Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ

Ως κερκόπορτα στην αξιοπιστία της Κύπρου ως διεθνούς κέντρου χρηματοοικονομικών υπηρεσιών λειτουργεί η διαδικασία κοινοποίησης στον Έφορο Εταιρειών, των αλλαγών στη διοίκηση και τη σύνθεση των μετόχων μιας εγγεγραμμένης εταιρείας. Το Τμήμα Εφόρου οχυρώνεται πίσω από τη νομοθεσία και δέχεται κάθε κοινοποίηση που του κατατίθεται, χωρίς την προσκόμιση πρόσθετων στοιχείων που να επιβεβαιώνουν ότι πράγματι υπήρξαν μετοχικές ή διοικητικές αλλαγές σε μια εταιρεία.

Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, η «εποικοδομητική ασάφεια» της νομοθεσίας θα μπορούσε να οδηγήσει και σε κάποιες απλές πρόσθετες πράξεις στο πλαίσιο της υπάρχουσας νομοθεσίας, όπως το να τηρείται στο αρχείο της εταιρείας η επιστολή παραίτησης ενός διευθυντή και η πράξη διορισμού του επόμενου.

Επί του παρόντος, η ασάφεια ή χαλαρότητα του θεσμικού πλαισίου έχει δημιουργήσει σοβαρό πονοκέφαλο στον Έφορο Εταιρειών, στον γενικό εισαγγελέα, στην αστυνομία και στο Ανώτατο Δικαστήριο. Η υπόθεση ξεπερνά τα σύνορα της Κύπρου και φτάνει μέχρι τη Μόσχα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αξιοπιστία της Κύπρου, σε μια αγορά με ιδιαίτερη σημασία για την εγχώρια βιομηχανία παροχής υπηρεσιών.

 

Η υπόθεση

Η κοινοποίηση αλλαγών στη διοίκηση και τη μετοχική σύνθεση της εταιρείας Providencia Holding, μιας εταιρίας ρωσικών συμφερόντων και κατόχου ακίνητης περιουσίας αξίας 150 εκατ. δολαρίων στην ακριβότερη περιοχή της Μόσχας, ανέδειξε τον λανθασμένο χειρισμό ευαίσθητων εταιρικών θεμάτων.

Η εταιρεία ιδρύθηκε στις 5 Ιουλίου του 2002 και εκπροσωπούνταν από συγκεκριμένο δικηγορικό γραφείο. Στις 15 Σεπτεμβρίου του 2011 κοινοποιήθηκαν στον Έφορο Εταιρειών αλλαγές στους διευθυντές της εταιρείας, στον γραμματέα της, στη διεύθυνση του εγγεγραμμένου γραφείου της και το κυριότερο στον μέτοχο της εταιρείας. Οι αλλαγές κοινοποιήθηκαν από τους φερόμενους ως νέους διευθυντές, οι οποίοι εκπροσωπούνται από άλλα δικηγορικά γραφεία της Κύπρου. Σημειώνεται ότι αυτές οι αλλαγές έγιναν χωρίς γνώση του προηγούμενου δικηγορικού γραφείου. Το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών καταχώρησε τις αλλαγές, οι οποίες και έγιναν αντιληπτές από τους αρχικούς διευθυντές και εκπροσώπους της Providencia.

Ήρθαν σε επικοινωνία με τον Έφορο, στον οποίο κοινοποίησαν έγγραφα που αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει απόφαση γενικής συνέλευσης των μετόχων για αλλαγή διευθυντών, γραμματέα και διεύθυνσης της εταιρείας, ενώ ουδέποτε διορίστηκαν νέοι. Επίσης δεν υπήρξε καμία πράξη μεταβίβασης και συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου, στοιχειοθετώντας ενδεχομένως ακόμα και το αδίκημα της κλοπής εταιρείας. Το βασικό στοιχείο που παρέδωσαν στον Έφορο ήταν πιστά αντίγραφα του μητρώου των μετόχων, διευθυντών και γραμματέα.

