Η επαναλαμβανόμενη τετραμηνιαία έκθεση του (ΙΕΛΚΑ)  παρουσιάζει τα αποτελέσματα οργανωμένης  έρευνας σύγκρισης τιμών σε τυπικό καλάθι προϊόντων του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (σουπερμάρκετ) στην Ελλάδα τον Μάιο 2012 με την Αγγλία, τη Γαλλία και την Ισπανία.

Τα κριτήρια επιλογής των προϊόντων στο καλάθι ήταν ένας συνδυασμός αντίστοιχων χρησιμοποιούμενων καλαθιών για εκτίμηση τιμών του εξωτερικού, καθώς και κοινής διαθεσιμότητας στοιχείων στις τρεις χώρες.

Τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στο καλάθι που εξετάστηκε είναι: Μαρμελάδα 500 γραμμάρια, Αλεύρι 1 κιλό, Αναψυκτικά cola 1,5 λίτρα, Απορρυπαντικό πιάτων (πλύσιμο στο χέρι) 450-500 ml, Απορρυπαντικό πλυντηρίου ρούχων 27-30 μεζούρες, Γάλα νωπό (παστεριωμένο) με μειωμένα λιπαρά 1 λίτρο, Αραβοσιτέλαιο 1 λίτρο, Καφές φίλτρου 250 γραμμάρια, Μακαρόνια 500 γραμμάρια, Μεταλλικό νερό 6×1,5 λίτρα, Μήλα στάρκιν 1 κιλό, Πατάτες νωπές 1 κιλό, Πατάτες τσιπς 100-130 γραμμάρια, Σοκολάτα 100 γραμμάρια, Χαρτί υγείας 8 τεμάχια, Χυμός πορτοκάλι 1 λίτρο, Χυμός τομάτας 400 γραμμάρια, Ψωμί για τοστ 480-500 γραμμάρια.

Το μέσο κόστος των παραπάνω προϊόντων, μετά ΦΠΑ είναι 35,33 ευρώ (30,43 ευρώ χωρίς ΦΠΑ), ενώ το ελάχιστο κόστος -η φθηνότερη εκδοχή- είναι 21,79 ευρώ,  με ΦΠΑ και 18,78 ευρώ χωρίς ΦΠΑ.

Για την παρούσα ανάλυση συγκρίθηκαν οι τιμές σε 18 υποκατηγορίες προϊόντων που συνθέτουν ένα τυπικό καλάθι. Αυτές οι 18 υποκατηγορίες προϊόντων περιλάμβαναν ένα σημαντικό δείγμα τιμών εκατοντάδων προϊόντων. Για την Ελλάδα 205 προϊόντα, για την Αγγλία 290 προϊόντα, για την Γαλλία 354 και για την Ισπανία 195 προϊόντα.

Η σύγκριση των μέσων τιμών των καλαθιών δείχνει ότι η Ελλάδα έχει σημαντικά χαμηλότερο μέσο καλάθι από την Αγγλία (κατά σχεδόν 18%) και τη Γαλλία (κατά 16%) και ελαφρώς φθηνότερο καλάθι από την Ισπανία (σχεδόν 2%).

Η εικόνα των αποτελεσμάτων αλλάζει σημαντικά όταν αφαιρέσουμε τον αναλογούντα ΦΠΑ ανά χώρα. Η σύγκριση των καλαθιών σε αυτή την περίπτωσηδείχνει ότι η Ελλάδα έχει ακόμα χαμηλότερο μέσο καλάθι από την Αγγλία (κατά 22% περίπου) και τη Γαλλία (κατά 17% περίπου) ενώ έχει πλέον και φθηνότερο μέσο καλάθι από την Ισπανία (κατά 5,5% περίπου).

Αυτό είναι αποτέλεσμα της πολύ μεγάλης διαφοράς που έχει ο χαμηλός ΦΠΑ ανά χώρα (πρόκειται για τον ΦΠΑ που αναφέρεται σε τρόφιμα και ποτά). Στην Ελλάδα αυτός ο ΦΠΑ από τον Ιανουάριο 2011 είναι 13%, σημαντικά υψηλότερος από την Αγγλία (5%), τη Γαλλία (5,5% ή 7%) και την Ισπανία (8%), επηρεάζοντας αναπόφευκτα τις τελικές τιμές.

Ιδιαίτερα θετική, για την παρούσα οικονομική συγκυρία, για την Ελληνική αγορά είναι η σύγκριση των ελάχιστων τιμών του τυπικού καλαθιού ανά χώρα.

Η  Ελλάδα διαθέτει το φθηνότερο καλάθι ανά χώρα κατά 13% σε σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο, κατά 16% σε σχέση με τη Γαλλία και κατά 15% σε σχέση με την Ισπανία. Επίσης χωρίς ΦΠΑ, το φθηνό ελληνικό καλάθι είναι φθηνότερο κατά 18% περίπου σε σχέση και με την Ισπανία και τη Γαλλία και κατά 16% σε σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτή η εξέλιξη είναι αποτέλεσμα των ανατιμήσεων που παρατηρήθηκαν στο εξωτερικό σε κάποια είδη λόγω της αύξησης των πρώτων υλών και ταυτόχρονα της συγκράτησης των τιμών στην Ελλάδα, αλλά και της σταδιακής διείσδυσης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στην ελληνική αγορά, λόγω και της οικονομικής κρίσης.

Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει από την παραπάνω ανάλυση είναι ότι το οργανωμένο ελληνικό λιανεμπόριο τροφίμων (σουπερμάρκετ) παρέχει στους Έλληνες καταναλωτές πρόσβαση σε προϊόντα με κατά μέσο όρο χαμηλότερη τιμή (ακόμα και στα φθηνά προϊόντα των τυπικών 18 κατηγοριών), που είναι αποτέλεσμα της οργανωμένης προσπάθειας των προμηθευτών και των σουπερμάρκετ για συγκράτηση των τιμών. Αυτή η τάση συνεχίζεται από τις αρχές του 2011 που ξεκίνησε η συγκεκριμένη έρευνα του ΙΕΛΚΑ.

Στοιχεία μεθοδολογίας:

Τα δεδομένα τιμών προέρχονται από γνωστά παρατηρητήρια τιμών των χωρών που εξετάστηκαν και για την Ελλάδα στα πρωτογενή δεδομένα που παρέχει το παρατηρητήριο τιμών (www.e-prices.gr) της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου (Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας) και τιμοληψίες σε μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ.

Το κριτήριο επιλογής των χωρών ήταν η διαθεσιμότητα πλήθους δεδομένων αντίστοιχη του Παρατηρητήριο Τιμών της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου στην Ελλάδα.