Επιτόκια ώς και 5% προσφέρουν κυπριακές τράπεζες σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τα επίπεδα των καταθέσεών τους. Οι αποδόσεις έως 5% προσφέρονται για προθεσμιακές καταθέσεις που φτάνουν έως και τα δύο χρόνια. Είναι προφανής η προσπάθεια να διατηρηθούν τα υφιστάμενα επίπεδα καταθέσεων –και ρευστότητας– έστω και με υψηλό τίμημα. Δυστυχώς, οι συνεχείς υποβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας υπονομεύουν και το τραπεζικό σύστημα, πληγώνοντας το προφίλ της χώρας ως περιφερειακό χρηματοοικονομικό κέντρο.

Τα επίσημα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας δείχνουν μείωση των καταθέσεων των μονίμων κατοίκων της χώρας (μειώθηκαν τον Ιούνιο σε 44.135 δισ. ευρώ, από 45.877 δισ. ευρώ που ήταν ένα μήνα νωρίτερα και 45.018 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2010). Ωστόσο, οι καταθέσεις από το εξωτερικό (μέχρι και τον Ιούνιο) παραμένουν σε υψηλά επίπεδα (οι καταθέσεις κατοίκων της Ευρωζώνης αυξήθηκαν κατά 57,3% στα 5.429 δισ. ευρώ από 3.416 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2010 και οι καταθέσεις από τον υπόλοιπο κόσμο αυξήθηκαν με ρυθμό 17,2% στα 21.510 δισ. ευρώ από 18,450 δισ. ευρώ ένα χρόνο νωρίτερα).

Τα δάνεια
Την ίδια ώρα, όμως, ανοδικά κινούνται και τα επιτόκια δανεισμού, με την πιστωτική επέκταση νοικοκυριών και επιχειρήσεων να είναι καθηλωμένη στα περυσινά επίπεδα.

Τον Ιούνιο τα συνολικά υπόλοιπα των δανείων είχαν διαμορφωθεί στα 65.140 δισ. ευρώ, από 61.313 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2010.
Τα υπόλοιπα των δανείων στην καταναλωτική πίστη μειώθηκαν στα 3.456 δισ. ευρώ από 3.489 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2010, ενώ μικρή ήταν η αύξηση των υπολοίπων στα στεγαστικά δάνεια (14.819 δισ. ευρώ από 13.648 δισ. ευρώ), στα λοιπά δάνεια (8.011 δισ. ευρώ από 7.587 δισ. ευρώ) και στα επιχειρηματικά (29.595 δισ. ευρώ από 28.164 δισ. ευρώ).

Ανάλογη είναι η εικόνα και στον δανεισμό των μόνιμων κατοίκων της Κύπρου.

Ο συνολικός δανεισμός προς τα εγχώρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις ήταν 51.777 δισ. ευρώ από 48.537 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 6,4% σε ετήσια βάση. Τα δάνεια της καταναλωτικής πίστης μειώθηκαν κατά 0,4% (3.357 δισ. ευρώ από 3.391 δισ. ευρώ), ενώ τα στεγαστικά αυξήθηκαν κατά 8,8% (12.205 δισ. ευρώ από 11,2 δισ. ευρώ), των λοιπών δανείων προς νοικοκυριά κατά 7,9% (7.329 δισ. ευρώ από 6.903 δισ. ευρώ) και τα επιχειρηματικά κατά 5,7% (23.642 δισ. ευρώ από 22.534 δισ. ευρώ)

Υψηλά επιτόκια
Η πιστωτική επέκταση είναι αναιμική σε ένα περιβάλλον υψηλών επιτοκίων.

Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα διαθέσιμα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας, τον Ιούνιο το μέσο επιτόκιο για καταθέσεις έως ένα έτος ήταν 4,02% και από ένα έως δύο έτη 4,14%, ενώ οι επιχειρήσεις είχαν μέσο επιτόκιο καταθέσεων 3,41%. Σε ό,τι αφορά τα δάνεια, το επιτόκια υπερανάληψης για νοικοκυριά ήταν τον Ιούνιο 7,42% (από 7,01%), της καταναλωτικής πίστης 6,74% (από 6,84%), της στεγαστικής 5,38% (από 4,63%) και των λοιπών δανείων 6,62% (από 6,22%).

Οι επιχειρήσεις είχαν επιτόκια υπερανάληψης 7,08% (από 6,52%), για δάνεια έως ένα εκατομμύριο ευρώ 7,10% (από 6,19%) και για ποσά μεγαλύτερα του ενός εκατομμυρίου 6,97% (από 4,97%).

Κίνδυνοι
Ο Fitch δεν έμεινε μόνο στην υποβάθμιση της κυπριακής οικονομίας, αλλά υποβάθμισε και το εγχώριο τραπεζικό σύστημα για το οποίο βλέπουν νέους κινδύνους, πέραν την έκθεσης στην ελληνική οικονομία. Ο Fitch ανησυχεί για τις πιέσεις που θα δεχθούν οι τράπεζες αυτή τη φορά από το εσωτερικό της χώρας, εξαιτίας των συνεπειών στην οικονομία από την έκρηξη στο Μαρί. Μάλιστα, θεωρεί πιθανό το ενδεχόμενο φυγής καταθέσεων από πελάτες του εξωτερικού.

Σε ό,τι αφορά τις κινήσεις ενίσχυσης των κεφαλαίων των τριών μεγάλων κυπριακών τραπεζών (Τράπεζα Κύπρου, Marfin Popular Bank και Ελληνική Τράπεζα) ο οίκος τις βαθμολογεί θετικά, αλλά εκτιμά ότι τα οφέλη θα εξανεμιστούν από την αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους.

Η Ελλάδα
Η αύξηση των επιτοκίων δεν είναι άσχετη με την κατάσταση στην Ελλάδα. Μετά την ευρωπαϊκή συμφωνία της 21ης Ιουλίου για τη διαχείριση της ελληνικής κρίσης χρέους και την παροχή εγγυήσεων για τη βιωσιμότητα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, οι ελληνικές τράπεζες ξεκίνησαν έναν αγώνα για να επιστρέψουν πίσω κεφάλαια που έφυγαν στο εξωτερικό υπό το φόβο της χρεοκοπίας.

Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, η συμφωνία βοήθησε τη σταθεροποίηση της κατάστασης και αναχαίτισε την πτωτική πορεία των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες.

Σημαντικό κομμάτι των ελληνικών καταθέσεων είχε τοποθετηθεί στην Κύπρο και στην επιχείρηση «επαναπατρισμός καταθέσεων» σημαντικό εργαλείο αποτελεί και το προσφερόμενο επιτόκιο. Τα ελληνικά επιτόκια καταθέσεων είχαν ήδη αυξηθεί, φτάνοντας τον Ιούνιο στο 4,1%, κατά μέσο όρο, για προθεσμιακές καταθέσεις έως ένα έτος.

Πάντως και τον Ιούλιο τα υπόλοιπα των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες παρέμειναν σε πτωτική τροχιά για έκτο συνεχή μήνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, οι καταθέσεις διαμορφώθηκαν στα 188,2 δισ. ευρώ στα τέλη Ιουνίου από 191,9 δισ. ευρώ τον Μάιο, καταγράφοντας πτώση κατά 1,9%. Από την αρχή του 2011, οι καταθέσεις έχουν υποχωρήσει κατά 21,4 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί σε ποσοστιαία πτώση της τάξης του 10%.

seitanidisi@kathimerini.com.cy

www.kathimerini.com.cy

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» στις 14 Αυγούστου 2011