Η Κύπρος βρέθηκε το τελευταίο δίμηνο στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Η κυβέρνηση επιθυμεί στο εξής οι όποιες αναφορές στην Κύπρο να είναι μόνο θετικές και να αφορούν την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων.

Με την αναμενόμενη πολιτική επικύρωση από το Eurogroup της απόφασης για την εκταμίευση της πρώτης δόσης, κλείνει ένα κολασμένο δίμηνο. Ακολουθεί ένα τρίμηνο… «ηρεμίας», στο οποίο πρέπει να γίνουν πολλά για τη συγκράτηση της ανεργίας και την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, ώστε να επιτευχθεί ο μνημονιακός στόχος για ύφεση 8,4% το 2013.

Η συγκράτηση της ύφεσης είναι κρίσιμος παράγοντας για να μην υπάρξουν νέα μέτρα. Η Κύπρος έχει στη διάθεσή της 3,4 δισ. ευρώ ώς το πρώτο τρίμηνο του 2016 για την κάλυψη των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Αν υπάρξει υστέρηση εσόδων ή οι τράπεζες χρειαστούν περισσότερα για την ανακεφαλαιοποίησή τους, λόγω πρόσθετων ζημιών, εξαιτίας της έντασης της ύφεσης, τότε το κενό θα πρέπει να καλυφθεί με πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα στο εσωτερικό, καθώς έχει γίνει σαφές ότι δεν πρόκειται να δοθούν περισσότερα από 10 δισ. ευρώ.

Παρακολούθηση
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έχει το επόμενο διάστημα τη μικρή «πολυτέλεια» να μην τρέχει πίσω από ορόσημα και ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, αλλά το διάλειμμα δεν θα διαρκέσει πέραν του τριμήνου. Στα τέλη Ιουλίου ξεκινά η διαδικασία της πρώτης αξιολόγησης από την Τρόικα και μέχρι τότε πρέπει να υπάρχει πρόοδος, τόσο στις προσπάθειες ανάταξης της κυπριακής οικονομίας, όσο και στον τραπεζικό τομέα (ακολουθεί αναλυτικό ρεπορτάζ στη σελ. 5).
Από τα τέλη Ιουλίου η χώρα θα ελεγχθεί για την επίτευξη σαφώς προσδιορισμένων και μετρήσιμων στόχων, τόσο ως προς τη δημοσιονομική προσαρμογή, όσο και στο σκέλος των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που περιγράφονται στο κείμενο της δανειακής σύμβασης.
«Έχοντας διασφαλίσει την επικύρωση του Μνημονίου και της Δανειακής Σύμβασης, η κυβέρνηση έχει εκκινήσει τη διαδικασία της εφαρμογής και παρακολούθησης του Προγράμματος», τονίζει στην «Κ» ο υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης.
Έχει συσταθεί μια υπουργική επιτροπή που θα έχει την ευθύνη του συνεχούς ελέγχου της εφαρμογής και παράλληλα έχει συσταθεί τεχνοκρατική ομάδα παρακολούθησης, η οποία κατά κύριο λόγο στελεχώνεται από το Γραφείο Προγραμματισμού, με αποκλειστικά καθήκοντα ακριβώς την εφαρμογή του Μνημονίου.
«Πλείστα δημοσιονομικά μέτρα και όσα αφορούν τον τραπεζικό τομέα έχουν εφαρμοστεί. Απομένει το σκέλος εκείνο που αφορά σε διαρθρωτικές αλλαγές και σοβαρές μεταρρυθμίσεις, τις οποίες ούτως ή άλλως, με δική μας πρωτοβουλία, θα έπρεπε να είχαμε επιχειρήσει εδώ και χρόνια. Συνεπώς, είναι πάνω σε αυτά που θα κριθούμε στους συνεχείς κύκλους αξιολόγησης, πόσο δηλαδή αποτελεσματική και εντός πλαισίου είναι η εφαρμογή του Προγράμματος», σημειώνει ο υπουργός.
Η εμπειρία της Ελλάδας αποδεικνύει ότι, με δεδομένο ότι οι χώρες που βρίσκονται σε Μνημόνιο δεν έχουν πρόσβαση στις αγορές και άρα καμία άλλη πηγή ρευστότητας για την οικονομία, κάθε καθυστέρηση στην υλοποίηση των στόχων προκαλεί αναβολή της καταβολής των δόσεων και επομένως χρηματοπιστωτική ασφυξία, επιτείνοντας την ύφεση.
Στις εκκρεμότητες που απομένουν περιλαμβάνεται και η επαναδιαπραγμάτευση των όρων του ρωσικού δανείου προς την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η κυπριακή πλευρά έχει ήδη ενημερώνει τη Ρωσική Ομοσπονδία για την ολοκλήρωση των διαδικασιών επικύρωσης της δανειακής σύμβασης και του Μνημονίου με την Τρόικα, και την καλεί να ξεκινήσουν τη διαδικασία επαναδιαπραγμάτευσης του δανείου.
Η Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω της επαναδιαπραγμάτευσης με τη Ρωσία, επιδιώκει την αποπληρωμή του δανείου σε δόσεις και όχι εφάπαξ αποπληρωμή, την επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής και τη μείωση του επιτοκίου από το 4,5% στο 2,5%.

