Στρατηγικές συμμαχίες με τα χρηματιστήρια της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου επιδιώκει η διοίκηση του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου αξιοποιώντας τη συμμετοχή της Κύπρου στην ευρωζώνη, το χαμηλό φορολογικό καθεστώς, την απλότητα και την ασφάλεια δικαίου και την κοινή πλατφόρμα με το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών. Οι κινήσεις αυτές αποσκοπούν στην επίλυση του βασικού προβλήματος της κυπριακής χρηματαγοράς, της ρευστότητας (δηλαδή οι εταιρείες να έχουν πρόσβαση σε κεφάλαια που διακινούνται στον ευρωπαϊκό χώρο), με το ΧΑΚ, όμως, να διατηρεί την αυτονομία του.

Σε αυτή τη στρατηγική εντάσσεται η υπογραφή σειράς μνημονίων συνεργασίας με χρηματιστήρια της περιοχής, αλλά και η προσέγγιση εταιρειών από τη ρωσική αγορά. Μνημόνια συνεργασίας έχουν υπογραφεί με τα χρηματιστήρια της Αιγύπτου, της Ιορδανίας, του Ισραήλ, της Συρίας, ενώ το τελευταίο μνημόνιο υπεγράφη με το Κατάρ. Εντατικές επαφές γίνονται με την αγορά της Μόσχας,  ώστε ρωσικές εταιρείες να εγγραφούν στην Κύπρο.

«Επιδιώκουμε τη δικτύωση με χώρες της Μέσης Ανατολής. Να αποτελέσουμε γέφυρα για όσους επιθυμούν να επενδύσουν στην περιοχή, να επενδύουν μέσω του ΧΑΚ», εξηγεί στην «Κ» ο γενικός διευθυντής του ΧΑΚ, Νώντας Μεταξάς.

«Αν μια μεγάλη εταιρεία της Ιορδανίας θέλει να κάνει έκδοση χρεογράφου σε ευρώ να μην πάει στο Λουξεμβούργο, αλλά να έρθει στην Κύπρο», προσθέτει.

Η τακτική του ΧΑΚ προς αυτές τις αγορές δεν είναι επιθετική. Δεν προσπαθεί να «κλέψει» πελατεία από τα τοπικά χρηματιστήρια.

«Η κυπριακή χρηματαγορά έχει το βασικό πλεονέκτημα ότι δεν λειτουργεί ανταγωνιστικά με τις γειτονικές χρηματιστηριακές αγορές. Εμείς δεν θέλουμε να πάρουμε εταιρίες. Αν γραφτεί μια εταιρεία στο ΧΑΚ εμείς τους προσφέρουμε μέρος των εσόδων», σημειώνει ο κ. Μεταξάς.

Το ΧΑΚ επιχειρεί να προσεγγίσει τις νέες δυναμικές κυπριακές επιχειρήσεις μέσω της ΝΕΑ (Νεοαναπτυσσομένων Εταιρειών Αγορά), ενώ έχει εισήχθη και ο θεσμός του market maker, του ειδικού διαπραγματευτή. O Ειδικός Διαπραγματευτής συναλλάσσεται για ίδιο λογαριασμό, αγοράζοντας και πουλώντας εισηγμένες μετοχές σε συνεχή βάση, έναντι ιδίων κεφαλαίων, σε τιμές που θα καθορίσει ο ίδιος. Με αυτό τον τρόπο αυξάνεται η ρευστότητα. Παράλληλα υπό συζήτηση είναι η νομοθεσία για το short selling.

«Ακολουθούμε αυτόνομη πορεία με συνεργασίες. Επιδιώκουμε να βάλουμε τις εταιρίες ξένων χρηματιστηρίων στο δικό μας ταμπλό και τα μέλη τους να έχουν πρόσβαση στα δικά μας screens. Με αυτό τον τρόπο θα λυθούν πολλά από τα προβλήματα μας», υπογραμμίζει ο κ. Μεταξάς.

Δύσκολη εικόνα

Οι δυνατότητες ανάπτυξης του ΧΑΚ υπάρχουν, αλλά το περιβάλλον είναι δύσκολο. Η εικόνα που εκπέμπει σε ένα τρίτο παρατηρητή το ΧΑΚ δεν είναι και η καλύτερη. Πρόκειται για ένα χρηματιστήριο «τραπεζοβαρές». Η κίνηση προέρχεται κυρίως από δύο τραπεζικές εταιρείες, ενώ οι περισσότερες εισηγμένες έχουν μικρή διασπορά των μετοχών τους. Το αποτέλεσμα είναι το μικρό βάθος της αγοράς.

