του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ
Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Δημήτρης Χριστόφιας, μπήκε στο αεροπλάνο για τη Νέα Υόρκη, για να λάβει μέρος σε τριμερή διάσκεψη για το Κυπριακό, έχοντας στην τσέπη του ένα τελεσίγραφο από τα πολιτικά κόμματα: αν δεν υπάρξει σαφής πρόοδος, μη δεχτείς χρονοδιάγραμμα, μη δεχτείς τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης.

Η δήλωση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, μετά την ολοκλήρωση των ανεπιτυχών διήμερων συνομιλιών που είχαν ο κ. Χριστόφιας με τον επικεφαλής της τουρκοκυπριακής κοινότητας Ντερβίς Ερογλου, επιβεβαιώνει τους χειρότερους φόβους της κυπριακής πλευράς: τέθηκε και άτυπο χρονοδιάγραμμα λήξης της υπάρχουσας διαδικασίας (με ορίζοντα την ανάληψη της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης από την Κύπρο την 1η Ιουλίου), ενώ προσδιόρισε τη σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης, υπό προϋποθέσεις, στα τέλη Απριλίου με αρχές Μαΐου.

Η διαδικασία των συνομιλιών που ξεκίνησαν με πρωτοβουλία του κ. Χριστόφια πριν από τρία χρόνια με στόχο οι δύο κοινότητες να καταλήξουν σε μια λύση, χωρίς επιδιαιτητές, στη βάση της δημιουργίας μιας διζωνικής και δικοινοτικής ομοσπονδίας, οδηγείται σε αδιέξοδο.

Σχεδόν 40 χρόνια μετά την εισβολή, η παγίωση των τετελεσμένων της τουρκικής κατοχής (χρήση ελληνικών περιουσιών, παρουσία χιλιάδων εποίκων, δημογραφική αλλοίωση) και η απουσία άσκησης πίεσης προς την Τουρκία κρατούν μακριά τη λύση του Κυπριακού, ακόμη και στη βάση της λύσης ενός ομόσπονδου κράτους.

Ο φόβος στις ελεύθερες περιοχές είναι η «ταϊβανοποίηση» των κατεχομένων (κατά καιρούς εμφανίζονται σχέδια ευρωπαϊκών κανονισμών για απευθείας άσκηση εμπορίου) ή η δημιουργία μιας κατάστασης τύπου Κοσόβου.

Διπλωματικές πηγές θεωρούν ότι ο κ. Χριστόφιας έχει πράγματι τη βούληση και την καλή προαίρεση για λύση του Κυπριακού, αλλά χωρίς μια θετική κίνηση από την Τουρκία και την ουσιαστική συναίνεση των κυπριακών κομμάτων είναι δύσκολο η κοινή γνώμη των ελεύθερων περιοχών της Κυπριακής Δημοκρατίας να αποδεχτεί να συστήσει ένα συνεταιρικό ομόσπονδο κράτος με την τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Στις διήμερες συνομιλίες στο Greentree, την περασμένη εβδομάδα, δεν υπήρξε καμία ουσιαστική πρόοδος, καθώς οι δύο πλευρές παραμένουν μακριά σε κρίσιμα ζητήματα (διακυβέρνηση, περιουσιακό – εδαφικό, παραμονή Τούρκων εποίκων).

Ο γενικός γραμματέας θα υποβάλει έκθεση στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την κατάσταση των συνομιλιών στο τέλος του Φεβρουαρίου. Στο τέλος Μαρτίου θα ζητήσει επαναξιολόγηση της διαδικασίας από τον ειδικό σύμβουλο Αλεξάντερ Ντάουνερ. Αν η Εκθεση Ντάουνερ είναι θετική, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και κατόπιν διαβούλευσης με τις δύο πλευρές, ο Μπαν Κι Μουν θα συγκαλέσει πολυμερή διάσκεψη στο τέλος Απριλίου ή αρχές Μαΐου.

Ο πρόεδρος της Κύπρου εξέφρασε την απογοήτευσή του για το γεγονός πως δεν υπήρξε πρόοδος στις συνομιλίες και κατέστησε ξεκάθαρο πως δεν πρόκειται να δεχτεί χρονοδιάγραμμα για τη διεθνή διάσκεψη. Στο εσωτερικό της Κύπρου δέχτηκε ισχυρή κριτική. Η ελληνοκυπριακή πλευρά μοιάζει να είναι στη γωνία και να επικρέμαται το απευκταίο σενάριο το Κυπριακό να κηρυχτεί μη επιλύσιμο πρόβλημα και να προχωρήσει η τουρκική επιδίωξη των δύο χωριστών κρατών.

Η Κυπριακή Δημοκρατία, ωστόσο, έχει τρεις κρυμμένους άσους:

1ον. Ρωσία, Κίνα και Γαλλία πιθανολογείται ότι δε θα οδηγήσουν τα πράγματα στο χειρότερο σενάριο. Πιθανότερο θεωρείται να υπάρξει ένα μακρύ διάλειμμα στη διαδικασία και να επαναληφθούν οι συνομιλίες μετά τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου 2013.

2ον. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι θεσμικά πανίσχυρη και την 1η Ιουλίου αναλαμβάνει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η Κυπριακή Προεδρία αποτελεί το μεγαλύτερο φόβο της Τουρκίας, καθώς παγιώνει τη θεσμική θέση της Κύπρου.

3ον. Ασκεί πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα και εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους, με τις ευλογίες των ΗΠΑ και της Ρωσίας.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Αγγελιοφόρος» στις 29 Ιανουαρίου 2012