Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ
Η αγορά το βιώνει ήδη. Η λήψη νέων δανείων και διευκολύνσεων από τον τραπεζικό τομέα είναι μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Η κατάσταση αυτή δεν θα βελτιωθεί σύντομα και αφορά το σύνολο των τραπεζών, μεγάλων και μικρότερων. Οι μεγάλοι και συγκεκριμένα η Τράπεζα Κύπρου και η Marfin Popular Bank πρέπει να καλύψουν συνολικά κεφαλαιακό έλλειμμα  3,531 δισ. ευρώ λόγω της απομείωσης  των ελληνικών ομολόγων.

Οι μικρότεροι παίκτες αν και έχουν όλη την καλή διάθεση να κερδίσουν μερίδια, δεν έχουν απεριόριστες δυνατότητες χορηγήσεων. Παράλληλα και οι μικροί της αγοράς λόγω του γενικότερου κακού κλίματος στην οικονομία έχουν κάνει πιο αυστηρά  τα κριτήρια δανειοδοτήσεων και δίνουν πλέον έμφαση στην αύξηση της καταθετικής τους βάσης.

Ο διατραπεζικός δανεισμός, που θα μπορούσε να δώσει κάποιες ανάσες, είναι μια απαγορευμένη (και μακρινή) σκέψη. Στο μεταξύ η ίδια η διαδικασία περιορισμού της πιστωτικής επέκτασης φουντώνει την ύφεση στην ευρωζώνη και  φυσικά στην Κύπρο.

«Πέρα από την κρίση χρέους, ένας ιδιαίτερα ανασταλτικός παράγοντας για την ανάπτυξη θεωρείται ότι είναι η απομόχλευση του τραπεζικού τομέα, η οποία ενισχύθηκε λόγω των νέων κεφαλαιακών απαιτήσεων που έθεσε η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ) τον Οκτώβριο του 2011», τονίζει η Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων (Economic and Monetary Affairs Committee – EMAC) της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας (European Banking Federation – EBF). Σύμφωνα με τους επικεφαλής οικονομολόγους των ευρωπαϊκών τραπεζών, οι πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις αναμένεται να έχουν ισχυρό αρνητικό αντίκτυπο στον τραπεζικό δανεισμό προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά, συμβάλλοντας αρνητικά στην ανάπτυξη.

Κατά την άποψη των επικεφαλής οικονομολόγων των ευρωπαϊκών τραπεζών, η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας στις χώρες της ευρωζώνης αρχικά προήλθε από εξωτερικούς παράγοντες, όπως η επιβράδυνση της ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου και οι αυξημένες τιμές των εμπορευμάτων. Όμως, η αδυναμία εξεύρεσης μιας βιώσιμης μακροπρόθεσμης λύσης για την κρίση χρέους στην Ευρώπη έχει συμβάλλει σε μια σημαντική επιδείνωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της EMAC και Σύμβουλο Οικονομικών Μελετών της Eurobank, καθηγητή Δημήτρη Μαλλιαρόπουλο, «σε αυτή την κρίσιμη περίοδο, η ικανότητα των κυβερνήσεων της ζώνης του ευρώ για έγκαιρη και αξιόπιστη επίλυση της κρίσης κρατικού χρέους είναι αποφασιστικής σημασίας».

Άντληση κεφαλαίων
Τα επιτελεία των τραπεζών παρακολουθούν με σκεπτικισμό τα τεκταινόμενα. Άλλωστε κεφάλαια δεν αναζητούν μόνο οι κυπριακές τράπεζες. Η Εθνική Τράπεζα σκοπεύει να αντλήσει 1 δισ. ευρώ και η Τράπεζα Πειραιώς 400 εκατ. ευρώ, μέσω της έκδοσης προνομιούχων μετοχών. Δίπλα στις τράπεζες στέκεται και ο κρατικός τομέας. Μόνο οι χώρες μέλη του ΟΟΣΑ πρέπει να αντλήσουν 10,5 τρις. δολάρια το 2012 για να χρηματοδοτήσουν τους προϋπολογισμούς τους.

Οι εξελίξεις δεν μπορούν να επηρεαστούν (αφορούν πλέον την παγκόσμια οικονομία) και προχωρούν σε κάθε είδους προληπτική κίνηση που ενισχύει τη θέση τους. Υπενθυμίζεται ότι η Τράπεζα Κύπρου και η Marfin Popular Bank οφείλουν να καλύψουν το κεφαλαιακό τους έλλειμμα μέχρι τον Ιούνιο.
Η τελευταία κίνηση έγινε από την Τράπεζα Κύπρου, η οποία προχώρησε στην πώληση της θυγατρικής της στην Αυστραλία, με αγοραστή την Bendigo and Adelaide Bank, με το τίμημα της πώλησης να ανέρχεται στα 100 εκατ. ευρώ.

