Έξυπνη νομοθεσία, πρόσβαση στη χρηματοδότηση, καλύτερη πρόσβαση στην ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά, επιχειρηματικότητα και ενισχυμένη διακυβέρνηση αποτελούν τους πέντε βασικούς πυλώνες πάνω στις οποίες θα κινηθεί η πολιτική για την ενίσχυση των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.

Η πολιτική στηρίζεται στην ευρωπαϊκή Πράξη για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις –Small Business Act– η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2008. Η πρώτη ανασκόπηση της Πράξης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέδειξε αδυναμίες, οι οποίες θα καλυφθούν τους επόμενους μήνες με νέες νομοθετικές πράξεις, τόσο σε κοινοτικό όσο και σε εθνικό επίπεδο.

Η στρατηγική

Η στρατηγική της Ευρώπης για το 2020 και η οικονομία της Ευρώπης βασίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη του δυναμικού των μικρών και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεων (ΜμΕ). Στην Ε.Ε. υπάρχουν περίπου 23 εκατομμύρια ΜμΕ που απασχολούν το 67% του εργατικού δυναμικού του ιδιωτικού τομέα.

Η «Small Business Act» είναι το πλαίσιο πολιτικής της Ε.Ε. που αποσκοπεί στην ενίσχυση των ΜμΕ ώστε να αναπτυχθούν και να δημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης. Μεταξύ του 2008 και του 2010, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη της Ε.Ε. υλοποίησαν ενέργειες που καθορίστηκαν στη «Small Business Act» για τη μείωση του διοικητικού φόρτου, τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ΜμΕ στη χρηματοδότηση και την υποστήριξη της πρόσβασής τους σε νέες αγορές. Αν και οι περισσότερες πρωτοβουλίες που προβλέπονταν από τη «Small Business Act» έχουν ήδη ξεκινήσει, η ανασκόπηση της εφαρμογής της αποκαλύπτει ότι πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερα για να βοηθηθούν οι ΜμΕ.

 

Τα επιτεύγματα

Η «Small Business Act» αποτελεί το πρώτο συνεκτικό πλαίσιο πολιτικής για τις ΜμΕ τόσο για την Ε.Ε. όσο και για τα κράτη μέλη της. Μετά την έγκρισή της τον Ιούνιο του 2008, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος μέσω των ενεργειών για την ενίσχυση των ΜμΕ σε διάφορους τομείς:

-Χάρη στην οδηγία για τις καθυστερήσεις πληρωμών, οι δημόσιες αρχές υποχρεώνονται πλέον να εξοφλούν τους προμηθευτές τους σε διάστημα 30 ημερών, βελτιώνοντας έτσι την ταμειακή ροή των επιχειρήσεων.

-Στα περισσότερα κράτη μέλη της Ε.Ε. ο χρόνος και το κόστος ίδρυσης μιας εταιρείας έχει μειωθεί σε μεγάλο βαθμό. Ο μέσος όρος για τη σύσταση μιας ιδιωτικής εταιρείας περιορισμένης ευθύνης έφτασε το 2010 να είναι 7 ημέρες και το μέσο κόστος 399 ευρώ, ενώ το 2007 ήταν 12 ημέρες και 485 ευρώ αντίστοιχα.

-Οι απλουστευμένες ηλεκτρονικές διαδικασίες και οι ευκαιρίες για από κοινού υποβολή προσφορών έχουν διευκολύνει την πρόσβαση των ΜμΕ στις δημόσιες συμβάσεις.

-Το νέο κέντρο για τις ΜμΕ της Ε.Ε. στην Κίνα βοηθά τις ΜμΕ να αποκτήσουν πρόσβαση στις κινεζικές αγορές.

 

Νέα ώθηση

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αποφασισμένη να συνεχίσει να δίνει προτεραιότητα στις ΜμΕ. Στην ανασκόπηση προτείνεται να ληφθούν περαιτέρω μέτρα σε πολλούς τομείς προτεραιότητας, ώστε η «Small Business Act» να προσαρμοστεί στις πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις, να ευθυγραμμιστεί με τις προτεραιότητες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και να συνεχιστεί η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος για τις ΜμΕ:

Καλύτερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση για επενδύσεις και ανάπτυξη

-Τα χρηματοδοτικά προγράμματα της Ε.Ε. θα γίνουν πιο προσιτά για τις ΜμΕ με περαιτέρω απλουστευμένες διαδικασίες, καθώς και με την έγκριση ενός σχεδίου δράσης για τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜμΕ στη χρηματοδότηση.

-Η Επιτροπής θα υποβάλει έως το τέλος του 2011 πρόταση για νέο νομοθετικό καθεστώς που να εξασφαλίζει ότι τα ταμεία κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου που έχουν συσταθεί σε οποιοδήποτε κράτος μέλος θα μπορούν να λειτουργούν και να επενδύουν ελεύθερα στην Ε.Ε.

-Τα κράτη μέλη καλούνται να αναπτύξουν λύσεις για περαιτέρω διευκόλυνση του διαλόγου μεταξύ ΜμΕ και πιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς και να διευκολύνουν την υποβολή αιτήσεων από τις ΜμΕ για ευρωπαϊκές, εθνικές και τοπικές επιχορηγήσεις. Οι καινοτόμες λύσεις που βασίζονται στις βέλτιστες πρακτικές των κρατών μελών αξίζει να εξετασθούν διεξοδικά.

-Πρόσβαση των ΜμΕ στις εγγυήσεις δανείων μέσω της ενίσχυσης του συστήματος για τις εγγυήσεις δανείων. Τα κράτη μέλη καλούνται να βελτιώσουν περαιτέρω την απόδοση των συστημάτων εγγύησης δανείων και των λοιπών χρηματοδοτικών μέσων προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των ΜμΕ

-Σχέδιο δράσης για την καλύτερη πρόσβαση των ΜμΕ στη χρηματοδότηση, με πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου, καθώς και με στοχοθετημένα μέτρα για την ενημέρωση των επενδυτών σχετικά με τις ευκαιρίες που προσφέρουν οι ΜμΕ.

 

Έξυπνη νομοθεσία για να δοθεί η δυνατότητα στις ΜμΕ να επικεντρωθούν στην κύρια δραστηριότητά τους

-Βελτίωση της νομοθεσίας της Ε.Ε. μέσω της εφαρμογής του τεστ ΜμΕ στις νομοθετικές προτάσεις, ιδιαίτερη προσοχή στις διαφορές ανάμεσα σε μικροεπιχειρήσεις και σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Τα κράτη-μέλη καλούνται να εφαρμόζουν την «προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» με τον εντοπισμό και την κατάργηση των περιττών επιβαρύνσεων για τις ΜμΕ κατά την αξιολόγηση εκ των υστέρων και τους ελέγχους καταλληλότητας. Αυτή η δέσμευση αφορά και τις διοικητικές πράξεις.

-Ανάπτυξη «σημείων μιας επαφής» ώστε να διευκολύνονται οι διοικητικές διαδικασίες.

-Ποσοτικοποιημένοι στόχοι για μείωση της πρακτικής «gold plating», δηλαδή της τάσης των εθνικών φορέων να υιοθετούν αυστηρότερες διατάξεις από τις απαιτήσεις της Ε.Ε. κατά τη μεταφορά οδηγιών στην εθνική νομοθεσία.

-Εφαρμογή της αρχής «μόνο μία φορά» έτσι ώστε να μην αναγκάζονται οι ΜμΕ να παρέχουν τις ίδιες πληροφορίες πολλές φορές, μεταξύ άλλων όταν δρουν σε διασυνοριακό πλαίσιο.

-Τα κράτη-μέλη καλούνται να μειώσουν τον χρόνο δημιουργίας νέων επιχειρήσεων στις 3 εργάσιμες ημέρες και το κόστος στα 100 ευρώ έως το 2012, καθώς και τον χρόνο που απαιτείται για έκδοση αδειών προς άσκηση της συγκεκριμένης επιχειρηματικής δραστηριότητας σε τρεις μήνες έως το τέλος του 2013.

-Προώθηση της παροχής δεύτερης ευκαιρίας σε επιχειρηματίες, περιορίζοντας, εφόσον είναι δυνατόν, τον χρόνο απαλλαγής και εκκαθάρισης των οφειλών για έναν έντιμο επιχειρηματία μετά την πτώχευση σε τρία έτη, κατ’ ανώτατο όριο, έως το 2013.

 

Πλήρης αξιοποίηση της ενιαίας αγοράς

-Μέτρα για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής είσπραξης οφειλών.

-Αναθεώρηση του ευρωπαϊκού συστήματος τυποποίησης, ώστε τα πρότυπα να γίνουν περισσότερο φιλικά προς τις ΜμΕ και να απλουστευτεί η πρόσβαση σε αυτά.

-Δημοσίευση στο διαδίκτυο εύκολα προσιτών, δωρεάν περιλήψεων των ευρωπαϊκών προτύπων με σαφή ένδειξη των αλλαγών, όταν αναθεωρούνται τα πρότυπα.

-Παροχή καθοδήγησης σε ΜμΕ που κάνουν χρήση των κανόνων για την επισήμανση της καταγωγής.

Δέσμευση για τη βελτίωση της συμμετοχής των ΜμΕ στις δημόσιες συμβάσεις, με την απλούστευση και τον εξορθολογισμό των κανόνων και διαδικασιών, ιδίως δε με την πλήρη εφαρμογή του «Ευρωπαϊκού Κώδικα Βέλτιστης Πρακτικής» που θα διευκολύνει την πρόσβαση των ΜμΕ στις δημόσιες συμβάσεις.

-Νέα στρατηγική ΦΠΑ, με στόχο ιδίως τη μείωση των φορολογικών και διοικητικών εμποδίων για τις ΜμΕ στην ενιαία αγορά

-Ενίσχυση της ηλεκτρονικής διαλειτουργικότητας στην ενιαία αγορά, ιδίως με την έκδοση της πρότασης απόφασης για την ενιαία αγορά έως το 2012, ώστε να εξασφαλισθούν η αμοιβαία αναγνώριση της ηλεκτρονικής ταυτοποίησης και η ηλεκτρονική επαλήθευση της ταυτότητας σε όλη την Ε.Ε., και με την αναθεώρηση το 2011 της οδηγίας για τις ηλεκτρονικές υπογραφές

-Η Επιτροπή θα υποβάλει εντός του 2011 πρόταση νέας στρατηγική για τη στήριξη των ΜμΕ της Ε.Ε. στις αγορές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες δομές στήριξης των κρατών-μελών, καθώς και να ερευνήσει πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η γνώση των ευρωπαϊκών ΜμΕ στις χώρες

εταίρους, ιδίως στις μεσογειακές χώρες και στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης

-Δημιουργία δικτύων και ομάδων ΜμΕ στα διάφορα στάδια ζωής, σύμφωνα με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις και τον ανταγωνισμό.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ, seitanid@gmail.com