Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ
Έχετε καμβά, έχετε χρώματα, έχετε γκαλερί έτοιμη να φιλοξενήσει τα έργα σας, αλλά δεν ξέρετε τι να ζωγραφίσετε. Με τον ανωτέρω παραστατικό τρόπο περιέγραψε στέλεχος της τραπεζικής αγοράς το κλίμα αβεβαιότητας που επικρατεί στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα και συγκεκριμένα στους δύο μεγάλους πυλώνες του, την Τράπεζα Κύπρου και τη Marfin Popular Bank.

Παρά τα πολλαπλά μηνύματα αισιοδοξίας που στέλνουν οι διοικήσεις των τραπεζών, περί διαχειρίσιμης κατάστασης η πραγματικότητα (με το πάγωμα των δανειοδοτήσεων) είναι πιο σύνθετη.

Η Τράπεζα Κύπρου –που ανακοίνωσε ζημιές 1 δις. ευρώ, με τους αναλυτές να υπογραμμίζουν ότι διατηρεί έναν υγιή ισολογισμό- υλοποιεί ήδη ένα σχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης, η Marfin Popular Bank (θα ανακοινώσει αποτελέσματα την Τετάρτη) το έχει υποβάλει, αλλά κανένα δεν έχει πάρει το πράσινο φως από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΒΑ). Το τελικό «οκ» θα δοθεί αφού πρώτα αποτυπωθεί λογιστικά η επίπτωση της εφαρμογής του PSI στους ισολογισμούς των δύο τραπεζών. Πρακτικά δεν έχει κλείσει τίποτα, καθώς υπάρχουν πολλές απόψεις για το λογιστικό χειρισμό των κουρεμένων ομολόγων. Η ζημιά είναι άγνωστη.

Η Τράπεζα Κύπρου ανακοινώνοντας τα προκαταρκτικά αποτελέσματα του 2011 διευκρίνισε ότι ανάλογα με την επίπτωση του PSI μπορεί να υπάρξει σημαντική διαφοροποίηση στα τελικά αποτελέσματα.

Η ΕΒΑ έχει κάνει γνωστό ότι οι τράπεζες θα ενημερωθούν για την επάρκεια των σχεδίων που έχουν υποβάλει μέχρι τα μέσα Μαρτίου, ενώ νέο stress test θα πραγματοποιηθεί το 2013. Η σε βάθος αξιολόγηση των σχεδίων ανακεφαλαιοποίησης γίνεται από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, σε συνεργασία με την ΕΒΑ.

Η αξιολόγηση της EBA αποτελεί το κλειδί για να προχωρήσουν κινήσεις όπως η στρατηγική τοποθέτηση νέων επενδυτών. Πιο κοντά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο φέρεται να είναι η Marfin Popular Bank. Συγκλίνουσες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο ρωσικός τραπεζικός όμιλος VTΒ (στην Κύπρο δραστηριοποιείται μέσω της τοπικής RCB) έχει δείξει ενδιαφέρον (μάλιστα έχει αγοράσει και έναν αριθμό μετοχών μέσω του χρηματιστηρίου). Το ενδιαφέρον τελεί εν αναμονή της αποτίμησης της ζημιάς από το PSI, καθώς θα κρίνει πόσα κεφάλαια χρειάζεται η Marfin Popular Bank για να ενισχύσει τα κεφάλαιά της.

Ο αριθμός των σεναρίων και των εκδοχών για το πώς μπορεί να εισέλθει ένας νέος μέτοχος στη MPB και τι θα σημάνει αυτό για τις μετοχικές ισορροπίες είναι αναρίθμητος. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ο βασικός μέτοχος της MPB, η MIG, είναι σε γνώση των επαφών και δεν έχει εκφράσει καμία αντίρρηση στην είσοδο και άλλου «παίκτη» στην τράπεζα. Μάλιστα εκφράζεται ευαρέσκεια για την κινητικότητα που δείχνει ο πρόεδρος της τράπεζας, Μιχάλης Σαρρής.

Οι επαφές αυτές, πάντως, παραμένουν σε γενικό επίπεδο, γι’ αυτό και δεν έχει εκδοθεί ανακοίνωση, ενώ δεν έχει και υπάρξει επίσημη ενημέρωση και της Κεντρικής Τράπεζας, καθώς κρίνεται ότι δεν έχει νόημα. Επίσης η διοίκηση της MPB δεν έχει κρύψει ότι έχει γίνει δέκτης ενδιαφέροντος από το εξωτερικό, ειδικά μετά την επιβεβαίωση ύπαρξης κοιτασμάτων φυσικού αερίου.

