Οι πρώτες δηλώσεις του νέου υπουργού Οικονομικών, Μιχάλη Σαρρή με τις οποίες προσδιόρισε ως πρώτο στόχο την τάχιστη ολοκλήρωση των διαδικασιών για την υπογραφή του Μνημονίου, εντάσσονται στις προσδοκίες των ευρωπαίων εταίρων για τα όσα πρέπει να κάνει η Κύπρος το επόμενο διάστημα. Η εκλογή της νέας κυβέρνησης άλλαξε την ατμόσφαιρα, καθώς η συνεργασία με την κυβέρνηση Χριστόφια ήταν προβληματική και χαρακτηρίζονταν από δυσπιστία. Πρακτικά τα πάντα είχαν παγώσει από το φθινόπωρο, παρά το γεγονός ότι υπήρξε κατάληξη στο κείμενο του Μνημονίου και η πολιτική δήλωση αποδοχής του.
«Δεν μπορούσαμε να προχωρήσουμε», σχολίασε στην «Κ» κοινοτικός παράγοντας, διπλωματική πηγή θεωρεί πολύ σημαντικό στοιχείο την αλλαγή της ατμόσφαιρας, ενώ παράγοντες της Ευρωζώνης επισημαίνουν ότι για αρκετό καιρό η Τρόικα περίμενε να βρει έναν συνομιλητή στη Λευκωσία. Τώρα, εκτιμάται, ότι θα είναι σχετικά εύκολο να υπάρξει συμφωνία με τη νέα κυβέρνηση στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και την αντιμετώπιση της κατάστασης στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Το χρονικό όριο που τίθεται είναι μέσα στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου

Τα πάντα, όμως, θα εξαρτηθούν από το πώς θα εξελιχθεί η αυριανή συνεδρίαση του Eurogroup, με τον κ. Σαρρή να έρχεται αντιμέτωπος με ένα δύσπιστο ακροατήριο, με υψηλές προσδοκίες για τη βούληση της νέας κυβέρνησης. Τα μέλη του Eurogroup αναγνωρίζουν το γεγονός ότι η νέα κυβέρνηση μόλις έχει αναλάβει και ότι είναι πολύ νωρίς για τον νέο υπουργό Οικονομικών, Μιχάλη Σαρρή, να πει πολλά. Η συζήτηση θα δείξει πόσο ακόμη χρόνος θα χρειαστεί για να καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις Τρόικας-Λευκωσίας και τα ποια είναι τα εμπόδια που απομένουν, τα οποία εκ προοιμίου επικεντρώνονται στο ξέπλυμα μαύρου χρήματος και  τις ιδιωτικοποιήσεις. Σε ότι αφορά το τελευταίο εκφράζεται η ελπίδα η κυβέρνηση να είναι πιο αποφασιστική, προς όφελος της βιωσιμότητας του χρέους, αλλά και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
Αφού γίνει συζήτηση επί αυτών των θεμάτων, θα καθοριστεί το τελικό χρονοδιάγραμμα. Η μόνη σίγουρη ημερομηνία, για την καταγραφή εξελίξεων, είναι η Παρασκευή, 15 Μαρτίου. Μετά την ολοκλήρωση της Εαρινής Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι 17 ηγέτες των χωρών της Ευρωζώνης θα παρακαθίσουν σε γεύμα εργασίας για τα θέματα που αφορούν τη νομισματική ένωση. Η 15η Μαρτίου ίσως να είναι και το τέλος της διαδικασίας, με ένα έκτακτο Eurogroup, στη συνέχεια, να έρχεται να επικυρώσει τη συμφωνία κορυφής για την Κύπρο. Πλήθος αξιωματούχων θεωρούν το δεύτερο 15νθημερο του Μαρτίου ως το χρονικό διάστημα ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων. Αυτό που μπορεί να ελπίζει η Κύπρος είναι μια πολιτική δήλωση που επικυρώνει τη συμφωνία και θα βάζει τέλος στην αβεβαιότητα.

Οι Βρυξέλλες και μείζονες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες βλέπουν θετικά την εκλογή του κ. Αναστασιάδη και το υψηλό ποσοστό που εξασφάλισε στο δεύτερο γύρο των εκλογών, γεγονός που του δίνει, όπως εκτιμούν, πολιτική νομιμοποίηση να προχωρήσει σε όλες τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.

Τα τέσσερα σημεία

Την περασμένη εβδομάδα, με σειρά δηλώσεων και δημοσιευμάτων, έχει τεθεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο καλείται να κινηθεί η κυβέρνηση Αναστασιάδη εντός των επόμενων τριών εβδομάδων, μέχρι και την εαρινή Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, στις 14 – 15 Μαρτίου.

