Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ
Η Πάφος, η Λάρνακα και η Αμμόχωστος έχουν καταγράψει τις μεγαλύτερες μειώσεις όσον αφορά τη ζήτηση ακινήτων και τη ζήτηση από αλλοδαπούς, με αποτέλεσμα σε αυτές τις τρεις περιοχές να καταγράφονται οι μεγαλύτερες μειώσεις στα ενοίκια και τις τιμές εμπορικών ακινήτων και κατοικιών.
Στο παραπάνω συμπέρασμα καταλήγει ανάλυση με θέμα «Διαφορές στις τάσεις των ενοικίων και τιμών ακινήτων στις διάφορες πόλεις της Κύπρου» του διευθυντή του Ερευνητικού Κέντρου για Real Estate του Πανεπιστημίου Νεάπολις της Πάφου, αναπληρωτή καθηγητή, Πέτρο Σιβιτανίδη.

Στην ανάλυση, που παρουσιάστηκε στο 7^ο Συνέδριο Ανάπτυξης Γης και Οικοδομικών, σημειώνεται ότι σύμφωνα με δείκτη της Κεντρικής Τράπεζας από το 2006 οι τιμές των ακινήτων έχουν αυξηθεί με ταχύτερους ρυθμούς στην Αμμόχωστο και με τους χαμηλότερους σε Λευκωσία και Πάφο. Επίσης οι τιμές κατοικιών και εμπορικών ακινήτων στη Λευκωσία έχουν δείξει τη μεγαλύτερη αντίσταση στην κρίση καταγράφοντας πολύ μικρή μείωση το 2010.
«Παρατηρούμε σε όλες τις πόλεις μια πτωτική τάση. Υπήρξε μια ανακοπή της πτώσης το πρώτο εξάμηνο του 2010, αλλά στη συνέχεια υπήρξε νέα μείωση σε ζήτηση και αγοραπωλήσιες, ενώ το τελευταίο τρίμηνο η αγορά κινείται ακόμη χαμηλότερα σε σχέση με το 2010», σχολίασε στην «Κ» ο κ. Σιβιτανίδης.

Ο διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου για Real Estate του Πανεπιστημίου Νεάπολις αποδίδει την καλύτερη συμπεριφορά της Λευκωσίας στο γεγονός ότι η τοπική αγορά δεν εξαρτάται από τη ζήτηση στο εξωτερικό.
«Η ζήτηση προέρχεται κυρίως από ιδιώτες, η οποία είναι πιο σταθερή. Επιπλέον η πόλη είναι πρωτεύουσα και έχει ένα σημαντικό αριθμό κυβερνητικών υπαλλήλων, οι οποίοι έχουν ένα σταθερό εισόδημα», εξηγεί ο κ. Σιβιτανίδης.

Για την αναστροφή της υπάρχουσας κατάστασης ο κ. Σιβιτανίδης τονίζει ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην αύξηση της ζήτησης, με κατάλληλα κίνητρα και παράλληλα να αυξηθεί η χρηματοδότηση από τις τράπεζες.

Οι τάσεις
Η πτωτική πορεία για την κυπριακή αγορά ακινήτων ξεκινά πρακτικά στις αρχές του 2008, πριν δηλαδή το ξέσπασμα της πιστωτικής κρίσης. Το τέταρτο τρίμηνο του 2007 παρατηρήθηκε αύξηση 21,8% στα πωλητήρια συμβόλαια, παγκύπρια, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2008 υπήρξε μείωση κατά 6,8%. Τα επόμενα τρίμηνα είναι καθοδικά, με τη μεγαλύτερη μείωση  στα πωλητήρια συμβόλαια να σημειώνεται το πρώτο τρίμηνο του 2009 (-64,7%). Ακολουθεί μια τάση μείωσης του αρνητικού ρυθμού και το πρώτο τρίμηνο του 2010 είναι το πρώτο θετικό, με αύξηση 29,4%. Θετικό είναι και το επόμενο τρίμηνο (αύξηση 17,4%), αλλά από το τρίτο τρίμηνο του 2010 η αγορά κινείται πτωτικά, με τη μείωση να φτάνει το 21,9% το δεύτερο τρίμηνο του 2011.

