Σοβαρούς κινδύνους για την μελλοντική επάρκεια του συνόλου του συνταξιοδοτικού συστήματος της Κύπρου βλέπει o παγκόσμιος οργανισμός συμβουλευτικών υπηρεσιών Aon Hewitt.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της Έρευνας Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών του 2011 που αφορά Κυπριακά Ταμεία Προνοίας (την έρευνα πραγματοποίησε η Aon) τονίζεται ότι «τα Ταμεία Προνοίας έχουν ως κύριο ρόλο την παροχή συμπληρωματικών συνταξιοδοτικών παροχών που να διασφαλίζουν την διατήρηση του βιοτικού επιπέδου κατά την συνταξιοδότηση. Δυστυχώς, στην Κύπρο, ο ρόλος αυτών των Ταμείων δεν έχει ακόμα θεσμοθετηθεί, δημιουργώντας έτσι σοβαρούς κινδύνους για την μελλοντική επάρκεια του συνόλου του συνταξιοδοτικού συστήματος.

Η Aon Hewitt προτείνει όπως άμεσα, δρομολογηθούν οι ακόλουθες αλλαγές στο πλαίσιο της λειτουργίας των Ταμείων Προνοίας:

-Να εφαρμοστεί πλαίσιο για την μεταφορά συσσωρευμένων συνταξιοδοτικών λογαριασμών από ένα Ταμείο Προνοίας σε άλλο κατά την αλλαγή εργοδότη. Αξίζει να σημειωθεί ότι, κατά το 2010, μόλις το 36% των πληρωμών των Ταμείων σχετίζονταν με συνταξιοδότηση.

-Να περιοριστεί η λήψη των ωφελημάτων σε εφάπαξ μορφή (π.χ. σε 25%) και το υπόλοιπο να μετατρέπεται υποχρεωτικά σε ισόβια σύνταξη.

-Να εξετασθεί η παροχή επιπλέον φορολογικών κινήτρων για την λήψη των ωφελημάτων στην ηλικία συνταξιοδότησης.

Η έρευνα περιλαμβάνει απαντήσεις από 31 Ταμεία, με 40 χιλιάδες συνολικό αριθμό μελών και €712 εκ. σε σύνολο αποθεματικών.

Οι επενδύσεις
Σε ότι αφορά τις επενδύσεις των Ταμείων η Aon τονίζει ότι «η διασπορά σε επενδυτικές ομάδες δεν είναι επαρκής, αφού η κατανομή σε δύο μόνο επενδυτικές ομάδες (μετρητά και ομόλογα) φτάνει το 82%. Επίσης η διασπορά εντός της ομάδας των μετοχών δεν είναι επαρκής αφού 58% των μετοχών είναι επενδυμένο μόνο στο εσωτερικό, που βασίζεται κυρίως στον τραπεζικό κλάδο, αυξάνοντας τη συγκέντρωση κινδύνου. Επίσης, υπάρχει ελάχιστη πρόσβαση σε άλλους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας, όπως της υγείας, βιομηχανιών, ενέργειας, τεχνολογίας κλπ.

Η πλειοψηφία των επενδύσεων σε ομόλογα εστιάζεται στην εγχώρια αγορά (Κύπρος και Ελλάδα) κυβερνητικών και τραπεζικών εκδόσεων, αυξάνοντας σημαντικά τη συγκέντρωση κινδύνου».

Η μέση κατανομή επενδύσεων των Ταμείων που συμμετείχαν στην έρευνα δείχνει ότι το 61% κρατά μετρητά, ποσοστό που θεωρείται αρκετά υψηλό σε σχέση με τη μέση ηλικία των μελών των Ταμείων που συμμετείχαν (39,4 χρόνια). Επίσης, 10% των Ταμείων διατηρούν κατανομή σε μετρητά 100%.

Διακυβέρνηση
Αξιοσημείωτη είναι η σχετικά ψηλή βαθμολογία που έδωσαν οι συμμετέχοντες στο στόχο για διασφάλιση ωφελημάτων για συνταξιοδοτικούς σκοπούς.

«Δυστυχώς δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή νομοθετική ρύθμιση στην Κύπρο που να απαγορεύει τη λήψη των ωφελημάτων πριν από την ηλικία συνταξιοδότησης, και αυτό καθιστά την επίτευξη του στόχου αυτού εξαιρετικά δύσκολη», τονίζεται στην έρευνα

Στο τομέα Δραστηριότητα των Διαχειριστικών Επιτροπών, 54% των Ταμείων δεν έχει αναθεωρήσει ποτέ τους τρόπους επικοινωνίας με τα μέλη, και 50% δεν έχει διαφοροποιήσει ποτέ τα ποσοστά εισφοράς των μελών και του εργοδότη.

Εισφορές

Το μέσο ποσοστό εισφοράς ανέρχεται στο 14,2% του Μισθού, επιμερισμένο σε 7,2% από τον εργοδότη και 7,0% από τους εργαζομένους.

«Αναμένουμε ότι στο σύντομο μέλλον η συσχέτιση των εισφορών του εργοδότη με τις εισφορές ή τα χρόνια υπηρεσίας του μέλους θα τύχουν ευρύτερης χρήσης. Τέτοιες δομές μπορούν να ενθαρρύνουν τα μέλη να εισφέρουν περισσότερα, άρα να αυξήσουν το συνταξιοδοτικό τους ωφέλημα. Επιπρόσθετα, τέτοιες δομές μπορούν να αυξήσουν την διακράτηση του προσωπικού’, τονίζεται στην έρευνα.