1^ον Οι συνομιλίες θα πρέπει να επαναληφθούν σύντομα, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας πριν από το τέλος του Μαρτίου με την Τρόικα και τις κυπριακές αρχές να πρέπει καταγράψουν πρόοδο στην ολοκλήρωση του σχεδίου συμφωνίας. Ανώτατος αξιωματούχο της Ευρωζώνης εξέφρασε την εκτίμηση ότι αυτό θα γίνει και πιθανολογείται επιστροφή της Τρόικα στην Κύπρο ακόμη και την προσεχή εβδομάδα. Η παράταση της διαπραγμάτευσης πέραν του Μαρτίου σκοντάφτει στις δανειακές ανάγκες της Δημοκρατίας και ειδικότερα στην αποπληρωμή ενός ομολόγου 1,4 δις. ευρώ σις αρχές Ιουνίου.
2^ον Το πρόγραμμα της ευρωπαϊκής βοήθειας θα πρέπει να επιτρέψει μία σημαντική χρηματοπιστωτική, δημοσιονομική και διαρθρωτική προσαρμογή. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια αλλαγών στο υπάρχων κείμενο, ενώ κοινοτικοί παράγοντες ανέφεραν στην «Κ» ότι αυτό που έχει σημασία είναι να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις, μη εξαιρώντας τις ιδιωτικοποιήσεις κα φυσικά τη συρρίκνωση του τραπεζικού τομέα.
3^ον Η συμφωνία θα προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη στενή επιτήρηση των μέτρων κατά του ξεπλύματος και υπέρ της χρηματοπιστωτικής διαύγειας και της εφαρμογής τους. Εδώ το ζήτημα είναι περισσότερο εντυπώσεων, παρά ουσίας και κάποιου είδους συμβιβασμός θα υπάρξει.
4^ον Η βιωσιμότητα του προγράμματος. Εδώ το κενό παραμένει μεγάλο, με τις διαρροές και τις τοποθετήσεις περί «κουρέματος» καταθέσεων να μην αποτελούν την κοινή συνιστάμενη των ευρωπαίων εταίρων, αλλά αποτέλεσμα του εσωτερικού πολιτικού παιχνιδιού στη Γερμανία. Ωστόσο πιο ψύχραιμοι παρατηρητές επισημαίνουν στην «Κ» ότι το μέγεθος του προγράμματος, σε σύγκριση με το ΑΕΠ της Κύπρου, είναι τόσο μεγάλο και κάποιος πρέπει να πληρώσει γι’ αυτό πέραν των κυβερνήσεων της Ευρωζώνης. Πάντως στην ατζέντα του Eurogroup υπάρχει ως θέμα η απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Αναμένεται να συζητήσουν τα κριτήρια για την απευθείας ανακεφαλαιοποίηση καθώς και την αναδρομική ισχύ του μηχανισμού. Για την αναδρομική ισχύ, αναμένεται να καθοριστούν προαπαιτούμενοι κανόνες. Αν υπάρχει ένα παράθυρο για την Κύπρο θα είναι αυτό, ένα παράθυρο που δεν θα ανοίξει χωρίς όρους.

Διαβεβαιώσεις και βοήθεια

Οι πιέσεις στο Eurogroup θα πρέπει να θεωρούνται βέβαιες, ώστε να υπάρξουν εξελίξεις σε σχέση με την προώθηση τελικής συμφωνίας για το Μνημόνιο. Ωστόσο, την ίδια ώρα η «εποικοδομητική ασάφεια» στο Μνημόνιο, όπως αυτό έχει ήδη συμφωνηθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία, αυξάνει τις ελπίδες πως οι πιο δύσκολες από τις απαιτήσεις της Τρόικας και του Eurogroup, μπορούν να «αναβληθούν» ως ένα μεταγενέστερο στάδιο του Μνημονίου, νοουμένου, πάντα, πως θα προχωρεί με πειστικό τρόπο η υλοποίηση των συμφωνηθέντων.

Η αλλαγή κλίματος, πάντως, δεν μεταφράζεται σε ευκολότερες επιλογές για την Κύπρο. Ο κ. Σαρρής, μπροστά στις αναμενόμενες πιέσεις, έχει επίσης δώσει σαφές μήνυμα πως οι μεταρρυθμίσεις θα προχωρήσουν όπως πρέπει, με μοναδική ένσταση πως η Κύπρος επιθυμεί να ολοκληρώσει τις υποχρεώσεις της, αλλά χρειάζεται «να μην γίνουν με τρόπο βιαστικό και ανώμαλο».

Με σκοπό να εξασφαλίσει την πίστωση χρόνου  που χρειάζεται πριν από την πρώτη αναθεώρηση της πορείας υλοποίησης του Μνημονίου, ο υπουργός Οικονομικών και ο υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασσουλίδης, ενεργούν ως δίδυμο σε μια προσπάθεια να ανακτηθεί η αξιοπιστία της Κύπρου.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» (έκδοση Κύπρου) στις 3 Μαρτίου 2013.