Η ετυμηγορία των αγορών για τις επιπτώσεις ενός γενναίου «κουρέματος» στα ελληνικά κρατικά ομόλογα –μεταξύ 50% και 60% όπως ομολόγησε η καγκελάριος της Γερμανίας μιλώντας σε γερμανούς βουλευτές- ήταν αμείλικτη: η επόμενη ημέρα των αποφάσεων για τη κρίση χρέους θα είναι και ημέρα κρίσιμων αποφάσεων για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα. Το περιβάλλον θυμίζει καταιγίδα, στην κορύφωση της έντασής της.

Το σφυροκόπημα που δέχτηκαν τη Δευτέρα οι μετοχές της Τράπεζας Κύπρου και της Marfin Popular Bank ήταν ισχυρό, αν και κάπως «ελαφρύτερο» σε σχέση με το σκηνικό ελεύθερης πτώσης των ελληνικών τραπεζικών μετοχών.

Στο ΧΑΚ ο τραπεζικός δείκτης έκλεισε με απώλειες 8,01 %. Η μετοχή της Τράπεζας Κύπρου σημείωσε απώλειες 7,83%, της Marfin Popular Bank 9,80%, ενώ της Ελληνικής Τράπεζας έχασε 3,12% της αξίας της.

Στην Ελλάδα ο τραπεζικός δείκτης –στον οποίο μετέχουν Τράπεζα Κύπρου και Marfin Popular Bank- έχασε 17,32% της αξίας του.

Χρηματιστηριακοί αναλυτές εκτιμούν σε 15 δισ. ευρώ τις ζημιές στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα από ένα κούρεμα της τάξης του 50%, γεγονός που ίσως οδηγήσει ορισμένες τράπεζες στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, δηλαδή στην κρατικοποίησή τους.

Τη μεγαλύτερη πτώση σημείωσαν οι μετοχές του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου (-25,11%), της Attica Bank (-24,90%), της Τράπεζας Πειραιώς (-22,15%), της Εθνικής Τράπεζας (-20,79%), της Eurobank (-20,25%) και της Alpha Bank (-19,14%).

Οι αγορές υπέδειξαν ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν σημαντικότερα προβλήματα από τις κυπριακές, αλλά οι τελευταίες ακολουθούν, χωρίς να μένουν ανεπηρέαστες.

Στον αντίποδα με άνοδο έκλεισαν οι ευρωπαϊκές αγορές, οι οποίες προεξοφλούν τις θετικές επιπτώσεις (το τέλος της αβεβαιότητας) από το οριστικό κλείσιμο της ελληνικής υπόθεσης: το γερμανικό χρηματιστήριο έκλεισε με άνοδο 1,45%, το γαλλικό με άνοδο 1,51%, της Στοκχόλμης με άνοδο 1,30 και το Λονδίνο με 0,96%.

Οι επιπτώσεις
Το μεγαλύτερο «κούρεμα» στα ελληνικά κρατικά ομόλογα, θα έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερες ζημίες για τις τρεις μεγάλες κυπριακές τράπεζες, οι οποίες με «κούρεμα» της τάξης του 21% είχαν υπολογίζει ζημιές 344,8 εκατ. ευρώ, για το πρώτο εξάμηνο του 2011.

Ωστόσο ένα κούρεμα 50% ή 60% δεν σημαίνει και ανάλογη αύξηση των ζημιών, καθώς δεν έχουν διασαφηνιστεί οι όροι του «κουρέματος» (ποια ομόλογα θα αφορά, με ποια λήξη, πως θα γίνει το «κούρεμα» κτλ). Το πρόβλημα όμως δεν είναι οι ζημιές από το «κούρεμα», αλλά οι ανάγκες σε νέα κεφάλαια.

Το επικρατέστερο σενάριο θέλει οι τράπεζες με εποπτικά κεφάλαια χαμηλότερα του 7%, μετά το «κούρεμα», θα πρέπει σε ένα διάστημα έξι μηνών να προχωρήσουν σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.

