Το τελευταίο διάστημα η Κυπριακή Δημοκρατία έχει γίνει δέκτης σημαντικών επενδυτικών πρωτοβουλιών. Οι κινήσεις αυτές αποτελούν μία φωτεινή ακτίνα φωτός στο γενικότερο δυσμενές κλίμα που βιώνει η κυπριακή οικονομία, αλλά δεν αντιμετωπίζουν τα ενδογενή προβλήματά της. Η επιβεβαίωση της ύπαρξης φυσικού αερίου αποτελεί μία εξέλιξη με γεωπολιτική αξία, ενισχύει άμεσα τη θεσμική ύπαρξη της Δημοκρατίας, αλλά τα οικονομικά οφέλη δεν θα έλθουν άμεσα. Αν δεν γίνει αυτό κατανοητό, μπορεί να δημιουργηθεί –αν δεν δημιουργείται ήδη– κλίμα εφησυχασμού με καταστροφικές συνέπειες.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον, από διάφορες πλευρές, δεν πρέπει να υποβαθμίζεται. Πρέπει, όμως, να του δίνουμε τις πραγματικές διαστάσεις.

Οι επενδυτές δεν είναι οι «μάγοι με τα δώρα». Ο πραγματικός θησαυρός βρίσκεται στα χώματα αυτού του τόπου και περιμένει να τον βρούμε και να τον ανακαλύψουμε. Αυτοί οι θησαυροί μπορεί να μη συνοδεύονται με εντυπωσιακές ανακοινώσεις ή συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά προσφέρουν ήδη εισόδημα και πλούτο στον τόπο.

Ο τομέας των υπηρεσιών και της διεθνούς τραπεζικής, ο τουρισμός και η αγροτική παραγωγή είναι εδώ. Και περιμένουν. Τους θεωρούμε δεδομένους και τους έχουμε εγκαταλείψει στον αυτόματα πιλότο.

Οι υπηρεσίες αποτέλεσαν την ατμομηχανή της ανάπτυξης και της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου. Δημιουργούν εκατοντάδες άμεσες θέσεις εργασίες, σε τράπεζες, νομικές εταιρείες, λογιστικά γραφεία και σε εταιρείες παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών. Εμέσα προσθέτουν αξία στην αγορά κατοικίας, στο εμπόριο, στις αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, στις αεροπορικές εταιρείες, ακόμη και στο Δημόσιο. Η ίδρυση μιας εταιρίας περνά, υποχρεωτικά, από τον Έφορο Εταιρειών. Ο τομέας χρειάζεται εκσυγχρονισμό για να συνεχιστεί η δυναμική του. Σπαταλείται άφθονος χρόνος από την Πολιτεία για να έλθουν ξένοι επενδυτές, αλλά δεν υπάρχει χρόνος για να βελτιωθούν διαδικασίες στην κρατική μηχανή. Η πλήρης μηχανογράφηση των φορολογικών και ελεγκτικών μηχανισμών, η ενίσχυση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και των υπηρεσιών του Εφόρου Εταιρειών και η μείωση των διοικητικών πράξεων που αφορούν το επιχειρείν, είναι κινήσεις που δεν στοιχίζουν στον κρατικό προϋπολογισμό. Δεν προχωρούν και οι ανταγωνιστές, από τη Μάλτα μέχρι το Χονγκ Κονγκ παραμονεύουν. Ακόμη και η σύσταση υπηρεσίας μιας στάσης για την υποδοχή επενδύσεων αποτέλεσε αντικείμενο επικοινωνιακής εκμετάλλευσης, παρά ουσίας.

Ο τουρισμός απέδειξε και πέρυσι την αξία του, με την αύξηση αφίξεων και εισπράξεων. Ο τουρισμός είναι ένα δυναμικό προϊόν και η βαριά βιομηχανία του τόπου χρήζει ανανέωσης. Δεν αρκούν οι πρωτοβουλίες των ιδιωτών ή τα σχέδια του ΚΟΤ. Ο τουρισμός απαιτεί την εμπλοκή του συνόλου του κράτους και της αυτοδιοίκησης. Αποτελεσματικές δημόσιες συγκοινωνίες, υγιεινή και ασφάλεια στην εστίαση, εξωραϊσμός δημόσιων χώρων, ανάδειξη αρχαιοτήτων και βυζαντινών μνημείων και ύπαρξη πολιτιστικών εκδηλώσεων παγκόσμιου βεληνεκούς είναι ορισμένοι τομείς δράσης που απαιτούν συστράτευση κρατικών, τοπικών και ιδιωτικών φορέων.

Τέλος, ο γεωργικός τομέας αποτελεί το αποπαίδι της ανάπτυξης. Ένας ακμαίος πρωτογενής τομέας θα οδηγήσει και στη δημιουργία μιας ακμαίας μεταποιητικής βιοτεχνίας, με εξωστρεφή χαρακτήρα, βελτιώνοντας και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Αυτό που γίνεται με το χαλούμι είναι σύμπτωμα της άγνοιας που χαρακτηρίζει τους εμπλεκόμενους.

Το χαλούμι, όπως το κρασί και η πατάτα, αποτελούν διαβατήρια για την Κύπρο. Μπορούν να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας σε μία αλυσίδα τομέων, από τη γεωργία και την κτηνοτροφία μέχρι τη μεταποίηση και τις υπηρεσίες (μάρκετινγκ – προώθηση).

Αποτελεσματικές πολιτικές για τα παραπάνω απαιτούν σχέδιο, χρήματα και προσήλωση στην υλοποίηση. Δηλαδή δουλειά.

Ο εφησυχασμός, από όσα ακούμε για επενδύσεις μαμούθ, πλήττει τη δημιουργικότητα. Η εντύπωση ότι θα έλθουν κάποιοι τρίτοι να μας δώσουν τα ωραία τους λεφτά για να διατηρηθεί το σημερινό υψηλό βιοτικό επίπεδο αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την οικονομία. Μεγαλύτερη ακόμη και από τις αδυναμίες του τραπεζικού συστήματος και τις υποβαθμίσεις της οικονομίας από τους οίκους αξιολόγησης.

Η παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας, εστιάζοντας πόρους σε αυτά που μπορούμε να κάνουμε καλά και που έχουν πολλαπλασιαστικό όφελος στην οικονομία, δεν αποτελεί μια εύκολη υπόθεση, δεν προσφέρεται για προεκλογική σπέκουλα και δεν θα προκύψει από τη μία ημέρα στην άλλη.

Είναι μία διαδικασία που θα ξεβολέψει πολλούς, αλλά είναι ο μοναδικός ασφαλής τρόπος για να υπάρξει μακροπρόθεσμη προοπτική στον τόπο.

Η ζωή απεχθάνεται τη στασιμότητα, και τη στασιμότητα την πληρώνουμε με την αποδυνάμωση καθοριστικών τομέων της κυπριακής οικονομίας.

Όσοι ονειρεύονται τη μετατροπή της Κύπρου σε «Εμιράτο» χάρη στο φυσικό αέριο, καλά θα κάνουν να αλλάξουν πλευρό. Διαφορετικά θα μείνουν με το όνειρο.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» Κύπρου στις 25 Μαρτίου 2012