Του Δρα Αντώνη Στ. Στυλιανού*

Η υπό συζήτηση προτεινόμενη συμφωνία μεταξύ της Delek και των συνεταίρων της (Noble Energy και Avner Oil Exploration) και της Αυστραλιανής εταιρείας Woodside Petroleum για τα δικαιώματα στο φυσικό αέριο του κοιτάσματος Λεβιάθαν του Ισραήλ πρέπει να εξεταστεί όχι υπό το πρίσμα μιας παγκόσμιας πλεκτάνης αλλά υπό το φως των εξελίξεων εντός του Ισραήλ.

Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg, η Woodside είναι διατεθειμένη να αγοράσει μερίδιο 30% στο Λεβιάθαν για το ποσό των δύο (2) δισεκατομμυρίων δολαρίων. Κατά τους υπολογισμούς της Woodside, το κοίτασμα Λεβιάθαν περιλαμβάνει περίπου 17 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου που μπορεί να εξαχθεί και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κοιτάσματα που έχουν ανακαλυφθεί τα τελευταία χρόνια ανά το παγκόσμιο.

Υπάρχουν κάποιες ανησυχίες σχετικά με την προτεινόμενη πώληση μεριδίων στο κοίτασμα Λεβιάθαν, που μάλλον έχουν οδηγήσει τις εταιρείες Delek και Noble Energy στην απόφαση για πώληση ποσοστού επί των μεριδίων τους. Ο Γενικός Διευθυντής της Αρχής Προστασίας του Ανταγωνισμού του Ισραήλ  Καθηγητής David Gilo αναμένεται να ανακοινώσει εντός των επόμενων εβδομάδων τα αποτελέσματα έρευνας της Αρχής της οποίας προΐσταται και η οποία εκπονείται τον τελευταίο ένα χρόνο σχετικά με το κατά πόσον το ιδιοκτησιακό καθεστώς στο κοίτασμα Λεβιάθαν αποτελεί καρτέλ, λόγω των μεριδίων που έχει ο Όμιλος Delek και η Noble Energy Inc στο κοίτασμα Ταμάρ.

Εάν όντως αποφασιστεί ότι το όλο ιδιοκτησιακό καθεστώς του κοιτάσματος αποτελεί καρτέλ, τότε η εταιρεία Yitzhak Tshuva που έχει την πλειοψηφία των μετοχών στην Delek και η Noble Energy θα πρέπει να αναθεωρήσουν την κατάσταση σχετικά με τις τεράστιες ανακαλύψεις που έχουν πραγματοποιήσει τον Δεκέμβριο του 2010 για τα αποθέματα φυσικού αερίου στο κοίτασμα Λεβιάθαν.

Δεν είναι γνωστές οι όποιες αντιδράσεις της Delek και Noble στο συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά ένα πράγμα είναι σίγουρο: τα σχέδια για ανάπτυξη στο Λεβιάθαν θα μπουν σε αναμονή, μαζί με την συμφωνία για πώληση του 30% των μεριδίων τους στην Αυστραλιανή εταιρεία Woodside Petroleum Ltd και το μεγαλεπήβολο σχέδιο κατασκευής σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου στο Ισραήλ για την εξαγωγή φυσικού αερίου στο εξωτερικό.

Πηγές προερχόμενες από την βιομηχανία της ενέργειας εκτιμούν ότι ο Γενικός Διευθυντής της Αρχής Προστασίας του Ανταγωνισμού του Ισραήλ δεν θα προχωρήσει σε ανακοίνωση περί ύπαρξης καρτέλ στο Λεβιάθαν και ότι θα μείνει ικανοποιημένος με την πώληση του μεριδίου σε νέους ιδιοκτήτες. Εικάζεται, όμως, ότι θα ζητήσει από τους συμμετέχοντες στην αξιοποίηση του κοιτάσματος Λεβιάθαν να δεσμευτούν ότι το φυσικό αέριο του Λεβιάθαν θα χρησιμοποιηθεί μόνο για πώληση στο εξωτερικό και ότι δεν θα ανταγωνιστεί το φυσικό αέριο του κοιτάσματος Ταμάρ στην εγχώρια αγορά του Ισραήλ.

Παρόλα αυτά, και παρατηρώντας τις εξελίξεις και τα δημοσιεύματα στο Ισραήλ, φαίνεται ότι όλα τα σημάδια και οι ενδείξεις που αφήνονται να παρουσιαστούν από τον Gilo και την ομάδα του, ειδικά τις τελευταίες μέρες, είναι ότι θα ζητηθεί ο πλήρης διαχωρισμός μεταξύ των κατόχων των δικαιωμάτων στο Λεβιάθαν και των κατόχων των δικαιωμάτων στο Ταμάρ και άλλα κοιτασμάτα.

Υπενθυμίζεται ότι η Noble Energy κατέχει το 39,66% του κοιτάσματος Λεβιάθαν και το 36% του κοιτάσματος Ταμάρ, ενώ η Delek κατέχει το 45.34% του Λεβιάθαν και το 31,35% του κοιτάσματος Ταμάρ.

Το κοίτασμα Λεβιάθαν, λόγω των τεραστίων του διαστάσεων, απαιτεί τεράστιες επενδύσεις από την Delek και την Noble Energy, σε σημείο που θα μπορούσε να πλήξει και την οικονομική τους ισορροπία. Εκτιμάται ότι η παράδοση φυσικού αερίου από το Ταμάρ θα αρχίσει τον Απρίλιο κι αυτό θα είναι σημείο ορόσημο για τις εταιρείες Tshuva και Delek.

Τα έσοδα από αυτό το γεγονός θα παράσχουν το απαραίτητο οξυγόνο σε ρευστό για την Delek, ούτως ώστε να εξοφλήσει τα δάνειά της και να χρηματοδοτήσει τις γεωτρήσεις που ανέλαβε κάτω από τις άδειες για το οικόπεδα Ruth και Alon, που έχουν, όμως, σύμφωνα με εκτιμήσεις, μικρότερα κοιτάσματα από αυτά του Λεβιάθαν.

Η συμφωνία για την πώληση του φυσικού αερίου του κοιτάσματος Ταμάρ με την Αρχή Ηλεκτρισμού του Ισραήλ κυμαίνεται στα 14 δισεκατομμύρια δολάρια (με την πώληση συγκεκριμένης ποσότητας ανά έτος ή ως 23 δισεκατομμύρια δολάρια με την αύξηση του ποσοστού φυσικού αερίου σύμφωνα με συγκεκριμένη ρήτρα της συμφωνίας) και έχει χρονική διάρκεια 15 έτη.