Η νέα υποβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας από τον S&P προκάλεσε και νέα αντιπαράθεση μεταξύ υπουργείου Οικονομικών και Κεντρικής Τράπεζας για το ποιος έχει τις μεγαλύτερες ευθύνες.

Ειδικότερα, ο Διεθνής Οίκος Αξιολόγησης Standard and Poor΄s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας από Α /Α-1 σε Α-/Α-2 με αρνητικό ορίζοντα.

Ο ξένος Οίκος επικαλείται ως λόγο της υποβάθμισης την έκθεση των κυπριακών τραπεζών σε ελληνικά χρεόγραφα και το μεγάλο μέγεθος του τραπεζικού συστήματος ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.

Οι Standard and Poor΄s θεωρούν ότι υπάρχει αυξημένη πιθανότητα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα χρηματοδότησης στις κυπριακές τράπεζες και να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά και στο ρυθμό ανάπτυξης.

«Η εποπτεία του τραπεζικού συστήματος δεν είναι ευθύνη της κυβέρνησης», ήταν το σχόλιο του υπουργού Οικονομικών, Χαρίλαου Σταυράκη.
«Η εποπτεία του τραπεζικού συστήματος είναι αποκλειστικά ευθύνη και η κύρια δραστηριότητα της Κεντρικής Τράπεζας η οποία είναι ανεξάρτητη αρχή. Η θέση της κυβέρνησης είναι ότι το τραπεζικό σύστημα στην Κύπρο είναι εύρωστο. Η αυξημένη ροή ξένων καταθέσεων στην Κύπρο κατά τους τελευταίους 12 μήνες είναι ψήφος εμπιστοσύνης από την αγορά στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα», καταλήγει η δήλωση του υπουργού.

Η Κεντρική Τράπεζα δεν απάντησε με επίσιμη δήλωση, αλλά απέστειλε στον Τύπο παλαιότερες τοποθετήσεις του διοικητή, Αθανάσιου Ορφανίδη, με τις οποίες παρουσιάζεται μια διαφορετική προσέγγιση, που ενοχοποιεί την πορεία των δημόσιων οικονομικών και τις αποφάσεις της κυβέρνησης, όπως η φορολόγηση των τραπεζών.

Συγκεκριμένα, σε άρθρο του διοικητή, με ημερομηνία 19 Μαρτίου, για την προστασία της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα,
τονίζεται ότι «παρά τη θετική ανάπτυξη της οικονομίας και τη μικρή βελτίωση του δημοσιονομικού ελλείμματος το 2010, οι οίκοι αξιολόγησης δεν έχουν πεισθεί ότι η βελτίωση είναι μακροπρόθεσμης φύσης. Είτε το θέλουμε είτε όχι και άσχετα με το εάν θεωρούνται αξιόπιστοι ή όχι, οι αρνητικές αξιολογήσεις μας επηρεάζουν καίρια. Έχω την πεποίθηση πως υπό τις παρούσες συνθήκες χρηματοοικονομικής αστάθειας και υπό το πρίσμα των πρόσφατων υποβαθμίσεων, η φορολόγηση των τραπεζών, ιδιαίτερα όταν δεν γίνεται με στόχο τη διασφάλιση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος αλλά για κάλυψη των αυξημένων δημοσίων δαπανών, δεν θα συμβάλει στη σταθερότητα του τραπεζικού τομέα. Αντίθετα, η δημιουργία ενός Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με τον τρόπο που εισηγείται η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, θα στείλει ισχυρότατο μήνυμα στήριξης του τραπεζικού τομέα, θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των καταθετών και θα αμβλύνει τις ανησυχίες που οδηγούν στις υποβαθμίσεις, ακόμα και στην περίπτωση που τα δημόσια οικονομικά δεν σημειώσουν άμεσα σημαντική βελτίωση. Ουσιαστικά, το Ταμείο θα αποσυνδέσει σε κάποιο βαθμό τις αξιολογήσεις του τραπεζικού τομέα από τις εξελίξεις στα δημόσια οικονομικά».

Επίσης, κατά τη συνάντηση της Συμβουλευτικής Οικονομική Επιτροπής, στις 2 Φεβρουαρίου, ο κ. Ορφανίδης τόνιζε ότι «η σοβαρή δημοσιονομική επιδείνωση που είχε ήδη αρχίσει να διαφαίνεται και στην Κύπρο είχε επισημανθεί με ιδιαίτερη ανησυχία και στην προηγούμενη συνάντησή μας του Νοεμβρίου του 2009. Μπήκαμε στη διαδικασία επιτήρησης υπερβολικού ελλείμματος της ΕΕ και, σύμφωνα με την πρόσφατη σχετική Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Κύπρος, άν και παρουσιάζει κάποια βραχυπρόθεσμη βελτίωση, εντούτοις δεν έχει ακόμα προτείνει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δημοσιονομικής εξυγίανσης βασισμένο στον περιορισμό των δαπανών, όπως είχε υποδείξει το Συμβούλιο ECOFIN».

Τέλος σε σύνετευξη στο Bloomberg, στις 14 Ιανουαρίου ο κ. Ορφανίδης τόνισε ότι «ο τραπεζικός τομέας είναι υγιής, όπως έχει συμβεί κατά τη διάρκεια όλης της αναταραχή. Είναι καλά κεφαλαιοποιημένος. Ο Moody’ s αναγνωρίζει ότι θέση κεφαλαιοποίηση και η ρευστότητα του τραπεζικού τομέα είναι σε καλή κατάσταση. Το αυστηρό εποπτικό πλαίσιο εποπτείας που πάντοτε είχαμε, μας εξυπηρέτησε καλά».
seitanidisi@kathimerini.com.cy