Οι κίνδυνοι
Υπενθυμίζεται ότι η μελέτη βιωσιμότητας του Μνημονίου αναφέρει ρητά ότι οι κίνδυνοι εκτροπής, λόγω βαθύτερης ύφεσης, είναι σημαντικοί, ενώ η «Κ» έχει συνομιλήσει με έγκριτους οικονομολόγους σε Βρυξέλλες, Λονδίνο και Ουάσινγκτον, οι οποίοι, όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά σε εκτενές παλαιότερο ρεπορτάζ, θεωρούν σχεδόν αδύνατο «να βγει» το Πρόγραμμα με μόνο 10 δισεκατομμύρια.
«Οι προοπτικές για το 2013, σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, παραμένουν δυσοίωνες», παραδέχτηκε ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Πανίκος Δημητριάδης, κατά την παρουσία της ετήσιας έκθεσης της Τράπεζας για το 2012.
Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων τον Απρίλιο αυξήθηκε στα 44.043 πρόσωπα, από 41.413 το Μάρτιο. Σε σύγκριση με τον Απρίλιο του 2012 σημειώθηκε αύξηση 9.803 προσώπων ή 27,7% που αποδίδεται κυρίως στους τομείς του εμπορίου (αύξηση 2.580 ανέργων), των κατασκευών (αύξηση 1.140), της δημόσιας διοίκησης (αύξηση 1.128), των δραστηριοτήτων υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης (αύξηση 1.108), της μεταποίησης (αύξηση 962).
Επιπρόσθετα, τον Απρίλιο το οικονομικό κλίμα παρουσίασε σημαντική υποχώρηση, με το Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας (ΔΟΣ) να μειώνεται κατά 15,8 μονάδες σε σύγκριση με το Μάρτιο. Σύμφωνα με την ανάλυση του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών (ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου, η μείωση αυτή οφείλεται στη χειροτέρευση του κλίματος σε όλους τους τομείς, αλλά και ανάμεσα στους καταναλωτές, με τους δείκτες να καταγράφουν ιστορικά χαμηλές τιμές.
Μεγαλύτερη απώλεια εμπιστοσύνης σημειώθηκε στις υπηρεσίες, στο λιανικό εμπόριο και στους καταναλωτές, με αισθητή χειροτέρευση όλων των αξιολογήσεων που αφορούν τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές των επιχειρήσεων, των νοικοκυριών αλλά και της Κύπρου γενικότερα.
Σε όλους τους τομείς οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για την οικονομική τους δραστηριότητα και την απασχόλησή τους το επόμενο τρίμηνο είναι ιδιαίτερα αρνητικές και προϊδεάζουν για το μέγεθος της ύφεσης που θα ακολουθήσει τα επόμενα τρίμηνα. Ταυτόχρονα, οι προθέσεις των επιχειρήσεων για μειώσεις των τιμών πώλησης τους επόμενους μήνες είναι εμφανείς.
Οι τελευταίες εξελίξεις στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα διαμορφώνουν νέα δεδομένα που επηρεάζουν δραματικά το οικονομικό κλίμα (το οποίο από τον Ιανουάριο παρουσίαζε κάποια σημάδια ανάκαμψης), με αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία (ανάπτυξη και απασχόληση) που εκτιμάται ότι θα διαρκέσουν τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα, αναφέρουν οι μελετητές του ΚΟΕ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα στοιχεία χρήσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών δείχνουν τον Απρίλιο μείωση πωλήσεων κατά 12%, ενώ αν αφαιρεθούν οι πληρωμές προς κυβερνητικές υπηρεσίες (ΦΠΑ, φόροι, τέλη, κοινωνικές ασφαλίσεις) η μείωση φτάνει στο 18%.
Η κυπριακή κυβέρνηση σε μια προσπάθεια να βάλει ένα φραγμό στην αύξηση της ανεργίας προχώρησε στην προκήρυξη προγραμμάτων για την απασχόληση 8.000 ανέργων, ενώ γίνονται προσπάθειες να καταρτιστεί ένα συνολικό αναπτυξιακό σχέδιο ώστε η ύφεση να παραμείνει εντός των προβλέψεων του Μνημονίου (8,7% το 2013 και 3,9% το 2014).

Φορολογία των ακινήτων
Η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να προχωρήσει στη διόρθωση των στρεβλώσεων του προσφάτως ψηφισθέντος νόμου για τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, αναφέρει σε δήλωσή του στην «Κ» ο υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης.
«Η φορολογία των ακινήτων αποτελεί», αναφέρει, «μια δέσμευση εντός του Μνημονίου και μάλιστα προϋπόθεση για την εκταμίευση της πρώτης δόσης. Έχουν βελτιωθεί οι δύο προτάσεις της προηγούμενης κυβέρνησης με την αποτελεσματική διεύρυνση της φορολογικής βάσης και έχει ψηφιστεί μια νομοθεσία, η οποία είναι πλέον εφαρμόσιμη. Παρόλα αυτά αναγνωρίζουμε την ύπαρξη σοβαρών στρεβλώσεων και αδικιών, τις οποίες δεν μπορούσαμε στα ασφυκτικά χρονικά πλαίσια να εξετάσουμε και να αντιμετωπίσουμε στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Παραμένει ανοικτό το ζήτημα της περαιτέρω βελτίωσης αυτής της υποχρέωσης, πάντοτε μέσα στα πλαίσια των υποχρεώσεων μας και εν αναμονή βεβαίως της ριζικής επανεξέτασης της φορολόγησης της ακίνητης ιδιοκτησίας, η οποία είναι μια μεσοπρόθεσμη υποχρέωση», καταλήγει ο υπουργός.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Η Καθημερινή Κύπρου στις 12/5/13

http://www.kathimerini.com.cy/index.php?pageaction=kat&modid=1&artid=133111