Ο Έφορος δέχτηκε τα πειστήρια και ακύρωσε τις καταχωρήσεις που έγιναν στις 15 Σεπτεμβρίου του 2011. Στις 23 Σεπτεμβρίου κοινοποίησε σε όλες τις πλευρές επιστολή με την οποία τους ενημέρωνε ότι μέχρι να υπάρξει απόφαση από αρμόδια δικαστική αρχή για το ποιος είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης της εταιρείας και ποιος ο πραγματικός διευθυντής, δεν πρόκειται να εκδώσει κανένα πιστοποιητικό που να αφορά την Providencia ή να προχωρήσει σε οποιαδήποτε νέα καταχώρηση.

Με την ίδια απόφαση ακυρώθηκαν πιστοποιητικά που είχαν εκδοθεί στις 21 Σεπτεμβρίου και πιστοποιούσαν το αρχικό, πριν τις 15 Σεπτεμβρίου, ιδιοκτησιακό και διοικητικό στάτους της Providencia.

Πρακτικά η εταιρεία βρίσκεται σε άτυπη αδράνεια, ενώ τα στοιχεία της δεν εμφανίζονται και στην ιστοσελίδα του Εφόρου.

Η πρώτη δικηγορική εταιρεία που εκπροσωπούσε την Providencia κατέθεσε στις 28 Νοεμβρίου την υπ’ αριθμόν 1582/11 προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο, ζητώντας την ακύρωση της απόφασης του Εφόρου (περί μη χορήγησης πιστοποιητικών και υποδοχής καταχωρήσεων), ενώ ζήτησε και την έκδοση προσωρινού διατάγματος με το οποίο θα αναστέλλεται η απόφαση. Το Ανώτατο Δικαστήριο, με απόφαση που εκδόθηκε στις 24 Ιανουαρίου του 2012 απέρριψε την αίτηση έκδοσης προσωρινού διατάγματος. Στο κύριο σώμα της προσφυγής, για το οποίο δεν έχει εκδοθεί ακόμη απόφαση, η διαδικασία είναι στο στάδιο των γραπτών αγορεύσεων.

Στη διερεύνηση της υπόθεσης έχει εμπλακεί η αστυνομία, στην οποία προσέφυγαν και οι εμπλεκόμενοι, έχει ενημερωθεί ο γενικός εισαγγελέας, ενώ έρευνες γίνονται και στη Ρωσία.

Η αστυνομία έχει πάρει κατάθεση από αρμόδιο λειτουργό του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών, ο οποίος περιέγραψε τα γεγονότα που σας αναφέραμε. Στο Τμήμα Εφόρου δεν έχει κοινοποιηθεί ειδοποίηση για κίνηση ποινικής διαδικασίας εναντίον λειτουργού ή του ίδιου του Εφόρου, Σπύρου Κόκκινου.

Στο πλαίσιο των καταθέσεων που έχει πάρει η αστυνομία, έχουν κατατεθεί έγγραφα που δείχνουν ότι το Τμήμα Οικονομικής Ασφαλείας και Καταπολέμησης της Διαφθοράς της Διοίκησης Εσωτερικών Υποθέσεων του υπουργείου Εσωτερικών της Ρωσίας ερευνά τις δραστηριότητες των δύο προσώπων που εμφανίστηκαν ως διευθυντές της Providencia στα μέσα Σεπτεμβρίου.

Κρίσιμη λεπτομέρεια είναι ότι στις 26 Αυγούστου του 2011, το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού εξέδωσε διατάγματα, τα οποία απαγορεύουν τη μεταβίβαση και πώληση των περιουσιακών στοιχείων της Providencia.

Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν θα είχε γίνει αν οι διαδικασίες μεταβίβασης και αλλαγών δεν άφηναν ανοιχτό ένα τεράστιο παράθυρο ακόμη και κλοπής εταιρειών.