Η κοινή πλατφόρμα του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου με το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών είχε τις προϋποθέσεις να δώσει ώθηση στην κυπριακή πλευρά (κυρίως με την εισαγωγή ελληνικών εταιρειών), αλλά η οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με τη διπλή εγγραφή της Τράπεζας Κύπρου και της Marfin Popular Bank στα χρηματιστηριακά ταμπλό Αθήνας και Λευκωσίας, έστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της ρευστότητας προς την Ελλάδα.

Παράλληλα το διεθνές χρηματιστηριακό περιβάλλον τείνει προς μεγάλες συγκεντρώσεις. Η συγχώνευση των αγορών του Λονδίνου και του Τορόντο και η ένωση των χρηματιστηρίων της Φρανκφούρτης και της Νέας Υόρκης προκαλεί ανακατατάξεις, αλλαγή ισορροπιών και  δυσκολεύει τη βιωσιμότητα μικρών περιφερειακών χρηματιστηρίων. Τα μεγάλα σχήματα απορροφούν τη ρευστότητα σαν σφουγγάρι.

Τα μεγάλα σχήματα, με τις σημαντικές οικονομικές κλίμακας, καθίστανται προσβάσιμα στον καθένα, ενώ δίνουν στις εταιρείες πρόσβαση σε μια μεγάλη δεξαμενή επενδυτών, από κάθε μεριά του πλανήτη.

Η συγχώνευση των χρηματιστηρίων Deutsche Boerse – NYSE Euronext αποτέλεσε ένα κοσμογονικό γεγονός. Η κεφαλαιοποίηση του νέου σχήματος αγγίζει τα 25,9 δις. δολάρια, ενώ η συγχώνευση θα αποφέρει εξοικονομήσεις 300 εκατ. ευρώ ετησίως

Το NYSE Euronext διαχειρίζεται τα χρηματιστήρια Νέας Υόρκης, Παρισιού, Αμστερνταμ, Βρυξελλών και Λισαβόνας, καθώς και την αγορά παραγώγων NYSE Liffe. Το Deutsche Boerse διαχειρίζεται το χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης και το ήμισυ της αγοράς παραγώγων Eurex.

Είχε προηγηθεί η εξαγορά του χρηματιστηρίου του Τορόντο ΤΜΧ από το χρηματιστήριο του Λονδίνου, LSE. Η νέα εταιρία αποτελεί το τέταρτο μεγαλύτερο χρηματιστήριο του κόσμου με τζίρο 4,1 τρισ. δολ. ετησίως και αποτελεί την κορυφαία αγορά στους τομείς των εμπορευμάτων, της ενέργειας, γενικότερα των φυσικών πόρων. Η λεπτομέρεια είναι ότι η συμμαχία TMX – LSE στοχεύει και στην αγορά των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

Το παζλ του νέου περιβάλλοντος συμπληρώνει ο ισχυρός ανταγωνισμός που δέχονται τα παραδοσιακά σχήματα από νέες πλατφόρμες συναλλαγών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μερίδιο του LSE στις συναλλαγές βρετανικών μετοχών είχε πέσει το Φεβρουάριο του 2011 στο 54,9% από 96,3%, τον Φεβρουάριο του 2008.

«Έχει διαμορφωθεί ένας χάρτης που δείχνει ότι πλέον ότι οι επενδυτές θα πηγαίνουν εκεί που υπάρχει μεγαλύτερη ρευστότητα», σημειώνει ο κ. Μεταξάς. «Ένα μικρό χρηματιστήριο αν δεν πάρει μέτρα είναι φανερό ότι κάποια στιγμή ή θα σβήσει ή θα διατηρείται με τεχνικά μέσα. Αρχίσαμε να προσθέτουμε συνεργάτες. Άλλοι μας πλησίασαν και άλλους τους πλησιάσαμε, Υπάρχουν αυτή τη στιγμή συνομιλίες για να δούμε πως θα προχωρήσουμε», εξηγεί κ. Μεταξάς.
Γιάννης Σεϊτανίδης, seitanid@gmail.com

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» στις 10 Ιουλίου 2011