Η δεκαετία του 2000 – 2010 ήταν χρυσή στην Κύπρο και για την αγορά των εμπορικών ακινήτων που προορίζονται για γραφεία και καταστήματα λιανικής πώλησης. Το αξιοσημείωτο είναι ότι η συγκεκριμένη κατηγορία αντέχει στην κρίση.
Έκθεση της εταιρείας Δανός, συνεργαζόμενο μέλος της γαλλικής πολυεθνικής BNP Paribas Real Estate, για την πορεία της κυπριακής αγοράς ακινήτων δείχνει ότι η ζήτηση και για γραφεία και για εμπορικούς χώρους παραμένει υψηλή, με αποτέλεσμα να διατηρούνται υψηλά και οι αξίες, ειδικά στους κύριους εμπορικούς δρόμους, όπως η Μακαρίου και η Στασικράτους. Η μελέτη καταγράφει και την ανάδειξη περιφερειακών αγορών που προσελκύουν λιανεμπορικές επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με την ανάλυση στην ευρύτερη περιοχή της Λευκωσίας οι αποδόσεις των επενδύσεων σε καταστήματα και γραφεία κυμαίνονται μεταξύ 4%-6%. Οι αξίες των καταστημάτων σε περιοχές εκτός του κέντρου της Λευκωσίας εμφανίζονται χαμηλότερες, ωστόσο υπάρχουν πυρήνες στην περιφέρεια όπου οι αξίες είναι εξίσου υψηλές με τις αξίες στο κέντρο της πρωτεύουσας. Επιπρόσθετα δεδομένα που αναμένεται να διατηρήσουν ζωντανό το ενδιαφέρον για τις εμπορικές αναπτύξεις είναι η διατήρηση σε θετικούς ρυθμούς της καταναλωτικής δαπάνης (η ανάλυση μιλά για ταχεία αύξηση) και η είσοδος στην κυπριακή αγορά σημαντικών brand από το εξωτερικό, καθώς και η συνεχιζόμενη άφιξη λιανέμπορων από την Ελλάδα. Οι εμπορικές ανάπτυξες είναι συγκεντρωμένες στις τέσσερις μεγάλες πόλεις (Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα, Πάφος). Η Δανός τονίζει ότι η εμπορική κίνηση στο κέντρο της Λευκωσίας είναι ισχυρή, με την αύξηση κυκλοφοριακή συμφόρηση και την έλλειψη χώρων στάθμευσης να αποτελούν τα σημαντικότερα προβλήματα. Παράλληλά υπογραμμίζεται ότι αυξάνεται η ζήτηση και σε περιοχές εκτός κέντρο, καθώς αυξάνονται σταδιακά οι εμπορικές αναπτύξεις στην περιφέρεια της πόλης.
Στην ανάλυση της εταιρείας Δάνος επισημαίνεται ο ταχύς εκσυγχρονισμός των ακινήτων του εμπορικού τομέα με την προσθήκη εμπορικών κέντρων και υπεραγορών. Το Shacolas Park και το Egomi Mall θεωρούνται ως καλά παραδείγματα που δείχνουν τις προοπτικές της αγοράς.
Η ανάλυση καταγράφει και μια τάση των κατασκευαστών να ρίχνουν μεγαλύτερο βάρος στις εμπορικές αναπτύξεις, βάζοντας στο πάγο τις οικιστικές. Χαρακτηριστικό είναι ότι μεγάλοι κατασκευαστές και εταιρείες ανάπτυξης έχουν αποκτήσει προνομιακά σημεία και βρίσκονται στο μέσο για την ανάπτυξη μεγάλης κλίμακας εμπορικών σχεδίων.
Γραφεία
Ο μεγάλος εταιρικός τομέας της Κύπρου και το πλήθος των συνοδευτικών υπηρεσιών (λογιστικών, ασφαλιστικών, νομικών) που τον υποστηρίζουν διατηρούν σε υψηλά επίπεδα τη ζήτηση και για χώρους γραφείων. Στη Λευκωσία η ζήτηση είναι ισχυρή και εξισορροπείται από τη διαθέσιμη προσφορά γραφειακών χώρων. Οι κενοί χώροι είναι λίγοι και κυμαίνονται μεταξύ 5%-8%. Η Δανός υπογραμμίζει και τη σημαντική ανάπτυξη νέων περιφερειακών αγορών, όπως αυτή του Στροβόλου. Γενικά η προσφορά γραφειακών χώρων αναμένεται να είναι σταθερή τα επόμενα χρόνια, ενώ οι αποδόσεις κυμαίνονται από 5,5% ως 6,5%, καθώς οι μέσες τιμές ενοικίασης έχουν μειωθεί κατά 15%, σε σύγκριση με το 2000. Τα υφιστάμενα επίπεδα ενοικίασης γραφειακών χώρων χαρακτηρίζονται ως βιώσιμα. Τα επίπεδα των ενοικίων είναι περίπου ίδια σε Λευκωσία και Λεμεσού, με μέγιστο ποσό τα 20 ευρώ ανά τ.μ. το μήνα, αλλά οι εκτιμήσεις των τιμών πώλησης είναι υψηλότερες στη Λεμεσό και φτάνουν μέχρι τα 5.000 ευρώ το τ.μ.
Οι αξίες το 2010 έκλεισαν σε υψηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με το 2009, σύμφωνα με την εκτίμηση της Δανός.
Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία οι κεφαλαιουχικές αξίες κυμαίνονταν το 2010 μεταξύ 1.900 και 4.000 ευρώ το τ.μ. από 1.800 – 2.500 ευρώ το τ.μ. το 2009, στη Λεμεσό μεταξύ 1.700 και 5.000 ευρώ το τ.μ. από 1.500 – 2.600 ευρώ το τ.μ., στην Πάφο μεταξύ 1.600 – 2.400 ευρώ το τ.μ. από 1.500 – 2.100 ευρώ το τ.μ. και στη Λάρνακα μεταξύ 1.500 και 2.500 ευρώ το τ.μ. από 1,500 – 2.300 ευρώ το τ.μ.
Στις ενοικιάσεις στη Λευκωσία οι τιμές κυμαίνονταν το 2010 μεταξύ 10 και 20 ευρώ το τ.μ από 9-14 ευρώ το τ.μ το 2009, στη Λεμεσό μεταξύ 10 και 20 ευρώ το ευρώ το τ.μ. από 9-15 ευρώ το τ.μ., στην Πάφο μεταξύ 8-15 ευρώ το τ.μ από 8-12 ευρώ το τ.μ. και στη Λάρνακα 8-15 ευρώ το τ.μ. από 8-11 ευρώ το τ.μ.
seitanidisi@kathimerini.com.cy