Χαρακτηριστικό των μεγάλων αλλαγών στη ζήτηση ακινήτων είναι ότι το τέταρτο τρίμηνο του 2007 είχαν εκδοθεί 5.787 πωλητήρια συμβόλαια, αριθμός που έπεσε στα 1.828 το δεύτερο τρίμηνο του 2011, μια πτώση της τάξης του 68,4%.

Τιμές
Η κάμψη στην αγορά έφερε και μειώσεις στις τιμές πώλησης και ενοικίασης κατοικιών. Με βάση τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας που παραθέτει η μελέτη, στις τιμές η καθοδική πορεία ξεκίνησε το δεύτερο τρίμηνο του 2008 και πέρασε σε αρνητικό ρυθμό το πρώτο τρίμηνο του 2009, χωρίς όμως η καθίζηση να αγγίξει, μέχρι και το πρώτο τρίμηνο του 2011, διψήφιο ποσοστό. Η τάση είναι ίδια τόσο στα διαμερίσματα, όσο και τις οικίες, με τις τελευταίες να είναι αισθητά ακριβότερες. Ανά επαρχία, τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας δείχνουν ότι τα ακίνητα στην επαρχία Αμμοχώστου είχαν τη μεγαλύτερη άνοδο τιμών από το πρώτο τρίμηνο του 2006. Λευκωσία, Λεμεσός και Λάρνακα σημείωσαν με πιο φυσιολογική αυξητική πορεία (ήταν κοντά). Σαφώς πιο χαμηλά κινείται η Πάφος.

Το πρώτο τρίμηνο του 2011 η τάση είναι πτωτική σε όλες τις επαρχίες, με εξαίρεση την Λευκωσία, όπου η αγορά παρουσιάζει εντυπωσιακή σταθερότητα. Ειδικότερα, ο κοινός δείκτης κατοικιών και διαμερισμάτων της Κεντρικής Τράπεζας δείχνει ετήσια αύξηση 0,7% στις τιμές στη Λευκωσία και μειώσεις 6,4%% στη Λεμεσό, 7,3% στη Λάρνακα, 13,4% στην Πάφο και 8,3% στην Αμμόχωστο.

Ο δείκτης RICS Διαμερισμάτων δείχνει μείωση 1,9% στη Λευκωσία -5,9% στη Λεμεσό, -12,1% στη Λάρνακα, -11,4% στην Πάφο και -10,8% στην Αμμόχωστο.

Ο δείκτης RICS Οικιών δείχνει μείωση 2% στη Λευκωσία, -11,9% στη Λεμεσό, -7,9% στη Λάρνακα, -8,4% στην Πάφο και -5,1% στην Αμμόχωστο.

Η κατανομή των ξένων
Το διάστημα 2006 – 2011 η περιοχή που έχει καταφέρει τα μεγαλύτερα κέρδη στην προσέλκυση ξένων αγοραστών είναι η Λευκωσία, αν και σε συνολικό μερίδιο υστερεί.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωροταξίας που επεξεργάστηκε το Ερευνητικό Κέντρο για το Real Estate του Πανεπιστημίου Νεάπολις, το πρώτο τρίμηνο του 2006 το ποσοστό των πωλητηρίων εγγράφων που είχαν κατατεθεί από αλλοδαπούς ήταν 8% στη Λευκωσία, ποσοστό που ανήλθε σε 19% το πρώτο τρίμηνο του 2011.. Στη Λεμεσό το ποσοστό των ξένων αυξήθηκε σε 20% από 15%, ενώ στη Λάρνακα μειώθηκε από 25% το πρώτο τρίμηνο του 2006 σε 18% πέντε χρόνια αργότερα. Στην Αμμόχωστο υπήρξε μείωσε σε 12% το 2011 από 16% το 2006, ενώ η Πάφος (που έχει και το υψηλότερο ποσοστό πωλήσεων σε αλλοδαπούς) οι πωλήσεις σε ξένους μειώθηκαν στο 30% το πρώτο τρίμηνο του 2011 από 36% που ήταν πέντε χρόνια νωρίτερα.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» στις 16 Οκτωβρίου 2011