Η πορεία της οικονομίας και η ανεργία αποτελούν δύο από τα τέσσερα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο μέσος Κύπριος πολίτης, όπως προέκυψε από το πρόσφατο Κυπροβαρόμετρο. Η προεκλογική εκστρατεία διεξάγεται σε ένα περιβάλλον με πιεστικά οικονομικά προβλήματα, τόσο του δημόσιου τομέα, όσο και του ιδιωτικού: δημοσιονομικό έλλειμμα, δημόσιο χρέος, ανεργία, ύφεση στην κτηματαγορά, ασφαλιστικό – συνταξιοδοτικό κρίνουν τη ψήφο των Κυπρίων.

Την κατάσταση κάνει πιο δύσκολη το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας, το οποίο έχει σημαντικό αντίκτυπο και στην Κύπρο, από τη στιγμή που οι οικονομίες των δύο χωρών λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία, ειδικά στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Ο μόνος τομέας που δείχνει να έχει προοπτικές και να κρατά σε θετικό πρόσημο το σύνολο της οικονομίας είναι ο τουριστικός τομέα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην αρχή της εβδομάδας το υπουργείο Οικονομικών απέφυγε να προβεί σε εξωτερικό δανεισμό και δανείστηκε

Προοπτικές

«Οι τομείς που βασίζονται στην εσωτερική ζήτηση δεν αναμένεται να ανακάμψουν», τονίζεται στο τελευταίο τεύχος της Οικονομικής Επισκόπησης της Υπηρεσίας Οικονομικών Μελετών της Ελληνικής Τράπεζας αναφορικά με τις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας κατά τη διάρκεια του 2011.

«Οι προοπτικές παρουσιάζονται θετικές, χωρίς όμως να υπάρχουν προοπτικές για μια δυναμική ανάπτυξη», τονίζεται. Οι τομείς που βασίζονται στην εξωτερική ζήτηση αναμένεται να κινηθούν πιο θετικά από τους τομείς που βασίζονται στην εσωτερική ζήτηση, εκτιμούν οι αναλυτές. Παραδείγματα τομέων που βασίζονται στην εξωτερική ζήτηση είναι η προσφορά συμβουλευτικών υπηρεσιών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών προς διεθνείς εταιρείες, ο τουρισμός και οι εξαγωγές προϊόντων.

«Η εσωτερική κατανάλωση αναμένεται να κινηθεί σταθεροποιητικά, αφού ο καταναλωτής πιέζεται από τρεις παράγοντες που θα τον εμποδίσουν να ανακάμψει πιο δυναμικά: η υψηλή ανεργία δημιουργεί αβεβαιότητα και παράλληλα περιορίζει τις μισθολογικές αυξήσεις, δεύτερον ο σχετικά υψηλός πληθωρισμός και τέλος ο σχετικά υψηλός δανεισμός των νοικοκυριών δημιουργεί πιέσεις λόγω της ανάγκης αποπληρωμής των υφιστάμενων χρεών και της δυσκολίας στην ανάληψη και εξυπηρέτηση νέων δανείων», αναφέρεται στην Οικονομική Επισκόπηση, η οποία κλείνει θέτοντας το ερώτημα κατά πόσο στα επόμενα χρόνια θα σημειωθούν ρυθμοί ανάπτυξης παρόμοιοι με αυτούς της περιόδου 2004 – 2008.

Η ανάλυση παραθέτει, αρχικά, εκτιμήσεις διεθνών οργανισμών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι αν δεν ξεπεραστούν ορισμένα διαρθρωτικά προβλήματα, οι ρυθμοί ανάπτυξης πιθανόν να παραμείνουν χαμηλοί.

«Παραδείγματα διαρθρωτικών προβλημάτων είναι η χαμηλή ανταγωνιστικότητα και τα σχετικά υψηλά ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών, ο υψηλός βαθμός χρέους του ιδιωτικού τομέα, η αυξητική τάση των δημόσιων δαπανών και πιο μακροπρόθεσμα το συνταξιοδοτικό. Αν υπάρχει, όμως, κάτι θετικό από την πρόσφατη κρίση χρέους στην ευρωζώνη είναι ότι οι κυβερνήσεις των χωρών – μελών της ευρωζώνης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχουν στρέψει την προσοχή τους στην αντιμετώπιση διαρθρωτικών προβλημάτων, όπως αυτά που αντιμετωπίζει η Κύπρος. Αυτό θα διευκολύνει τις κυβερνήσεις ώστε να λάβουν μέτρα και να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις που θα βελτιώσουν μακροπρόθεσμα τις προοπτικές ανάπτυξης», καταλήγει η ανάλυση.

