακός ρόλος των υπολοίπων κρατών στην περιοχή και κυρίως του Ισραήλ και της Κύπρου που πρέπει να προχωρήσουν αποφασιστικά στην εντατικοποίηση των προσπαθειών τους για πλήρη αξιοποίηση των ενεργειακών τους προοπτικών.
* Λέκτορα Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law Bristol, Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας.