Παρά τη θέσπιση ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τους οργανισμούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας το 2009 και το 2010, οι πρόσφατες εξελίξεις στο πλαίσιο της κρίσης χρέους του ευρώ κατέδειξαν ότι το υφιστάμενο ρυθμιστικό μας πλαίσιο δεν είναι αρκετά καλό. Η Ευρωπϊκή Επιτροπή ετοίμασε προτάσεις για να καταστεί αυστηρότερο το πλαίσιο αυτό και να αντιμετωπιστούν οι σημαντικές αδυναμίες.

«Οι αξιολογήσεις έχουν άμεσο αντίκτυπο στις αγορές και στην ευρύτερη οικονομία και επομένως στην ευημερία των ευρωπαίων πολιτών. Δεν είναι απλώς γνώμες. Και οι οργανισμοί αξιολόγησης έχουν κάνει σοβαρά λάθη στο παρελθόν», δήλωσε ο αρμόδιος για την Εσωτερική Αγορά Επίτροπος, Michel Barnier.

«Με εξέπληξε ο χρόνος εμφάνισης ορισμένων αξιολογήσεων κρατικής πιστοληπτικής ικανότητας – για παράδειγμα, αξιολογήσεων που ανακοινώθηκαν κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων για ένα διεθνές πρόγραμμα βοήθειας για μία χώρα. Δεν μπορούμε να αφήσουμε τις αξιολογήσεις να αυξάνουν περαιτέρω την αστάθεια των αγορών. Πρώτος στόχος μου είναι να μειωθεί η υπέρμετρη στήριξη στις αξιολογήσεις, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την ποιότητα της διαδικασίας αξιολόγησης. Οι οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας θα πρέπει να ακολουθούν αυστηρότερους κανόνες, να έχουν περισσότερη διαφάνεια όσον αφορά τις αξιολογήσεις τους και να λογοδοτούν για τα λάθη τους. Επιθυμώ επίσης να υπάρξει αύξηση του ανταγωνισμού στον τομέα αυτό», καταλήγει ο Επίτροπος.
Οι στόχοι
Τέσσερις είναι οι κύριοι στόχοι για το προτεινόμενο σχέδιο οδηγίας και σχέδιο κανονισμού:
1. Διασφάλιση ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν στηρίζονται τυφλά μόνο στις αξιολογήσεις της πιστοληπτικής ικανότητας για τις επενδύσεις τους.

Οι αξιολογήσεις σήμερα έχουν οιονεί θεσμικό ρόλο. Πρέπει να μειώσουμε την στήριξή μας σ’ αυτές. Οι προτάσεις μας, τον Ιούλιο του 2011, σχετικά με την οδηγία IV για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις μειώνουν τον αριθμό των αναφορών σε εξωτερικές αξιολογήσεις και επιβάλλουν στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να επιδεικνύουν τα ίδια τη δέουσα επιμέλεια. Σήμερα, κάνουμε παρόμοιες αλλαγές όσον αφορά τους κανόνες για τους διαχειριστές κεφαλαίων, σε συμπληρωματικό σχέδιο οδηγίας. Και αυτό θα συμπληρωθεί με αλλαγές στους κανόνες για τις ασφαλίσεις το επόμενο έτος. Στη σημερινή πρόταση περιλαμβάνεται επίσης γενική υποχρέωση των επενδυτών να διενεργούν οι ίδιοι τη δική τους αξιολόγηση.

Επιπλέον, οι ΟΑΠΙ και οι ίδιες οι αξιολογούμενες οντότητες θα πρέπει να κοινοποιούν περισσότερες και καλύτερες πληροφορίες στις οποίες θα βασίζονται οι αξιολογήσεις, έτσι ώστε οι επαγγελματίες επενδυτές να είναι καλύτερα ενημερωμένοι προκειμένου να προβαίνουν σε δικές τους κρίσεις.

Για παράδειγμα: οι ΟΑΠΙ θα πρέπει να κοινοποιούν τις αξιολογήσεις τους στην Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ), η οποία θα διασφαλίζει ότι όλες οι διαθέσιμες αξιολογήσεις που κυκλοφορούν στην αγορά σχετικά με έναν χρεωστικό τίτλο θα δημοσιεύονται στο πλαίσιο ενός Ευρωπαϊκού Δείκτη Αξιολόγησης (EURIX), που θα είναι απολύτως διαθέσιμος στους επενδυτές.