 

Ο Έφορος

Ο Έφορος Εταιρειών και Επίσημος Παραλήπτης, Σπύρος Κόκκινος, παραδέχεται στην «Κ» ότι υπάρχει πρόβλημα με τις διαδικασίες και ήδη έχουν ξεκινήσει ενέργειες για την αλλαγή της νομοθεσίας.

Σε κρίσιμο ερώτημα γιατί δεν έλεγξε το Τμήμα τη γνησιότητα των αλλαγών, απάντησε με το γράμμα του νόμου. «Ο νόμος σήμερα, όπως ισχύει από το 1951 αναφέρει ότι στον Έφορο κοινοποιούνται οι όποιες αλλαγές. Δεν ασκούμε έλεγχο επί των αλλαγών. Κάθε αλλαγή γίνεται με τη συμπλήρωση εντύπων, που προβλέπει ο νόμος, χωρίς να χρειάζεται η προσκόμιση οποιουδήποτε πρόσθετου εγγράφου. Οι αλλαγές υπογράφονται από υφιστάμενους διευθυντές. Δεν ελέγχονται. Είναι υποχρέωση της εταιρείας να κοινοποιεί στον Έφορο κάθε αλλαγή», ανέφερε ο κ. Κόκκινος.

Ωστόσο παραδέχτηκε ότι και στο παρελθόν υπήρχαν αμφισβητήσεις για εγγραφές, τις οποίες το Τμήμα παρέπεμπε για επίλυση στα δικαστήρια. Υπόθεση όπως αυτή της Providencia, που φτάνει στην αστυνομία και το Ανώτατο Δικαστήριο, παρουσιάζεται για πρώτη φορά.

«Πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα, γι’ αυτό και ο φάκελος βρίσκεται στο γραφείο μου και μπορεί να επιθεωρηθεί από τον καθένα. Η τελική απόφαση», πρόσθεσε, «ανήκει στο Ανώτατο Δικαστήριο. Αυτό θα υποδείξει τι θα γίνει, αν δηλαδή ορθός έχουμε αποφασίσει να μην εκδίδουμε πιστοποιητικά ή να καταχωρούμε πιστοποιητικά», εξηγεί ο κ. Κόκκινος, ενώ σπεύδει να χαρακτηρίσει ως σοβαρά νομικά γραφεία τους εμπλεκόμενους.

«Όλοι είναι σοβαρότατοι και δεν έχω κανέναν λόγο να αμφισβητώ την εντιμότητά τους. Με τα στοιχεία, όμως, που έχω δεν μπορώ να αποφασίσω ποιος έχει δίκιο», συμπλήρωσε.

 

Αλλαγές

Το μόνο σίγουρο είναι ότι οδηγούμαστε τάχιστα σε αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για να σταματήσουν τέτοιου είδους ευτράπελα. Βασικός προβληματισμός είναι οι αλλαγές να μην προσθέσουν διοικητικό βάρος στις εταιρείες ή να μην αυξηθεί το κόστος. «Η νομοθεσία πρέπει να αλλάξει και προς αυτή την κατεύθυνση οδεύουμε. Θα εισαχθούν δικλείδες ασφαλείας. Πρέπει να γίνεται έλεγχος πάνω στον έλεγχο», σημειώνει ο κ. Κόκκινος.

Ανάμεσα στα σχέδια που εξετάζονται είναι όταν υπάρχει αλλαγή στη διοίκηση, το έγγραφο να το υπογράφει και αυτός που αποχωρεί. Υπάρχουν σκέψεις για μεγαλύτερη εμπλοκή των δικηγόρων, ενώ μια λύση προσφέρει η διαδικασία της πιστοποίησης της ηλεκτρονικής υπογραφής. Όλα τα έγγραφα θα υποβάλλονται στον Έφορο ηλεκτρονικά και τους κωδικούς της πιστοποίησης θα τους κατέχει η εταιρεία. Οπότε, σε όποιον ανήκει η εταιρεία, αυτός θα έχει και πρόσβαση στους κωδικούς.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» Κύπρου στις 22 Απριλίου 2012