Στις πολλαπλές συνέπειες της έκρηξης στο Μάρι στην κυπριακή οικονομία αναφέρεται το πόρισμα Πολυβίου. Η καταστροφή στο Βασιλικό χαρακτηρίζεται ως η μεγαλύτερη ενεργειακή πρόκληση που είχε να αντιμετωπίσει ποτέ η Κυπριακή Δημοκρατία. Ο εν λόγω σταθμός αποτελεί τη μεγαλύτερη επένδυση που έχει γίνει μέχρι σήμερα για την ηλεκτροδότηση της Κύπρου με το 53% περίπου της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος να προέρχεται από αυτόν.

Η αποκατάσταση
Σύμφωνα με την Έκθεση του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU Civil Protection Mechanism) η ελάχιστη δαπάνη για την επαναλειτουργία του Σταθμού του Βασιλικού κυμαίνεται μεταξύ 330 – 700 εκατομμυρίων ευρώ. Σε περίπτωση που όλες οι κρίσιμες υποδομές και εγκαταστάσεις χρειάζεται να αντικατασταθούν τότε η ελάχιστη δαπάνη θα είναι 700 εκατομμύρια ευρώ.

Η αποκατάσταση του Σταθμού χρειάζεται 22-28 μήνες για να ολοκληρωθεί αλλά μέρος της υποδομής θα είναι έτοιμο σε πιο σύντομο
χρονικό διάστημα. Μεγάλο μέρος του ποσού αυτού εκτιμάται ότι μπορεί να αποζημιώσουν οι ασφαλιστικές εταιρείες, χωρίς όμως να αποκλείεται το ενδεχόμενο αγωγών εκ μέρους τους και διεκδίκησης αποζημιώσεων λόγω κρατικής αμέλειας ή/και ακόμη μη καταβολής μέρους της αποζημίωσης. Για τη χρηματοδότηση της δαπάνης ανακατασκευής υπάρχει το ενδεχόμενο λήψης βοήθειας από το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ε.Ε. ή/και από τη Διεθνή Τράπεζα.

Ο Ηλεκτροπαραγωγός Σταθμός στο Βασιλικό αποτελούσε τον πλέον αποδοτικό σταθμό, με τις χαμηλότερες εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων ανά μονάδα παραγωγής.

«Για να καλύψει μέρος της πιο πάνω χαμένης ενέργειας, η ΑΗΚ έθεσε σε λειτουργία υφιστάμενες μονάδες παραγωγής πολύ πιο χαμηλής όμως αποδοτικότητας, με ακριβότερο καύσιμο και ψηλότερες εκπομπές θερμοκηπιακών αεριών καθώς και επιπρόσθετες ηλεκτρογεννήτριες. Το γεγονός αυτό θα έχει σημαντικότατο οικονομικό κόστος για την ΑΗΚ το οποίο αναπόφευκτα θα πρέπει να καλυφθεί με αυξημένη τιμή χρέωση της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος. Παράλληλα, η ΑΗΚ, πρέπει να αποκαταστήσει πλήρως και μόνιμα την απολεσθείσα παραγωγική δυνατότητα, με επακόλουθο τεράστια οικονομική επιβάρυνση της ΑΗΚ τα επόμενα 20 με 25 χρόνια», τονίζεται στο πόρισμα.

Μηδενική ανάπτυξη
Συνολικά, για το 2011, αναμένεται μείωση της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος κατά 20%. Λαμβανομένου υπόψη ότι η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος αποτελεί σήμερα περίπου το 2% του ΑΕΠ, η μειωμένη παραγωγή του αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ κατά περίπου 0,2 ποσοστιαίες μονάδες για το 2011.

Οι έμμεσες επιπτώσεις στην οικονομία αναμένεται να είναι μείωση του πραγματικού ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ κατά περίπου 1,2% το 2011 και 2,2% το 2012 που οφείλεται, σύμφωνα με το πόρισμα, ως ακολούθως:

-Επιδείνωση της ήδη αρνητικής ψυχολογίας στην αγορά, με αποτέλεσμα να επηρεαστεί δυσμενώς η ιδιωτική κατανάλωση. Η αρνητική ψυχολογία αναμένεται να επιδεινώνεται σε ενδεχόμενη παράταση του προβλήματος για μεγάλη χρονική περίοδο.

-Μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών από την αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος λόγω του αυξημένου κόστους παραγωγής του ηλεκτρισμού από την ΑΗΚ.

-Αύξηση του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας λόγω της ανάγκης χρήσης κινητών μονάδων οι οποίες εκτός του ότι είναι πολύ πιο χαμηλής αποδοτικότητας, χρησιμοποιούν ακριβότερο καύσιμο και έχουν ψηλότερες εκπομπές θερμοκηπιακών αεριών. Αυτό θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας με περαιτέρω επηρεασμό της ιδιωτικής κατανάλωσης και της παραγωγής.

-Μείωση της παραγωγής λόγω μειωμένων ωρών εργασίας, μειωμένη παραγωγικότητα και διαταραχές στην παραγωγική διαδικασία λόγω των διακοπών του ρεύματος.

-Οι αφίξεις τουριστών, παρόλο που δεν μειώθηκαν κατά την τρέχουσα τουριστική περίοδο, αναμένεται από το 2012 να μειωθούν κατά 5% λόγω αρνητικής δημοσιότητας στο εξωτερικό και λόγω μείωσης της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού μας προϊόντος από την αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος.

Οι πιο πάνω αρνητικές συνέπειες αναμένεται να μετριασθούν από την αύξηση των επενδύσεων (από το 2012 και μετά), λόγω της ανακατασκευής του Σταθμού του Βασιλικού, που αναμένεται να ανέρχονται στα €300 εκ. ετησίως για τα επόμενα τρία χρόνια.
Συνολικά, λόγω των άμεσων και έμμεσεων επιπτώσεων, ο πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να περιορισθεί στο 0% για το 2011 ( από 1,5% που αποτελεί την πρόβλεψη στο Πρόγραμμα Σταθερότητας) και να κυμανθεί γύρω στο 1% το 2012 σε πραγματικούς όρους σε σύγκριση με την πρόβλεψη 2,5% στο Πρόγραμμα Σταθερότητας. Στα δημόσια οικονομικά οι επιπτώσεις αναμένονται ως εξής:

-Άμεση επίπτωση στα δημόσια έσοδα από μειωμένες εισπράξεις ΦΠΑ (μειωμένα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος και χαμηλότερη ιδιωτική κατανάλωση) και εταιρικού φόρου (μειωμένος κύκλος εργασιών ΑΗΚ και ιδιωτικού τομέα). Υπολογίζεται μείωση εσόδων κατά €50 εκ.

-Έμμεση επίπτωση, λόγω του μειωμένου ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ, μείωση των δημόσιων οικονομικών κατά 100 εκ. το 2011 και 120 εκ. το 2012.

-Αυξημένες δαπάνες για αποζημιώσεις σε κατοίκους των οποίων οι περιουσίες τους υπέστησαν ζημίες από την έκρηξη.

Τα στοιχεία για τις οικονομικές επιπτώσεις λήφθηκαν από το Γραφείο Προγραμματισμού και από την Έκθεση του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU Civil Protection Mechanism) η οποία υποβλήθηκε στον υπουργό Εσωτερικών στις 28 Ιουλίου 2011. Η εν λόγω εκτίμηση έγινε εσπευσμένα, σε περίοδο μόνο 10 εργάσιμων ημερών (14.07.2011 – 27.07.2011) και βασίζεται μόνο σε οπτικές διαπιστώσεις.

www.kathimerini.com.cy