Παράλληλα, οι οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας θα πρέπει να συμβουλεύονται τους εκδότες και τους επενδυτές σχετικά με κάθε προβλεπόμενη αλλαγή στις μεθοδολογίες αξιολόγησης που εφαρμόζουν. Οι εν λόγω αλλαγές θα πρέπει να κοινοποιούνται στην ΕΑΚΑΑ, η οποία θα ελέγχει κατά πόσον έχουν τηρηθεί οι εφαρμοστέοι κανόνες όσον αφορά τους τύπους και τη δέουσα διαδικασία.

2. Διαφανέστερες και συχνότερες αξιολογήσεις της κρατικής πιστοληπτικής ικανότητας.

Τα κράτη μέλη θα αξιολογούνται πιο συχνά (κάθε έξι μήνες αντί για κάθε δώδεκα μήνες) και οι επενδυτές και τα κράτη μέλη θα ενημερώνονται για τα βασικά γεγονότα και τις βασικές παραδοχές για κάθε αξιολόγηση. Για να αποφευχθεί η διαταραχή των αγορών, οι αξιολογήσεις της κρατικής πιστοληπτικής ικανότητας θα πρέπει να δημοσιεύονται μόνο μετά το πέρας των εργασιών και τουλάχιστον μία ώρα πριν την έναρξη των τόπων διαπραγμάτευσης στην ΕΕ. Η δυνατότητα αναστολής των αξιολογήσεων της κρατικής πιστοληπτικής ικανότητας αποτελεί πολύπλοκο ζήτημα που πιστεύουμε ότι αξίζει να εξετασθεί περαιτέρω.

3. Περισσότερη ποικιλομορφία και αυστηρότερη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των οργανισμών αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας προκειμένου να εξαλειφθούν οι συγκρούσεις συμφερόντων.

Κάθε τρία χρόνια θα πρέπει να εναλλάσσονται οι εκδότες μεταξύ των οργανισμών που τους αξιολογούν.

Επιπλέον, θα απαιτούνται δύο αξιολογήσεις από δύο διαφορετικούς οργανισμούς αξιολόγησης για πολυσύνθετα δομημένα χρηματοπιστωτικά μέσα και, επίσης, ένας μεγαλομέτοχος οργανισμού αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας δεν θα πρέπει ταυτόχρονα να είναι μεγαλομέτοχος σε άλλον οργανισμό αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.

4. Μεγαλύτερη υποχρέωση λογοδοσίας των ΟΑΠΙ για τις αξιολογήσεις που εκδίδουν.

Ένας ΟΑΠΙ θα πρέπει να είναι υπόλογος σε περίπτωση παραβιάσεως, εκ προθέσεως ή λόγω βαρείας αμελείας, του κανονισμού CRA/ΟΑΠΙ, προκαλώντας έτσι ζημία σε έναν επενδυτή ο οποίος βασίστηκε στην αξιολόγηση που εκδόθηκε μετά την εν λόγω παράβαση.
Οι εν λόγω επενδυτές θα πρέπει να καταθέτουν αγωγές για αστική ευθύνη στα εθνικά δικαστήρια. Ο οργανισμός αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας θα φέρει το βάρος της απόδειξης.
Ιστορικό

Ο κανονισμός της ΕΕ για τους οργανισμούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας (CRA/ΟΑΠΙ) , (σε ισχύ από τον Δεκέμβριο του 2010), ήταν μέρος της απάντησης της Ευρώπης στις δεσμεύσεις που ανέλαβε η G20 στη σύνοδο κορυφής της Ουάσιγκτον τον Νοέμβριο του 2008. Ο κανονισμός αυτός τροποποιήθηκε τον Μάιο του 2011, προκειμένου να προσαρμοστεί ο κανονισμός μετά τη δημιουργία της ΕΑΚΑΑ .

Περισσότερες πληροφορίες:
http://ec.europa.eu/internal_market/securities/agencies/index_en.htm