Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ
Λιγότερα χρήματα για την αγορά κατοικίας στην Κύπρο δαπανούν οι ξένοι επενδυτές μετά το ξέσπασμα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, όπως προκύπτει από στοιχεία που περιλαμβάνονται στο Δείκτη Τιμών Αγοράς Ακινήτων του γραφείου «Αντώνης Λοϊζίδης και Συνεργάτες». Πριν το 2009 οι Ρώσοι αγοραστές δαπανούσαν, κατά μέσο όρο πάνω από ένα εκατ. ευρώ και οι βρετανοί 600.000 ευρώ. Μετά το 2009 η μέση δαπάνη των Ρώσων περιορίστηκε στις 500.000 ευρώ και των Βρετανών στις 300.000 ευρώ.
Πέραν των εξωτερικών πιέσεων, ο Δείκτης της «Αντώνης Λοϊζίδης και Συνεργάτες» περιγράφει μια αλυσίδα γεγονότων που άσκησαν σημαντικές πιέσεις στη ζήτηση, ενώ υπαρκτός είναι και ο κίνδυνος να υπάρξει υπερπροσφορά οικιστικών μονάδων προς το εξωτερικό, λόγω της ταυτόχρονης υλοποίησης αναπτύξεων σε μαρίνες και γήπεδα γκολφ.
Οι τίτλοι
Στην πίεση των τιμών καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε η ανάδειξη του προβλήματος με την έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας.
«Το θέμα των τίτλων εγείρεται κατά κύριο λόγο στην επαρχία Πάφου (σ.σ. όπου και εδρεύει η βρετανική οργάνωση Property Action Group η οποία προέβη σε καταγγελίες σε διεθνή μέσα επικοινωνίας) και σε μικρότερο βαθμό στις άλλες επαρχίες», σχολιάζεται στο Δείκτη.
Η αγορά επιβαρύνθηκε από τις επαναπωλήσεις ξένων αγοραστών, με τους Βρετανούς να πωλούν τα ακίνητά τους ακόμη και κατά 40% σε σύγκριση με τις τιμές του 2008. Το πιθανότερο είναι ότι οι πωλητές δεν υπέστησαν ζημία (τα περισσότερα ακίνητα είχαν αγοραστεί προ του 2006, σε χρονική περίοδο όπου οι τιμές ήταν χαμηλότερες και από τις σημερινές μειωμένες τιμές), αλλά στην αγορά ασκήθηκαν πιέσεις. Νέα έργα, με υψηλότερα κόστη έπρεπε να ανταγωνιστούν παλαιότερα που είχαν βγει προς επαναπώληση.
Επιπρόσθετα η αύξηση της ισοτιμίας της αγγλικής στερλίνας κατά 9,7% το 2009 και 3,2% το 2010 δεν βοήθησαν νέες πωλήσεις από Βρετανούς και ενεθάρρυναν τις επαναπωλήσεις στην Κύπρο.
Σύμφωνα με την ανάλυση της «Αντώνης Λοϊζίδης και Συνεργάτες» οι μειώσεις στις τιμές διάθεσης των ακινήτων παρουσιάστηκαν στα μέσα του 2009. Η κάμψη ήταν 10% για τα οικιστικά και 15% ως 20% στα τουριστικά. Όσο, όμως, προχωρούσε η κρίση, οι μειώσεις ανήλθαν στα επίπεδα του 15%-20% για τα οικιστικά και 25% – 35% στα τουριστικά.
Ο κίνδυνος υπερπροσφοράς
Η μελέτη του Δείκτη προβλέπει τον κίνδυνο να υπάρξει υπερπροσφορά ακινήτων που προορίζονται κυρίως σε πελάτες του εξωτερικών. Η υπερπροσφορά εντοπίζεται σε νέες οικιστικές αναπτύξεις που συνοδεύουν έργα γηπέδων γκολφ και τις μαρίνες. Υπολογίζεται ότι από τα νέα γήπεδα γκολφ (έστω από 11 αιτηθέντα γήπεδα θα αναπτυχθούν 4 ως 6 γήπεδα) θα προσθέτουν γύρω στις 3.000- 4.000 κατοικίες, ενώ άλλες 1.500 μονάδες θα προκύψουν από τις μαρίνες (η μαρίνα Λεμεσού είναι υπό κατασκευή και υπό διαπραγμάτευση η μαρίνα της Λάρνακας). Πρόσθετες μονάδες θα προκύψουν από το έργο Νεάπολης στην Πάφο, έκτασης 480.000 τ.μ.
Ο κίνδυνος προέρχεται από το γεγονός ότι όλες αυτές οι οικιστικές μονάδες θα εισαχθούν στην αγορά σχεδόν ταυτόχρονα «επηρεάζοντας όχι μόνο τα ίδια αυτά έργα και τους επιχειρηματίες ανάπτυξης γης, αλλά και τους υπόλοιπους. Έχοντας υπόψη ότι ο αριθμός των μονάδων που διατίθενται ανά έτος στις ελεύθερες περιοχές σε ξένους –σε καλές εποχές- είναι πέριξ των 5.000 το χρόνο, οι προαναφερθείσες αναπτύξεις θα έχουν αντίκτυπο στην αγορά», τονίζεται στη σχετική ανάλυση.
seitanidisi@kathimerini.com.cy
Έντονο ενδιαφέρον σε εμπορικά ακίνητα
Το ενδιαφέρον –και οι τιμές- μπορεί να υποχωρούν στα οικιστικά ακίνητα, αλλά το ενδιαφέρον είναι έντονο στα εμπορικά ακίνητα, εντός των πόλεων. Στη ζήτηση συνέβαλε η δυνατότητα αύξησης του συντελεστή δόμησης κατά 50%. Σημειώνεται ιδιαίτερα το επενδυτικό ενδιαφέρον από Ισραηλινούς (αγορά γηπέδου Χαλέπι στη Λευκωσία, Olympic Tower στη Λεμεσό, ξενοδοχείο Excelsior στη Λευκωσία). Θετικά επέδρασε και ο ενδιαφέρον του Κατάρ να επενδύσει σε γήπεδο απέναντι από το ξενοδοχείο Hilton Cyprus. Στον τομέα των εμπορικών ακινήτων ανοδικά κινείται η Λεμεσός, εξαιτίας της συγκέντρωσης πολλών επιχειρήσεων, οι οποίες ζητούν σύγχρονους χώρους γραφείων.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» στις 20 Νοεμβρίου 2011