Υπενθυμίζεται ότι η Marfin Popular Bank δεν είχε πιάσει αυτό το όριο στα τελευταία stress test. Ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του δυσμενούς σεναρίου του stress test ο δείκτης βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων (Core Tier 1 ratio) για τον Όμιλο της Marfin Popular Bank  διαμορφώθηκε στο 5,6% κατόπιν της ήδη ολοκληρωθείσας πώλησης της θυγατρικής στην Αυστραλία και 5,3% αν εξαιρεθεί η πώληση, με βάση το δυσμενές σενάριο για το έτος 2012. Συμπεριλαμβανομένων των μέτρων άμβλυνσης κινδύνου, όπως αυτά καταγράφονται στα εγκεκριμένα από την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή αποτελέσματα (endorsed results), ο δείκτης βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων (Core Tier 1 ratio) της Τράπεζας ανέρχεται σε 9,2%.

Σχέδιο νόμου για κρατικοποίηση
Αν μια τράπεζα δεν καταφέρει να βρει από μόνη της κεφάλαια, τότε θα υπάρξει στήριξη από το κράτος και αν δεν μπορεί το κράτος μόνο τότε θα υπάρξει προσφυγή στο EFSF.

Το υπουργείο Οικονομικών της Κύπρου έχει ήδη στείλει στις τράπεζες σχέδιο νόμου «Περί της Διαχείρισης Χρηματοοικονομικών Κρίσεων Νόμος του 2011». Σύμφωνα με το συγκεκριμένο νόμο η παρέμβαση του κράτους για τη στήριξη μιας τράπεζας συνίσταται στην παραχώρηση δανείων, στην παραχώρηση εγγυήσεων ή ενίσχυση των κεφαλαίων των ιδρυμάτων.

Στις περιπτώσεις ενίσχυσης των κεφαλαίων η κυβέρνηση γίνεται με έμμεσο ή άμεσο τρόπο συνιδιοκτήτης του ιδρύματος λόγω ανάκτησης από το κράτος μέρους του μετοχικού του κεφαλαίου. Επίσης η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει τη δυνατότητα να αντικαταστήσει τη διεύθυνση και να διορίζει εκπροσώπους της στα διοικητικά συμβούλια.

Ζήτημα για τις καταθέσεις δεν τίθεται, καθώς βούληση της ΕΕ είναι να καθησυχάσει τις αγορές φτιάχνοντας ένα πέπλο προστασίας πέριξ των τραπεζών, όχι όμως και πέριξ των τραπεζιτών και των μετόχων.  Το αντάλλαγμα για τη στήριξη σε όποια τράπεζα έχει ανάγκη θα είναι η καταβολή τόκων στο EFSF, ενώ αν μια τράπεζα δεν μπορέσει να επιστρέψει σε τακτό χρονικό διαστημα την ενίσχυση, τότε  η ενίσχυση θα μετατρέπεται σε κοινές μετοχές και το EFSF θα μπορεί να τις πουλήσει.

Αισιόδοξος ο υπουργός
Ο υπουργός Οικονομικών, Κίκης Καζαμίας, επιστρέφοντας από τις Βρυξέλλες εμφανίστηκε αισιόδοξος «ότι θα δοθούν οι σωστές λύσεις γιατί αυτό επιβάλλει ουσιαστικά το συμφέρον, όχι μόνο του τραπεζικού συστήματος.

Το τραπεζικό σύστημα στηρίζεται γιατί με αυτή τη προσέγγιση στηρίζεται η πραγματική οικονομία όχι μόνο της Κύπρου αλλά και όλων των χωρών της ευρωζώνης και ευρύτερα της Ευρωπαϊκής Ενωσης» σημείωσε.

Ερωτηθείς αν μπορεί να υπάρχει αισιοδοξία για τις κυπριακές τράπεζες ο υπουργός Οικονομικών απάντησε ότι «έχω την εντύπωση ότι είναι μονόδρομος. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για οτιδήποτε διαφορετικό. Γι’ αυτό οι προσπάθειες όλων πρέπει να είναι προς εκείνη την κατεύθυνση και είμαι σίγουρος προς εκείνη την κατεύθυνση είναι» είπε.

Ο υπουργός θα επιστρέψει στις Βρυξέλλες το μεσημέρι της Τρίτης.

«Υπάρχει αποφασιστικότητα να επιλυθεί μια και έξω το πρόβλημα».

www.kathimerini.com.cy