Η εβδομάδα που ξεκινά είναι για γερά νεύρα, καθώς η αβεβαιότητα στην παγκόσμια οικονομία έχει χτυπήσει «κόκκινο». Η Δευτέρα ξεκινά με έκτακτη σύσκεψη στις Βρυξέλες για το ελληνικό και το ακόμη μεγαλύτερο ιταλικό πρόβλημα χρέους, έπεται η συνεδρίαση του Eurogrpoup, ενώ η νευρικότητα φθάνει μέχρι την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Οι ΗΠΑ
Τυπικά η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν μπορεί να δανειστεί και το Κογκρέσο πρέπει εντός των επόμενων ημερών  να συμφωνήσει σε ένα σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής. Η απόσταση που χωρίζει Δημοκρατικούς και Ρεμπουπλικάνους είναι μεγάλη, καθώς ο Πρόεδρος Ομπάμα υπερασπίζεται το κοινωνικό πρόγραμμα που τον έφερε στην Προεδρία, δεν δέχεται περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και ζητεί αύξηση της φορολογίας στα μεγάλα εισοδήματα.

Οι Ρεπουμπλικάνοι απορρίπτουν το σχέδιο του προέδρου Ομπάμα να συρρικνωθεί κατά τέσσερις χιλιάδες δισ. δολάρια το ομοσπονδιακό έλλειμμα, υπό 10ετή προθεσμίαν, κάτι παραπάνω από τρείς εβδομάδες πριν απο μια ενδεχόμενη στάση πληρωμών του αμερικανικού δημοσίου.

Παρόμοια δυσοίωνη προοπτική, τα μεσάνυκτα της 2ας Αυγούστου, απεύχεται ο υπουργός των Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ, που ζητά «μέχρι το τέλος της νέας εβδομάδας τη διακομματική συναίνεση», για τη μείωση του δημόσιου ελλείμματος και την αύξηση του ομοσπονδιακού δανεισμού.

«Εάν ξεδιπλώσουμε το σενάριο της αμερικανικής χρεοκοπίας, τότε ναί, έχουμε κατά σειράν αυξήσεις των επιτοκίων, συντριπτικά πλήγματα στα διεθνή χρηματιστήρια, αληθώς θλιβερές επιπτώσεις όχι μόνον στις ΗΠΑ, αλλά και στην παγκόσμια οικονομία συνολικώς», προϊδέασε με δηλώσεις της η νέα γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ.

Η απειλή μια νέας κρίσης, αυτή τη φορά μεγαλύτερης από αυτή που προκάλεσε η πτώχευση της Lehman Brothers,  φοβίζει τις κυβερνήσεις και τις αγορές.

Οι φωνές για μια συνολική λύση των προβλημάτων που ταλανίζουν τις οικονομίες της Δύσης δυναμώνουν. Είναι προφανές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να χειριστεί και μια ιταλική κρίση. Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας ανέρχεται στο 117,2% του ΑΕΠ, που ισοδυναμεί με 2,37 τρις ευρώ και η χώρα καλείται να αποπληρώσει ομόλογα αξίας 175 δισ. ευρώ που λήγουν το β΄ εξάμηνο του 2011 και 245 δισ. ευρώ το επόμενο έτος.

Η Ιταλία φαίνεται να χάνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών μετά την προειδοποίηση των οίκων Standard & Poor’s και Moody’s για πιθανή υποβάθμιση της πιστοληπτικής της αξιολόγησης εξαιτίας των χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης που δυσχεραίνουν την αποπληρωμή του χρέους της.

Αλλαγή απόψεων στην Ευρωζώνη
Ο ανταποκριτή της «Κ» στις Βρυξέλλες, Κώστας Kαρκαγιάννης, μεταδίδει ότι ενώ η κρίση δημοσίου χρέους φαίνεται να ενισχύεται και να εξαπλώνεται στην Ευρωζώνη, οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών θα έρθουν στις Βρυξέλλες με διαφορετικούς στόχους ο καθένας. Το φλέγον ζήτημα είναι πώς θα εξασφαλιστεί ότι οι τράπεζες θα συνεισφέρουν ένα «σημαντικό» μέρος των δανείων που θα απαρτίζουν το νέο πακέτο διάσωσης προς την Ελλάδα. Την ίδια στιγμή, η Γερμανία, αλλάζοντας πορεία, επαναφέρει την πρότασή της για ανταλλαγή των ελληνικών κρατικών ομολόγων με νέα επταετούς διάρκειας.

«Θα έχουμε πολλή δουλειά για αρκετές εβδομάδες», δηλώνει Ευρωπαίος αξιωματούχος, επιβεβαιώνοντας ότι οι τελικές αποφάσεις της Ευρωζώνης δεν θα ληφθούν παρά μόνον τον Σεπτέμβριο.

«Το ζήτημα είναι πολύπλοκο, ενώ οι απόψεις αλλάζουν», καταλήγει. Το πρόβλημα ορισμένων χωρών είναι ότι για πολιτικούς κυρίως λόγους θέλουν να δείξουν στους ψηφοφόρους τους πως δεν θα σηκώσουν ολόκληρο το βάρος της δεύτερης ελληνικής διάσωσης μόνο οι φορολογούμενοι.

