Συνέντευξη στον ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ
Το μεγαλύτερο αγκάθι σε κάθε μεταρρύθμιση ενός συστήματος κοινωνικής ασφάλισης είναι αυτό των ορίων ηλικίας. Η Κύπρος δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Σωτηρούλα Χαραλάμπους τονίζει ότι με τις υφιστάμενες μελέτες το αναλογιστικό ισοζύγιο δεν θα ανατραπεί πριν από το 2047. Ωστόσο, αφήνει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για το μέλλον, αν από κάποια μελέτη τεκμηριωθεί η ανάγκη επέκτασης των υφιστάμενων ηλικιακών ορίων, με τη διευκρίνιση ότι θα προηγηθεί διάλογος. Σε ό,τι αφορά τα αποθεματικά του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων δηλώνει ότι έχει ετοιμαστεί προσχέδιο Νομοσχεδίου με το οποίο θα δημιουργηθεί σταδιακά πραγματικό αποθεματικό, ενώ θα παρέχεται και η δυνατότητα επενδύσεων σε προϊόντα πέραν των ομολόγων, για επίτευξη υψηλότερων επενδύσεων.

–Στην Κύπρο έχει γίνει μελέτη για τις επιπτώσεις των δημογραφικών αλλαγών στη βιωσιμότητα του Ασφαλιστικού;

Με βάση τη νομοθεσία περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων διεξάγονται μία φορά κάθε τρία χρόνια αναλογιστικές μελέτες για τη βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ). Μία από τις παραμέτρους που λαμβάνονται υπόψη στις αναλογιστικές μελέτες είναι οι δημογραφικές αλλαγές. Η τελευταία αναλογιστική μελέτη ολοκληρώθηκε πριν από μερικούς μήνες και ανασκοπεί την κατάσταση του ΤΚΑ με βάση τα στοιχεία τα οποία υπήρχαν την 31/12/2009. Με την τροποποίηση της νομοθεσίας που έγινε το 2009 για τη βιωσιμότητα του ΤΚΑ διασφαλίστηκε η μακροχρόνια βιωσιμότητά του.

Συγκεκριμένα το αναλογιστικό ισοζύγιο θα ανατραπεί το 2047 αντί το 2017 που προέβλεπε η προηγούμενη μελέτη με ημερομηνία αναφοράς την 31/12/2006.

–Υπάρχει στην ατζέντα θέμα αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και γενικά μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού;

Κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων που έγιναν μεταξύ των κοινωνικών εταίρων την περίοδο 2006 – 2009 για τη λήψη μέτρων για διασφάλιση της βιωσιμότητας του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων τέθηκαν διάφορες εισηγήσεις μεταξύ αυτών και η επέκταση τού 63ου στο 65ο. Τα μέτρα που τελικά υιοθετήθηκαν με τη σύμφωνη γνώμη όλων των εμπλεκομένων διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του ΤΚΑ. Τα μέτρα αυτά αφορούν και το σκέλος των εσόδων και το σκέλος των εξόδων. Μία από τις πρόνοιες που περιλήφθηκε στον νόμο το 2009 αναφέρει ότι στην περίπτωση που καταδεικνύεται από τα συμπεράσματα οποιασδήποτε αναλογιστικής μελέτης ότι δεν διασφαλίζεται επαρκώς η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του Ταμείου, ο υπουργός, αφού προχωρήσει αμέσως σε διαβουλεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους, καταθέτει στη Βουλή των Αντιπροσώπων, το αργότερο εντός ενός έτους, Νομοσχέδιο για την περαιτέρω ενίσχυση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του Ταμείου.

Είναι αντιληπτό ότι εάν χρειαστεί στο μέλλον η λήψη οποιωνδήποτε μέτρων θα προηγηθεί κοινωνικός διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους με στόχο να συναποφασιστούν τα οποιαδήποτε πρόσθετα μέτρα χρειαστούν.

–Κρίνεται σκόπιμο να ενισχυθούν τα κίνητρα για τη σύναψη ιδιωτικών ασφαλιστηρίων;

Μία σημαντική μερίδα εργαζομένων πέραν από τα συνταξιοδοτικά ωφελήματά τους από το ΤΚΑ δικαιούνται συνταξιοδοτικά ωφελήματα από επαγγελματικά σχέδια όπως για παράδειγμα Ταμεία Προνοίας. Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ευνοεί την ενίσχυση και επέκταση των επαγγελματικών συντάξεων οι οποίες, κατά κανόνα, είναι αποτέλεσμα συλλογικών συμβάσεων. Όσον αφορά τα ιδιωτικά ασφαλιστήρια, τόσο ως προς τον έλεγχο και την εποπτεία τους όσο και ως προς τα ενδεχόμενα κίνητρα για σύναψή τους, αρμόδιο είναι το Υπουργείο Οικονομικών. Βασική θέση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων είναι ότι το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων κατά πρώτο λόγο πρέπει να συνεχίσει να είναι ο βασικός πυλώνας εξασφάλισης επαρκούς συνταξιοδοτικού εισοδήματος.

–Τι γίνεται με τις επενδύσεις του ΤΚΑ; Υπάρχει βελτίωση των αποδόσεων;

Είναι γνωστό ότι σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του αποθεματικού του ΤΚΑ έχει τοποθετηθεί σε κρατικά χρεόγραφα με όχι και τόσο ψηλή απόδοση. Με στόχο τη βελτίωση των αποδόσεων του αποθεματικού του ΤΚΑ έχει ετοιμαστεί προσχέδιο Νομοσχεδίου με το οποίο θα δημιουργηθεί σταδιακά πραγματικό αποθεματικό. Οι επενδύσεις του αποθεματικού αυτού θα αποφασίζονται από ανεξάρτητο όργανο που θα απαρτίζεται από τεχνοκράτες και κοινωνικούς εταίρους.

Ένα από τα κεντρικά ζητήματα του νομοσχεδίου που ετοιμάστηκε είναι η δυνατότητα λελογισμένης και συμφέρουσας επένδυσης με αξιόλογες αποδόσεις για το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Με το Νομοσχέδιο αυτό θα υλοποιηθεί σχετική εισήγηση που περιέχεται σε σχετική μελέτη που διενήργησε η Διεθνής Τράπεζα.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» (Κύπρου) στις 18 Μαρτίου 2012