Με βάση την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή η Τράπεζα  Κύπρου έχει έλλειμμα κεφαλαίων ύψους 1,560 δισ. ευρώ. Λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες εκδόσεις μετατρέψιμων αξιογράφων εγγυημένου κεφαλαίου ύψους 887 εκατ. ευρώ το κεφαλαιακό έλλειμμα που απομένει να καλυφθεί είναι ύψους 673 εκατ. ευρώ. Η τράπεζα έκανε γνωστό ότι σκοπεύει να το καλύψει το έλλειμμα μέσα από την αναμενόμενη ολοκλήρωση της έκδοση δικαιωμάτων προτίμησης ύψους 396 εκατ. ευρώ, τα κέρδη που θα προκύψουν μέχρι το χρονικό διάστημα  τον Ιούνιο του ‘12 και την αποτελεσματική διαχείριση των σταθμισμένων στοιχείων ενεργητικού. Η πώληση της θυγατρικής στην Αυστραλία αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα τέλη Φεβρουαρίου 2012 και θα έχει θετική επίδραση 250 εκατ. ευρώ περίπου στα ρευστά διαθέσιμα, και θετική συνεισφορά της τάξης των 77 εκατ. στο προσωρινό κεφαλαιακό απόθεμα (capital buffer) της Τράπεζας Κύπρου. Αυτό σημαίνει ότι περιορίζεται κάτω από 600 εκατ. ευρώ το ποσό που πρέπει να καλυφθεί μέχρι τον Ιούνιο.
Οι κινήσεις της Marfin Popular Bank αναμένεται να ξεδιπλωθούν τις επόμενες ημέρες, καθώς πλησιάζει η 20η Ιανουαρίου, η προθεσμία που έχει τεθεί για την παρουσίαση για την κάλυψη του κεφαλαιακού ελλείμματος των 1.971 δις. ευρώ.

Το κλίμα στην Marfin Popular έχει διαφοροποιηθεί τις τελευταίες ημέρες, προς το θετικότερο, με την ολοκλήρωση των αλλαγών στη διοίκηση και την εκλογή ως μη εκτελεστικού προέδρου του Μιχάλη Σαρρή, ενός ανθρώπου με κύρος στη διεθνή σκηνή και άριστες σχέσεις με την Κεντρική Τράπεζα.

Σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια προσέλκυσης κεφαλαίων και επενδυτών θα διαδραματίσει και ένα νέο μέλος του διοικητικού συμβουλίου της τράπεζας, ο Κρις Παύλου, ειδικός σε θέματα κεφαλαιαγορών, treasury και διαχείρισης κινδύνου.

O κ. Παύλου έχει εργαστεί στην Barclays, όπου ανελίχθηκε μέχρι τη θέση του Αναπληρωτή Πρώτου Διευθυντή και εργάστηκε για πέντε χρόνια στη Νέα Υόρκη ως ανώτερος αντιπρόεδρος στη Διεύθυνση Ξένου Συναλλάγματος και Χρηματαγορών στη Βόρεια Αμερική. Την εποχή εκείνη, το Treasury της Barclays αναγνωριζόταν ως ηγετική υπηρεσία στον κόσμο.

Από την Barclays μετεπήδησε στην HSBC, με ευθύνη για όλα τα κέντρα της Υπηρεσίας Treasury στην Ασία και της Τράπεζας Hang Seng.  Με τη συνταξιοδότησή του, προσελήφθη στη Λαϊκή Τράπεζα (η HSBC κατείχε το 23% της Λαϊκής) ως σύμβουλος και κατόπιν ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου.  Απεχώρησε το τέλος του 2004 και στο μεσοδιάστημα είχε διοριστεί ως μη-εκτελεστικό μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και Πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος (Κύπρου).

Η τράπεζα προσβλέπει στη στήριξη των βασικών της μετόχων, της MIG και του Dubai Fund. αλλά και σε νέους επενδυτές. Αξίζει να σημειωθεί ότι αναβαθμίστηκε η εκπροσώπηση στο Δ.Σ. της Marfin Popular Bank του Dubai Fund, με τον καταξιωμένο τραπεζίτη Peter M. Baltussen, διευθύνοντα σύμβουλο της Commercial Bank of Dubai PSC.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» στις 18 Δεκεμβρίου 2011