«Σταδιακά γίνεται προφανές ότι οι προϋποθέσεις της εθελοντικής συμμετοχής των ιδιωτών, της συγκέντρωσης ενός σημαντικού ποσού και της αποφυγής ενός πιστωτικού γεγονότος δεν συνδυάζονται ικανοποιητικά», εξηγεί διπλωμάτης από χώρα της Ευρωζώνης.

Η συνεδρίαση του Eurogroup
Οι υπουργοί Οικονομικών στη συνεδρίαση του Eurogroup θα έχουν μπροστά τους θα βρίσκεται μια επιστολή από το Institute of International Finance το οποίο ύστερα και από τη δεύτερη άκαρπη συνάντηση στη Ρώμη, την Πέμπτη, συνοψίζει τη θέση των μελών του (400 τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες απ’ όλον τον κόσμο) για τη συμμετοχή των ιδιωτών στη διαχείριση του ελληνικού χρέους ως εξής:

1. Διατυπώνουν την ανησυχία τους για την έλλειψη προόδου στις συζητήσεις για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο νέο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα και τους κινδύνους που εγκυμονεί η καθυστέρηση για όλη την Ευρωζώνη.

2. Επαναλαμβάνουν τη δέσμευσή τους να συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση της Ελλάδας αλλά με δεδομένο ότι οι οίκοι αξιολόγησης φαίνεται πως θεωρούν οποιαδήποτε εμπλοκή του ιδιωτικού ως επιλεκτική χρεοκοπία (E.X.), θέτουν τρεις προϋποθέσεις:
-Να αναθεωρήσει το Eurogroup τις κόκκινες γραμμές που έχει θέσει σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή των ιδιωτών, δηλαδή η όποια λύση να μην οδηγεί σε E.X.
-Να ξεκαθαρίσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τι θα κάνει στην περίπτωση αυτή. Θα συνεχίσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο για την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες;
-Στο νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης να υπάρξει πρόβλεψη επαναγοράς ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά, ώστε να απομειωθεί ο όγκος του ελληνικού χρέους και να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του. Το IIF προτείνει ως πιθανές πηγές χρηματοδότησής του, μέρος των εσόδων από αποκρατικοποιήσεις, δάνειο από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ ή άλλα κρατικά κεφάλαια.
Στην επιστολή επίσης αναφέρονται οι προτάσεις που έχουν συζητηθεί:

1. Το γαλλικό σχέδιο με τις δύο εναλλακτικές (ανανέωση των ελληνικών ομολόγων που λήγουν την περίοδο 2011 – 2014 με 30ετή ή 5ετή ομόλογα) και τις παραλλαγές του ώστε να μειωθεί το επιτόκιο.

2. Η γερμανική πρόταση που προβλέπει ανταλλαγή άμεσα των ομολόγων λήξης έως το 2014 με νέα που θα λήγουν μια 5ετία αργότερα στην ονομαστική τους αξία και με το ίδιο επιτόκιο. Η Κομισιόν σε έκθεσή της προς το Eurogroup εκτιμούσε ότι η πρόταση αυτή συνιστά Ε.Χ. και ενέχει υψηλό κίνδυνο μετάδοσης και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Επίσης εκτιμούσε ότι θα χρειάζονταν 15 – 20 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Στη συνέχεια όμως όταν η Standard & Poor’s ανακοίνωσε ότι θεωρεί και τη γαλλική πρόταση ως επιλεκτική χρεοκοπία, την επανέφερε δυναμικά, υποστηριζόμενη δημοσίως και από την Ολλανδία.

Σημειώνεται ότι η γερμανική πρόταση είναι επί της ουσίας η πρόταση Παπακωνσταντίνου στο «μυστικό» Eurogroup της 6ης Μαΐου στο Λουξεμβούργο, που προκάλεσε την έντονη αντίδραση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Ζαν -Κλοντ Τρισέ, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας.

3. Ο γενικός διευθυντής του IIF κ. Τσαρλς Νταλάρα φέρεται να έχει υποβάλει και τη δική του πρόταση, την έκδοση ομολόγων Μπρέιντι, δηλαδή την αντικατάσταση υφιστάμενων ελληνικών ομολόγων στην τρέχουσα μειωμένη αξία τους, με άλλα εγγυημένα από την Ευρωζώνη.

Το ερώτημα είναι τι θα κάνει η ΕΚΤ. Την Πέμπτη, ο κ. Τρισέ δήλωσε την αντίθεσή του σε λύση που θα οδηγήσει σε επιλεκτική χρεοκοπία αλλά απέφυγε επιμελώς να πει ότι θα κόψει την παροχή ρευστότητας στις τράπεζες. Κάποιοι εκτιμούν ότι εάν η υποβάθμιση σε επιλεκτική χρεοκοπία είναι μικρής διάρκειας θα βρεθεί ένας εύσχημος τρόπος για να κάνει πίσω. Επιτρέποντας ίσως στην ΤτΕ να χορηγήσει αυτή ρευστότητα στις τράπεζες. Αλλωστε, όπως ενημέρωσε ο κ. Τρισέ τον κ. Βενιζέλο κατά την πρόσφατη συνάντησή τους, η ΤτΕ θα χορηγήσει πιθανόν τα 30 δισ. ευρώ του νέου πακέτου εγγυήσεων.

Οποια κι αν είναι η τελική απόφαση, θα ληφθεί πιθανότατα τον Σεπτέμβριο και διασφαλίζει σε όλους και ειδικά στην Ελλάδα, ένα καυτό και αγωνιώδες καλοκαίρι.