Η σερβική κυβέρνηση ελπίζει ότι μια νέα κρατική τράπεζα ανάπτυξης θα στηρίξει την ασθμαίνουσα οικονομία της χώρας, με τη διανομή χρήματος στις επιχειρήσεις που δυσκολεύονται να πάρουν δάνεια από εμπορικές τράπεζες.

Η οικονομία έχει παραλύσει από την παγκόσμια ύφεση, την ανεργία που έχει φτάσει στο 24% και την υποχώρηση των τιμών του χάλυβα.

Την Τρίτη (31 Ιανουαρίου), η εταιρεία US Steel πούλησε το ασύμφορο εργοστάσιό της, το Sartid, για τη συμβολική τιμή του $1 στη σερβική κυβέρνηση, η οποία σχεδιάζει να αναζητήσει άλλον επενδυτή και να διασώσει τις 5.400 θέσεις εργασίας του εργοστασίου, σύμφωνα με αναφορές των μέσων ενημέρωσης.

Η Τατιάνα Ισάκοβιτς, σύμβουλος του πρωθυπουργού Μίρκο Τσβέτκοβιτς, δήλωσε ότι η τράπεζα ανάπτυξης θα ανοίξει κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2012. Θα πρέπει πρώτα να εγκριθεί από το κοινοβούλιο.

«Θα επικεντρωθούμε στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, διότι αποτελούν το 90% της σερβικής οικονομίας και απασχολούν το μεγαλύτερο ποσοστό του οικονομικά ενεργού πληθυσμού», δήλωσε η Ισάκοβιτς στους SETimes.

Η τράπεζα θα έχει ως στόχο, επίσης, τους εξαγωγείς, καθώς και να βοηθήσει τις επιχειρήσεις που προσπαθούν να διεισδύσουν σε ξένες αγορές — όπως είναι οι κατασκευαστικές εταιρείες — με την παροχή εγγυήσεων που οι εμπορικές τράπεζες συχνά δεν είναι πρόθυμες να παρέχουν, είπε.

Η νέα τράπεζα θα προσφέρει εγκεκριμένες πιστωτικές ρυθμίσεις αποκλειστικά και μόνο μέσω των εμπορικών τραπεζών για να τις ενθαρρύνει να οικοδομήσουν δεσμούς με τις επιχειρήσεις. Η μέθοδος αυτή θα επιτρέψει επίσης στις εμπορικές τράπεζες να εξασφαλίσουν ικανοποιητικά περιθώρια κέρδους.

Μερικοί επικριτές του προγράμματος έχουν ήδη εκφράσει ανησυχίες σχετικά με την ίδρυση της τράπεζας ανάπτυξης.

«Το ίδρυμα είναι περιττό, διότι υπάρχει ήδη ένα ταμείο ανάπτυξης, του οποίου ο ρόλος χρειάζεται να αναβαθμιστεί, μέσα από την ενίσχυση των πιστωτικών διευκολύνσεων που παρέχει, καθώς και με τη δημιουργία νέων μηχανισμών ελέγχου», δήλωσε στους SETimes ο Βέρολιουμπ Ντούγκαλιτς, αντιπρόεδρος της Ένωσης Τραπεζών.

Ο Ντούγκαλιτς είπε ότι οι εμπορικές τράπεζες δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα να προσφέρουν τις πιστωτικές ρυθμίσεις του νέου ιδρύματος, πέραν από τη συνήθη εργασία τους.

«Αυτή η τράπεζα ανάπτυξης θα προσφέρει κρατικές εγγυήσεις, που σημαίνει ότι οι εμπορικές τράπεζες θα κάνουν ό,τι είναι πιο εύκολο, όταν κάποιος δεν αποπληρώνει τα δάνειά του — θα ενεργοποιούν τις εγγυήσεις εις βάρος του κράτους», δήλωσε ο Ντούγκαλιτς.

Άλλοι βλέπουν το μέρος του νομοσχεδίου για την ίδρυση της νέας τράπεζας — το οποίο εστάλη στο Κοινοβούλιο για έγκριση στις 11 Ιανουαρίου — που μετατρέπει το νέο ίδρυμα σε ένα ταμείο εγγυήσεων για τις εμπορικές τράπεζες, ως προβληματικό.

Ο Ντράγκαν Μαριάνοβιτς, πρόεδρος της Ένωσης Εργοδοτών της Σερβίας, είπε ότι η τράπεζα ανάπτυξης μπορεί να αγνοήσει επιχειρήσεις που βρίσκονται στις φτωχές περιοχές της Σερβίας, καθώς και εταιρείες που έχουν τελματώσει — ή τις επιχειρήσεις των οποίων οι λογαριασμοί έχουν παγώσει — για να επανακτήσει την παραγωγικότητα.

Ο Μαριάνοβτις είπε ότι οι εμπορικές τράπεζες θα έχουν κέρδη, αλλά δεν θα πρέπει να ενθαρρυνθούν για να μειώσουν τα επιτόκια για επιχειρηματικά δάνεια. «Η τράπεζα ανάπτυξης θα πρέπει να ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των εμπορικών τραπεζών και όχι να σταθεροποίησει ακόμη περισσότερο τη θέση τους», είπε.

«Είμαι βέβαιος ότι με την ίδρυση της τράπεζας ανάπτυξης το κράτος θα μειώσει τα επιτόκια και θα δημιουργήσει ένα πολύ καλύτερο οικονομικό κλίμα … και το ίδιο το έργο θα δημιουργήσει αντιπάλους που θα είναι, κατά κάποιο τρόπο, συνδεδεμένοι με τις εμπορικές τράπεζες», δήλωσε ο Ισαΐλοβιτς.

Η τράπεζα θα ξεκινήσει τη λειτουργία της με κονδύλια από το Ταμείο Ανάπτυξης και τον Οργανισμό για την Ασφάλεια των Εξαγωγών. Ο προϋπολογισμός του Μαυροβουνίου θα παρακρατήσει 400 εκατομμύρια ευρώ για τα επόμενα τρία έτη, προκειμένου να διατηρήσει την πλειοψηφία της ιδιοκτησίας.

Ωστόσο, νωρίτερα αυτό το μήνα, ο πρόεδρος του Σερβικού Εμπορικού Επιμελητηρίου (PKS), Μίλος Μπουγκάριν, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι αυτός ο προϋπολογισμός είναι ανεπαρκής και πως η τράπεζα θα χρειαστεί τουλάχιστον 1 δις ευρώ για να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη.