Εντείνεται ο προβληματισμός την κτηματαγορά της Κύπρου καθώς όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι και το 2011 θα είναι μια δύσκολη χρονιά. Πέραν από τη μείωση των πωλήσεων, την κατάσταση περιπλέκει η στροφή στο ενοίκιο, καθώς έχει γίνει δυσκολότερη η λήψη στεγαστικού δανείου, ειδικά από τα νέα νοικοκυριά. Παράλληλη τάση είναι η στροφή από τις οικίες στα διαμερίσματα και μάλιστα τα πολυτελή στο κέντρο της Λευκωσίας και της Λεμεσού.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2011 εκδόθηκαν 1.337 άδειες οικοδομής, παρουσιάζοντας μείωση 6,6% έναντι της αντίστοιχης περιόδου του προηγούμενου έτους. Η συνολική αξία των αδειών αυτών μειώθηκε κατά 27% και το συνολικό εμβαδόν μειώθηκε κατά 34,1%. Ο αριθμός των οικιστικών μονάδων παρουσίασε μείωση της τάξης του 42%. Παράλληλα το πρώτο τετράμηνο του έτους οι πωλήσεις παρουσίασαν μείωση μέχρι και 16%.
«Η ζήτηση στον κατασκευαστικό τομέα υποφέρει όχι μόνο από τις χαμηλές πωλήσεις, αλλά και από την ανεργία που μαστίζει τον τομέα και την έλλειψη ρευστού, συνέπειες οι οποίες έχουν τον αντίκτυπο τους στην ευρύτερη ευρωζώνη, σύμφωνα με δήλωσε στο Bloomberg ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών Ακινήτων Κύπρου, Χαράλαμπος Πετρίδης, ο οποίος εκτίμησε ότι οι συναλλαγές για σκοπούς αγοράς ακινήτων θα μειωθούν κατά 10 με 15% την τρέχουσα χρονιά, σε σύγκριση με το 2010.
«Η αγορά ακινήτων στην Κύπρο συνέχισε να επιβραδύνεται το 2010. Ο Δείκτης Τιμών Ακινήτων του RICS κατέδειξε ότι κατά το 2010 οι τιμές των διαμερισμάτων σημείωσαν πτώση 10,8% και οι τιμές των οικιών 7,4%», αναφέρει από την πλευρά του το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του RICS Κύπρου, Παύλος Λοΐζου.
«Οι συναλλαγές μειώθηκαν δραστικά, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη ότι η παρουσία ξένων αγοραστών μειώθηκε κατακόρυφα κατά 80% και ότι υπάρχει ελάχιστο ενδιαφέρον για ακίνητα σε δευτερεύουσες περιοχές. Παρόλα αυτά, υπάρχει κάποια μικρή προοπτική ανάκαμψης στις συναλλαγές, αλλά όχι στις τιμές, κατά το 2011», καταλήγει.
Πιστωτική δυστοκία
«Ζήτηση υπάρχει, το πρόβλημα είναι ότι οι τράπεζες παρέχουν δάνεια με δυσκολία και με αυστηρούς όρους», τονίζει στην «Κ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Κτηματομεσιτών Κύπρου, Σολομών Κουρουκλίδης.
«Ο κόσμος θέλει να στεγαστεί και ειδικά τα νέα ζευγάρια θέλουν να προχωρήσουν σε αγορά, αλλά το όνειρο σταματά όταν η τράπεζα ζητά υψηλή προκαταβολή, την οποία δεν μπορούν να την καλύψουν όλοι», προσέθεσε. «Οι τιμές έχει πέσει και πιέζονται ακόμα περισσότερο», υπογράμμισε.
Οι συνθήκες στην αγορά ευνοούν όσους έχουν στη διάθεσή τους ρευστό και δεν έχουν ανάγκη τραπεζικό δανεισμό για να ολοκληρώσουν μια συναλλαγή.
«Εδώ και μερικά χρόνια, η αγορά ακινήτων έχει αλλάξει, αφού η αύξηση των τιμών, σε συνδυασμό με την ύφεση, τη μειωμένη ρευστότητα και τα σχετικά ψηλά επιτόκια έχουν διαφοροποιήσει το σκηνικό», σημειώνει από την πλευρά του ο κ. Πετρίδης.
Σύμφωνα με το Σύνδεσμο Επιστημόνων Εκτιμητών Ακινήτων Κύπρου, η οικονομική κρίση μπορεί να οδήγησε σε υποχώρηση των τιμών (αναλόγως περιοχής και είδος ακινήτου) ωστόσο στο κέντρο της Λευκωσίας και της Λεμεσού οι τιμές συνεχίζουν να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με αυτές που ίσχυαν πριν από το 2004. Και όλα αυτά ενώ τα εισοδήματα ενός ζευγαριού δεν είχαν την ίδια ανοδική πορεία, σε σύγκριση με τις τιμές των ακινήτων.
Αγορά ή Ενοίκιο;
Το δίλλημα αγορά ή ενοίκιο προβάλει με μεγάλη ένταση.
«Η αγορά ακινήτων ήταν η πρώτη επιλογή του Κύπριου επενδυτή. Αυτό είναι συνυφασμένο μεταξύ άλλων, λόγω και της κουλτούρας – παράδοσης που επικρατεί εδώ και χρόνια στην αγορά κατοικίας, ότι δηλαδή καλύτερα να πληρώνεις κάτι περισσότερο σε δόση παρά «πεταμένα» χρήματα σε ενοίκιο», σημειώνει ο κ. Πετρίδης.
Ωστόσο τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα μετά την ένταξη την Κύπρου στην Ε.Ε., οι τιμές των ακινήτων έχουν αυξηθεί σημαντικά. Τα έτη 2007 – 2008 η προσιτότητα για αγορά οικίας (σχέση τιμών ακινήτων εν σχέση με το χρονιαίο εισόδημα ενός ζευγαριού – affordability issue) έχει μειωθεί σημαντικά.
«Με άλλα λόγια η αγοραστική δύναμη ενός ζευγαριού για απόκτηση ιδιόκτητης στέγης έχει μειωθεί λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών εν σχέση με το μέσο μηνιαίο μισθό», εξηγεί ο πρόεδρος του Συνδέσμου και χαρακτηρίζει το 2009 ως χρονιά των ενοικιάσεων, καθώς πολλοί και λόγω της δυσκολίας του δανεισμού και της έλλειψης ρευστότητας προτίμησαν την ενοικίαση.
Το δίλημμα είναι εύγλωττο αλλά η εκτίμηση του Συνδέσμου είναι ότι αγορά ακινήτου ίσως να κρίνεται πιο συμφέρουσα από τη στιγμή που στη σημερινή συγκυρία οι τιμές είναι πιο λογικές. Όπως διευκρίνισε, η αγορά ακινήτου είναι μια συμφέρουσα επένδυση στις μέρες μας γιατί οι τιμές τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο είναι πολύ καλές, τονίζοντας ότι είναι πολύ φθηνότερες σε σχέση με πριν από τρία χρόνια σε ποσοστό 15%-20%.Όπως διευκρίνισε, η αγορά ακινήτου είναι μια συμφέρουσα επένδυση στις μέρες μας γιατί οι τιμές τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο είναι πολύ καλές, τονίζοντας ότι είναι πολύ φθηνότερες σε σχέση με πριν από τρία χρόνια σε ποσοστό 15%-20%.Όπως διευκρίνισε, η αγορά ακινήτου είναι μια συμφέρουσα επένδυση στις μέρες μας γιατί οι τιμές τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο είναι πολύ καλές, τονίζοντας ότι είναι πολύ φθηνότερες σε σχέση με πριν από τρία χρόνια σε ποσοστό 15%-20%.
Στην άποψη αυτή συνηγορεί το γεγονός ότι ανέκαθεν στην Κύπρο η απόδοση μιας οικίας ήταν σε χαμηλά επίπεδα.
«Η πρακτική έδειξε ότι κατά το 2009, αρκετός κόσμος είχε στραφεί προς το ενοίκιο ως βραχυπρόθεσμη λύση και εν αναμονή της διόρθωσης της αγοράς. Θα ήθελα όμως να τονίσω ότι η απόφαση για αγορά ή ενοίκιο δεν είναι μαθηματική πράξη», εξηγεί ο κ. Πετρίδης.
«Σαφώς και η μηνιαία δόση είναι παραδοσιακά υψηλότερη από το κόστος ενοικίασης, αλλά ουδείς γνωρίζει ποια θα είναι η πραγματική αξία αυτής της δόσης σε 30 χρόνια από σήμερα, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με την μελλοντική αγοραία αξία ενός ακινήτου ή το ύψος των ενοικίων», εξηγεί. Δηλαδή σε ένα βάθος χρόνου η σημερινή δόση μπορεί να έχει χαμηλότερη αξία σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα.
ΠΛΑΙΣΙΟ
«Εύθραυστη» η ανάκαμψη στον ευρωπαϊκό στεγαστικό τομέα
Η ανάκαμψη στις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές ακινήτων βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά η αβεβαιότητα παραμένει. Αυτή είναι η σύνοψη της παρούσας κατάστασης σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση «European Housing Review» του RICS (Royal Institution of Chartered Surveyors).
Οι αγορές οικιστικών ακινήτων στο Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία και τις Σκανδιναβικές χώρες παρουσίασαν αύξηση στις τιμές κατά το 2010, ενώ άλλες αγορές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα. Η Ιρλανδία, η Ουγγαρία και η Κύπρος παρουσίασαν σημαντική πτώση, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Ολλανδία, στην Πολωνία και στην Ιταλία, οι τιμές σημείωσαν ελαφριά κάμψη. Στην Ισπανία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία η πτώση των τιμών πέρσι, παρά τα οικονομικά τους προβλήματά, ήταν αρκετά περιορισμένη, ενώ τα κράτη της Βαλτικής παρουσίασαν μικρή ανάκαμψη.
Αν και οι περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές εξέρχονται από την κρίση, η έρευνα καταδεικνύει ότι το μέλλον των ευρωπαϊκών ακινήτων εξακολουθεί να είναι αβέβαιο και η πλήρης ανάκαμψη θα εξαρτηθεί από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες. Σε αντίθεση με την προηγούμενη ανοδική πορεία στην αγορά ακινήτων, σε ολόκληρη την Ευρώπη το κόστος υλικών για ανέγερση κατοικιών και οι πωλήσεις εξακολουθούν να είναι σε χαμηλά επίπεδα. Πολλές χώρες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικούς περιορισμούς στα στεγαστικά δάνεια και ενώ γενικά τα επιτόκια παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα κατά το 2010 οι αγορές είναι πολύ ευαίσθητες σε διακυμάνσεις των επιτοκίων.
Σύμφωνα με το συντάκτη της μελέτης, καθηγητή Michael Ball, «η πλήρης ανάκαμψη δε θα επέλθει μέχρις ότου οι αγορές ακινήτων να είναι πλήρως λειτουργικές και πάλι. Αυτό θα γίνει μόνο με την επανάκαμψη της προσφοράς στεγαστικών δανείων, την αναζωογόνηση του κατασκευαστικού κλάδου, και την αύξηση του κύκλου εργασιών σε όλους τους συναφείς τομείς της οικονομίας. Ωστόσο, ο στεγαστικός τομέας στην Ευρώπη απέχει πολύ από το να ακολουθήσει τη μακροπρόθεσμη στασιμότητα που αντιμετωπίζει στις ΗΠΑ».
Ελληνική Οικονομία Blog 