Τι βλέπει ο Κύπριος  

Τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κύπρος σήμερα μετά το εθνικό, σύμφωνα με τους ερωτηθέντες, είναι η οικονομία (39%), οι μετανάστες (21%)  και η ανεργία (16%), σύμφωνα με το Κυπροβαρόμετρο, το οποίο διενήργησε η RAI Consultants σε συνεργασία με την Marfin Laiki Bank.

Σε σχέση με τις οικονομικές εξελίξεις το 2010, μεγάλη πλειοψηφία των ερωτηθέντων πιστεύει ότι υπήρξε περαιτέρω επιδείνωση. Οι αντιλήψεις για την πορεία της οικονομίας αντικατοπτρίζουν ενδεχομένως, τον δημόσιο διάλογο ή/και προσωπικά βιώματα. Στο Κυπροβαρόμετρο 2010 το ποσοστό των ερωτηθέντων που πιστεύει ότι η πορεία της Κυπριακής οικονομίας παρουσίασε αισθητή η μικρή επιδείνωση μειώθηκε στο 68% από 80% το 2008.

Σε ότι αφορά εκτιμήσεις για την προσωπική οικονομική κατάσταση, τα ποσοστά όσων δηλώνουν επιδείνωση παραμένουν ψηλά με οριακή μόνο μείωση σε σχέση με το 2009 (51% έναντι 53%). Το ποσοστό που δηλώνει επιδείνωση της προσωπικής οικονομικής κατάστασης το 2009/2010 είναι το ψηλότερο από το 1997.

Σε ότι αφορά τις προοπτικές της οικονομίας για το 2011 οι εκτιμήσεις παραμένουν απαισιόδοξες αφού το 48% των ερωτηθέντων απαντά ότι η κατάσταση της οικονομίας θα είναι χειρότερη ενώ το 27% απαντά ότι θα μείνει η ίδια. Σε σχέση με την προσωπική κατάσταση ένα σημαντικό ποσοστό (35%) απαντά ότι θα χειροτερεύσει ενώ το 44% εκτιμά ότι δε θα υπάρξει αλλαγή. Δηλαδή η πλειοψηφία των ερωτηθέντων είναι πιο απαισιόδοξοι για την πορεία της οικονομίας παρά για τις επιπτώσεις στην προσωπική τους κατάσταση.

Οι ερωτηθέντες συνδέουν τα προβλήματα της κυπριακής οικονομίας με τις ψηλές καταναλωτικές δαπάνες την ανεργία, το δημόσιο τομέα, τις διακυμάνσεις του τουριστικού τομέα, τη διαφθορά, τις τράπεζες καιν τη χαμηλή παραγωγικότητα.

Αποκρατικοποιήσεις

Για τη μείωση του ελλείμματος του κρατικού προϋπολογισμού, 58% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε μείωση των δαπανών ενώ ένα σημαντικό ποσοστό 27%, αναφέρει τις ιδιωτικοποιήσεις. Ακολουθούν με μικρότερα ποσοστά η αύξηση των φόρων κατανάλωσης και του φόρου εισοδήματος. 

Σε περίπτωση που θα έπρεπε να γίνουν περικοπές στις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού το 39% πιστεύει ότι το κρατικό μισθολόγιο είναι ο τομέας στον οποίο πρέπει να δοθεί έμφαση σε σύγκριση με 44% στο προηγούμενο κυπροβαρόμετρο. Με πολύ χαμηλότερα ποσοστά αναφέρονται τα αναπτυξιακά έργα (9%), οι αμυντικές δαπάνες (9%), άλλες κρατικές δαπάνες (9%) και επιχορηγήσεις ημικρατικών οργανισμών (7%).

Σε σχέση με τις ιδιωτικοποιήσεις συγκεκριμένων οργανισμών παρατηρείται μια σημαντική μετατόπιση των ερωτηθέντων προς την κατεύθυνση σύμφωνης γνώμης από το 2007 και μετά. Τα ποσοστά συμφωνίας με την ιδιωτικοποίηση των κυπριακών αερογραμμών ανήλθαν στο 63% το 2010 έναντι 28% το 2007. Αντίστοιχα τα ποσοστά συμφωνίας για την Αρχή Τηλεπικοινωνιών ήταν 52% έναντι 30% το 2007, για τα Λιμάνια 49% έναντι 24%, για τα Ταχυδρομεία 48% έναντι 25%, για την Αρχή Ηλεκτρισμού 47% έναντι 26% και για την Υδατοπρομήθεια 40% έναντι 19% το 2007.
seitanid@gmail.com