Η αλλαγή διοικητή
Η διαχείριση της υπόθεσης της κεφαλαιακής ενίσχυσης των κυπριακών τραπεζών αποκτά και πολιτικές διαστάσεις, καθώς η εφαρμογή των σχεδίων ανακεφαλαιοποίησης (τα οποία αξιολογούν η Κεντρική Τράπεζα και η EBA) συμπίπτει με την αλλαγή της διοίκησης στην Κεντρική Τράπεζα.

To πιθανότερο σενάριο είναι ότι ο Αθανάσιος Ορφανίδης δεν θα έχει μπροστά του μια νέα θητεία στο τιμόνι της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το χάσμα που χαρίζει την Αγία Παρασκευή με το Λόφο του Προεδρικού Μεγάρου είναι αβυσσαλέο, ενώ οι κόντρες μεταξύ των δύο θεσμών έχουν αρχίσει εκ νέου, μάλλον εσκεμμένα.

Παράλληλα στελέχη του ΑΚΕΛ δεν κρύβουν σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες τους ότι η Κεντρική Τράπεζα έχει ευθύνες για το μέγεθος της έκθεσης του τραπεζικού τομέα στον ελληνικό κίνδυνο, με αποτέλεσμα σήμερα, όπως τονίζουν,  η Κύπρος να είναι έκθετη σε παράγοντες που δεν μπορεί να ελέγξει.

Ο εκάστοτε διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας είναι ανεξάρτητος, δεν μπορεί να δεχτεί πιέσεις και υποδείξεις από την κυβέρνηση, αλλά τραπεζικές πηγές δεν αποκλείουν ο διορισμός του νέου διοικητή να συνοδευτεί με μια άτυπη δέσμευσή του να βάλει τάξη στο τραπεζικό σύστημα, μέσω ενός διαγνωστικού ελέγχου. Στο όλο σκηνικό πρέπει να προστεθούν και οι πληροφορίες ότι υποψήφιοι επενδυτές σε κυπριακές τράπεζες εκφράζουν επιφυλάξεις για την ποιότητα των δανείων που έχουν χορηγηθεί.

Επίσης η ιδιαιτερότητα των επιπτώσεων του ελληνικού κουρέματος στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα είναι ότι η ζημιά μπορεί να φτάνει μέχρι και το 20% του ΑΕΠ.

Κεφάλαια και έλεγχος
Η ουσία είναι ότι και οι δύο τράπεζες πρέπει να πείσουν τόσο την αγορά, όσο και τους υφιστάμενους μετόχους ότι αποτελούν μια καλή επενδυτική ευκαιρία. Επί του παρόντος η πορεία των μετοχών την εβδομάδα που μας πέρασε δείχνει ότι υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης.

Υπενθυμίζεται ότι Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών προσδιόρισε σε 1,560 δις ευρώ το κεφαλαιακό έλλειμμα της Τράπεζας Κύπρου και στα 1,971 δις. ευρώ για τη Marfin Popular. H Τράπεζα Κύπρου υλοποιεί ήδη ένα σχέδιο κεφαλαιακή ενίσχυσης 1 δις. ευρώ, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί το Μάρτιο.

Η Marfin Popular Bank ανακοινώνει αποτελέσματα την Τετάρτη. Η εκτίμηση αναλυτών (και συγκεκριμένα της Euroxx Research) είναι ότι εξαιρουμένης της ζημιάς από την απομείωση των ελληνικών ομολόγων η τράπεζα θα ανακοινώσει ζημιές περίπου 65 εκατ. ευρώ, ως αποτέλεσμα των αυξημένων προβλέψεων για επισφαλή δάνεια στην Ελλάδα. Η κερδοφορία προ προβλέψεων εκτιμάται σε 445 εκατ. ευρώ (το 2010 η MPB είχε κέρδη προ προβλέψεων ύψους 367 εκατ. ευρώ). Η National Sec. προβλέπει κέρδη προ προβλέψεων ύψους 437 εκατ. ευρώ και επιχειρεί να εκτιμήσει τη ζημιά από το PSI, προβλέποντας ζημίες 1,9 δις. ευρώ.

Τα μεγέθη στη Marfin Popular είναι μεγάλα, γι’ αυτό και κρίνεται αναγκαία η είσοδος νέων επενδυτών.

Και οι δύο τράπεζες δίνουν σημασία στην εισφορά ιδιωτικών κεφαλαίων, με παρενέργεια μια βίαιη απομόχλευση στην αγορά, για να μειωθούν οι απαιτήσεις σε νέα κεφάλαια και να είναι πιο εύκολη η είσοδος ή συμμετοχή ιδιωτών.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» Κύπρου, στις 26 Φεβρουαρίου 2012